اصل مشارکت عمومی برای حفظ منابع آبی در آئینه قوانین و مقررات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، پردیس بین الملل کیش، دانشگاه تهران

2 علوم تحقیقات

چکیده

در آبانماه 1395 تحصن کشاورزان تراکتور سوار اصفهانی در حاشیه راه‌های خروجی شرق این استان و درگیری آنها با نیروی انتظامی در صدر اخبار بود. پدیده مذکور تنها نمونه ای از موارد متعدد تصمیماتی است که بر معیشت روزمرة بخشی از مردم تأثیر شگرفی داشته و دارد. پرسش اصلی مردم ناخشنود از این تصمیمها آنست که چرا چنین تصمیمی اتخاذ شده و معیشت آنها با بحران روبرو شده است.
پرسش اصلی این مقاله آنست که ماهیت و نقش «مشارکت عمومی» در حفظ منابع آبی کشور چیست؟ و قوانین داخلی و نظام حقوقی و اداری جمهوری اسلامی برای جلب مشارکت عمومی در قانونگذاری و تصمیم‌های اداری و اجرای آنها به منظور حفظ محیط زیست و به طور خاص حفظ منابع آبی چه ظرفیتهایی دارد؟
به نظر میرسد عدم مراعات اصل مشارکت عمومی به عنوان یکی از مهم ترین ارکان به‌زمامداری یا حکمرانی خوب یکی از مهم ترین موانع در راه تحقق برنامه های توسعه پایدار بوده است. مشارکت ذینفعان در تصمیم گیری های عمومی، که ارتباط مستقیمی با زندگی ایشان دارد، در قالب مذاکره با نمایندگان مردم و اصناف، نظر سنجی عمومی، تحقیق، کسب نظر از سازمانهای مردم نهاد و جلب مشارکت ایشان، علاوه بر اینکه مانع تصمیم های خودسرانه و تضمین شفافیت تصمیمات اداری و ارتقاء فرهنگ شفافیت سازمانی می شود، باعث جلب مشارکت جدی شهروندان در اجرای تصمیمات به منظور حفظ حقوق نسلهای آینده و توسعه پایدار می گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Principle of Public Participation to Preserve Water Resources: A Study of Laws and Regulations

نویسندگان [English]

  • Afson Ghafori 1
  • Sabber Niavarani 2
1 Ph.D Candidate, Public Law, Kish International Pardis, Tehran University
2 علوم تحقیقاتعلوم تحقیقات
چکیده [English]

Protest uprising organized by tractor users in November 2016 on Eastern roadsides of Esfahan Province (IRAN) and their clash with police has been always a headline in newspapers. This phenomenon has been referred to as in only one of the numerous decisions affecting lifes of people radically. Why such decisions have been adopted? and why farmers have been faced so many crisis is the main questions posed by public.
This Article seeks to study the nature and role of "public participation" in preserving water sources, as well as capacity of internal law and administrative system of Islamic Republic of Iran for promoting public participation in regulating and adoption of administrative decisions and their implementation for protection of environment in general and especially preserving rare and vital water resources.
It seems that failure to respect the principle of public participation as one of the most important elements of governance is one of the important obstacles to realizing sustainable development. Participation of beneficiaries of a given decision in adapting public decisions, which directly affect their lives, through negotiation of people and union representatives, public survey, research and seeking non-governmental organizations' opinions not only can prevent adoption of arbitrary decisions and guarantees transparency of administrative decisions, it also promotes the culture of organizational transparency and contributes to the promotion of public culture and guarantee active participation of citizens in enforcement of decisions which protects rights of future generations and will guarantee sustainable development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Preserving of water Sources
  • participation
  • Citizens
  • Non-governmental Organizations
  • Good Governance
  1. منابع و مآخذ:

    الف ـ کتاب و مقاله

    1. هاشمی سید محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، میزان، جلد اول 1388.
    2. محقق داماد مصطفی،مباحثی از اصول فقه، جلد۲، مرکز نشر علوم انسانی ، 1394.
    3. عباسی بیژن، مبانی حقوق عمومی، نشر دادگستر، 1393.
    4. محبعلی، امیرحسین،اصل آزادی بیان در حقوق ایران و قرآن کریم با نگاهی به اعلامیه جهانی حقوق بشر  و دیگر اسناد بین المللی، کارشناسی ارشد حقوق بین المللدانشگاه علامه طباطبایی
    5. معتمدنژاد، کاظم و همکاران، حقوق ارتباطات ،وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جلد اول ،1386.
    6. دمکراسی و حقوق بشر، دیوید بیتام، ترجمه محمد تقی دلفروز، نشر طرح نو، 1382.
    7. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، محقق حلی.
    8. ذوالفقاری یوسف ، حقوق آب ، انتشارات مجد، 1396
    9. یوسفی علی و دیگران، نظام های مدیریت منابع آب:پایداری گذشته و مشکلات کنونی، همایش بین المللی دانش سنتی مدیریت منابع آب 1390.

    10. زارعی محمدحسین،" فرآیند مردمی شدن، پاسخگویی و مدیریت دولتی" نشریه مجتمع آموزش عالی قم، بهار و تابستان 1380.

    11. رمضانی قوام آبادی، محمدحسین "بررسی محتوای اصل مشارکت در حقوق بین الملل محیطزیست" نشریه پژوهشهای حقوق عمومی ،دوره 12،ص115-160.

    12. رضایی زاده، محمدجواد و همکاران، مبانی حق دسترسی شهروندان به اسناد و اطلاعات دولتی ،فصلنامه حقوق ، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی ،دوره39،شماره چهار، 1388.

    13. ویژه، محمدرضا "تحلیلی بر قانون انتشار و دسترسی ازاد به اطلاعات در پرتو اصول کلی حاکم بر دسترسی به اطلاعات"، نشریه پژوهشهای حقوق عمومی، دوره13، 1393.

    14. جعفری ندوشن علی اکبر ، تعادل بخشی منابع اب در پرتو تعدیل مالکیت خصوصی حق بهره برداری،مطالعات حقوق انرژی ،شماره 1،1395.

     

    ب ـ قوانین  و اسناد

    1. سند چشم‌انداز بیست ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی؛ مصوب  ۱۳ آبان ۱۳۸۲.
    2. قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی ،فرهنگی مصوب 1368
    3. قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی مصوب1373
    4. قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی مصوب1379
    5.  قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1383.
    6. قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394 ـ 1390) مصوب 1389.
    7. قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395.

     

     

    References :

     

    1. Razzaque Jona , "The Evolution of the Law and Politics of Water" in : Public Participation in Water Governance, edited by  Joseph W. Dellapenna, Joyeeta Gupta, eds., Springer, 2009, pp. 353-372 Jona Razzaque. Public Interest Environmental Litigation in India, Pakistan, and Bangladesh. Kluwer law international, 2004.
    2. EU Central Asia Rule of Law Platform, under the auspices of the EU’s Rule of Law Initiative for Central Asia.The “common work agenda” agreed on by representatives from the five CA countries at the ministerial conferences in Brussels (2008), Dushanbe (2010), Brussels (2012) and Astana (2014).
    3. Dublin statement on water and sustainable development
    4. 2nd World Water Forum, The Hague, March 2000
    5. Sofia Guidelines1995.
    6. Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-Making and Access to Justice in Environmental Matters. Adopted on 25 June 1998 in Aarhus (Århus) at the Fourth Ministerial Conference as part of the "Environment for Europe" process

     

    Conventions, Declarations and UN Documents

    1. The United Nations Conference on the Human Environment, having met at Stockholm from 5 to 16 June 1972.
    2. Ramsar Conventionon Wetlands of International Importance especially as Waterfowl Habitat, 1971.
    3. Rio Declaration on Environment and Development 1992.
    4. AGENDA 21CHARTER FOR FUTURERIO - 1992
    5. United Nations to Combat Desertification (UNCCD), 1994.

     

    Websites:

     

    1. http://www.irna.ir/fa/News/82648139
    2. Berlin Rules on Water Resources 2004.
    3. http://www.unece.org/env/pp/treatytext.htm
    4. http://ope.abfa-mazandaran.ir/
    5. http://iwpri.ir/home/single/477
    6. https://www.researchgate.net/publication/272394944_The_governance_of_large_dams_A_new_research_area
    7. http://rc.majlis.ir/fa/law/show/132295
    8. http://hzarnegar.blogfa.com/post-31.aspx
    9. http://iran-newspaper.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=67482:
    10. https://www.mehrnews.com/news/4032079/%D
    11. http://www.asriran.com/fa/news/494573/
    12. razavi.farsnews.com/news/166
    13. http://www.indiatogether.org/cokesaga-environment
    14. http://www.khabaronline.ir/detail/558239/society/environment
    15. http://esfahanshargh.ir/116277/116277
    16. yazdfarda.com/news/print/66220.html