حق تعیین سرنوشت: بررسی جدایی کریمه از اوکراین از منظر حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی

نویسندگان

1 دانشگاه ناتینگهام، انگلستان

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

حق تعیین سرنوشت یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم در حقوق بین‌الملل است که علی‌رغم اهمیت فوق‌العاده‌ آن هم‌چنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده به‌گونه‌ای که عملا به یک ابزار سیاسی برای نیل به اهداف مشروع و حتی غیرمشروع تبدیل شده است. بحران سال 2014 اوکراین و جدایی کریمه از این کشور شاهد دیگری بر این مدعا است که تا وقتی مرزهای اعمال حق تعیین سرنوشت به درستی مشخص نشود سوء استفاده‌های سیاسی از این مفهوم به قوت خود باقی خواهد ماند. مقاله‌ پیش‌رو در بردارنده‌ جستاری تحلیلی پیرامون بحران اوکراین سال 2014 است. این مقاله می‌کوشد از منظر حقوق داخلی و حقوق بین‌الملل مفهوم حق تعیین سرنوشت را تبیین کرده و مرزبندی دقیقی میان این مفهوم و مفاهیم مجاور ایجاد کند. بر اساس تحلیل‌های ارائه شده در این نوشتار استقلال کریمه از اوکراین با موازین حقوق بین‌الملل سازگار نیست. There are not many concepts in international law which in terms of importance, can be placed on the same footing as self-determination and yet, whose exercise be intertwined by as many conceptual and practical difficulties. The political crisis of Ukraine in 2014 and the subsequent secession of Crimea bear testimony to the fact that unless the boundaries of the concept of self-determination are better clarified in the post-colonial world, the continued political misuses of this concept will not surprise many any longer. Invoking the ambiguities surrounding self-determination from the standpoints of international law and constitutional law, this article contains an analysis of the legality of the secession of Crimea. To this effect, we will examine the cases of a similar nature preceding the secession of Crimea. Additionally, it will be discussed whether the case of Kosovo, as adjudged by International Court of Justice, could be of any precedential value for justifying the secession of Crimea.Key WordsSelf-determination, Territorial secession, Kosovo, International Law, Use of Force.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

1

فهرست منابع
الف) فارسی
1. امیدی، علی؛ "قبض و بسط مفهومی حق تعیین سرنوشت در حقوق بین الملل "، مجله
.250- 1385 ، ص 225 ، حقوقی بی نالمللی ، ش 35
2. امیدی، علی؛ " تحلیل حقوقی ابعاد و پیامدهای رأی مشورتی دیوان دادگستری در خصوص
.46- اعلامیه استقلال کوزوو"، پژوهش حقوق عمومی، ش 41 ، زمستان 1392 ، ص 9
3. امیدی، علی؛ "گسترش مفهومی حق تعیین سرنوشت از استقلال ملل تحت سلطه تا حق
.24- 1387 ، ص 1 ، دموکراسی برای همه"، فصلنامه حقوق، دوره 38 ، ش 2
4. امین زاده، الهام؛ "تفاوت تروریسم و تلاش برای دستیابی به حق تعیین سرنوشت "، مجله
.97- 1380 ، ص 83 ، راهبرد، ش 21
5. حبیبی، همایون و انواری علی؛ " ارزیابی وجود حق بر جدایی چاره ساز یا جبرانی به عنوان
.124 - 1393 ، ص 97 ، قاعده حقوق بین الملل عرفی"، مجله حقوقی بی نالمللی، ش 51
6. سیفی، سید جمال؛ تحولات مفهوم حاکمیت دولت ها در پرتو اصل تعیین سرنوشت ملت ها،
.266- مجله تحقیقات حقوقی، ش 15 ، بهار 1373 ، ص 237
7. ضیایی، سید یاسر؛ "جدایی طلبی در حقوق بین الملل تقابل حق تعیین سرنوشت مردم و
اصل احترام به تمامیت ارضی کشورها"، مجله پژوهش حقوق عموم ی، ش 32 ، بهار
.264- 1390 ، ص 231
. 8. ضیایی، سید یاسر؛ درآمدی بر جدایی طلبی در حقوق بی نالملل، تهران: شهر دانش، 1392
9. عزیزی، ستار؛ "بررسی نظریات کتبی دولت ها در رأی مشورتی کوزوو"، مجله
.159- پژوه شهای حقوقی، سال هشتم، ش 16 ، زمستان 1388 ، ص 133
10 . عزیزی، ستار؛ "موضع و دلایل حقوقی روسیه در شناسایی جمهوری های آبخازیا ، اوستیای
جنوبی و عدم شناسایی کوزوو"، مجله حقوقی بین المللی ، ش 42 ، بهار – تابستان
.87- 1389 ، ص ص 65
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 73 حق تعیین سرنوشت: بررسی جدایی کریمه از اوکراین ...
282
11 . فاضل، رضا؛ " بررسی نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری در مورد اعلامیه یک جانبه
.172- استقلال کوزوو"، تحقیقات حقوقی آزاد، ش 11 ، بهار 1390 ، ص 157
12 . کلانتریان، مرتضی؛ حق مردم در تعیین سرنوشت خود (مجموعه مقالات )، تهران:
. نشر آگه، 1386
13 . مولایی، یوسف؛ "حق تعیین سرنوشت: از ادعای سیاسی تا مطالبه حقوقی " ، مجله
.34- مطالعات راهبردی، ش 65 ، پاییز 1393 ، ص 7
14 . نوازنی، بهرام و فرج زاده، سکینه؛" شورای امنیت سازمان ملل متحد و تع ارض اصل حق
تعیین سرنوشت ملت ها با اصل حق حاکمیت ملی: مورد کوزوو"، پژوه شنامه علوم
.236- 1390 ، ص 213 ، سیاسی، ش 24
ب) لاتین
Books
15.Alston. P. (ed.) (2001), Peoples’ Rights, Oxford: Oxford University
Press.
16.Bayefsky. F (ed.) (2000), Self-Determination in International Law:
Quebec and Lessons Learned, Hague: Martinus Nijhoff Publishers.
17.Hannum. H. (1990), Autonomy, Sovereignty, and Self-Determination,
Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
18.Milanovic. M. and Wood. M. (eds) (2014), The Law and Politics of the
Kosovo Advisory Opinion, Oxford: OUP.
19.Raic. D. (2002), Statehood and the Law of Self-Determination, Hague:
Kluwer Law International.
20.Tomuschat. C. (ed.) (1993), Modern Law and Self-Determination,
Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers.
21.Trochev. A. (2008), Judging Russia: The Role of the Constitutional
Court in Russian Politics 1990–2006, Cambridge: CUP.
Articles
22.Bowring. B. (2009), ‘Fragmentation, “Lex Specialis” and the tensions in
the Jurisprudence of the European Court of Human Rights’, 14 Journal
of Conflict and Security Law 14(3): 485-498.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 73 حق تعیین سرنوشت: بررسی جدایی کریمه از اوکراین ...
283
23.Burke-White. W. W. (2014), ‘Crimea and the International Legal Order’
Faculty Scholarship Paper 7(faculty paper): 1360-1376.
24.Burri. T. (2010), ‘The Kosovo Opinion and Secession: The Sounds of
Silence and Missing Links’ German Law Journal 11(7-8): 881-890.
25.Charistakis. T. (2015), ‘Self-Determination, Territorial Integrity and Fait
Accompli in the Case of Crimea’ Heidelberg Journal of International
Law 5: (forthcoming).
26.Crawford. J. (2001), ‘The Right to Self-Determination in International
Law: Its Development and Future’, in P. Alston (ed.), Peoples’ Rights,
Oxford: Oxford University Press.
27.Doswald-Beck. L. (1985) , ‘The Legal Validity of Military Intervention
by Invitation of the Government’ British Yearbook of International Law
56(1): 189-252.
28.Kirgis. F. (1994), ‘The Degrees of Self-Determination in the United
Nations Era’ American Journal of International Law 88(2): 304-310.
29.Quane. H. (1998), ‘The United Nations and the Evolving Right to Self-
Determination’ International and Comparative Law Quarterly 47(3): 537-572.
30.Suksi. M. (2005), ‘Keeping the lid on the secession kettle – a review of
legal interpretations concerning claims of self-determination by minority
populations’ International Journal on Minority and Group Rights 12(2):
189-226.
31.Suksi, M. 1997, 'On Mechanisms of Decision-Making in the Creation (and
the Re-Creation) of States – with Special Reference to the Relationship
between the Right to Self-Determination, the Sovereignty of the People and
the pouvoir constituant’ Tidsskrift for Rettsvitenskap 3(3): 426-470.
Cases
32.Constitutional Court of Russia, Tatarstan case, Dec. no. 671 of 13 March 1992
33.Constitutional Court of Spain, Catalonia case Judgment 42/2014, of 25
March 2014
34.Constitutional Court of Ukraine, all-Crimean referendum, Case No. 1-
13/2014
35.Human Rights Committee, Katangese Peoples’ Congress v. Zaire,
Comm. No. 75/92 (1995)
36.International Court of Justice, Accordance with International Law of the
Unilateral Declaration of Independence in Respect of Kosovo, Advisory
Opinion, ICJ 2010
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 73 حق تعیین سرنوشت: بررسی جدایی کریمه از اوکراین ...
284
37.International Court of Justice, Case Concerning the Military and
Paramilitary Activities in and against Nicaragua (Nicaragua v. United
States of America) ICJ Reports 1986
38.International Court of Justice, Case concerning the Northern Cameroon
(Cameroon v. United Kingdom) Preliminary Objections, Judgment of 2
December 1963, ICJ Reports 1963
39.International Court of Justice, Western Sahara, ICJ Reports 1975
40.Supreme Court of Canada, Reference re Secession of Quebec (20 August
1998), No. 25506 (S.C.C.)
Websites
41.http://www.bbc.com/news/world-middle-east-26248275
42.http://www.bbc.com/news/world-us-canada-26476623
43.http://cjicl.org.uk/2014/03/05/uninvited-guests-validity-russias-argumentintervention-
invitation/
44.http://www.ccu.gov.ua/en/publish/article/245487;jsessionid=73AD4585328A601
21512276E33B1B5BB
45.https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/for
aff/141291.pdf
46.http://www.ejiltalk.org/yanukovych-confirms-he-invited-russianintervention
47.http://www.ejiltalk.org/the-crisis-in-ukraine-and-the-prohibition-of-the-use-offorce-
a-legal-basis-for-russias-intervention/#more-10459
48.http://eng.kremlin.ru/news/6889
49.http://www.ibanet.org/Article/Detail.aspx?ArticleUid=32489a5b-a540-40aa-
90c9-c511520e27be
50.http://iportal.rada.gov.ua/en/news/page/news/News/News/88111.html
51.http://www.lawfareblog.com/2014/03/russia-in-ukraine-a-reader-responds
52.http://mfa.gov.ua/en/news-feeds/foreign-offices-news/19573-rishennyakonstitucijnogo-
sudu-v-ukrajini-shhodo-referendumu-v-krimu
53.http://opil.ouplaw.com/view/10.1093/law:epil/9780199231690/law-
9780199231690-e1702#law-9780199231690-e1702-div2-6
54.http://www.rada.crimea.ua/news/11_03_2014_1
55.http://rt.com/news/crimea-referendum-status-ukraine-154/
56.http://www.ukrinform.ua/eng/news/mejlis_to_boycott_crimean_referendum_318219
57.http://www.voltairenet.org/article182723.html