تهاتر قضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علامه محدث نوری

2 مدرس دانشگاه علامه محدث نوری

چکیده

تهاتر، یکی از اسباب سقوط تعهد است که دارای سه قسم قهری، قراردادی و قضایی است. برخی نیز نوع چهارمی تحت عنوان تهاتر ایقاعی به آن افزوده‌اند. یکی از این اقسام را به جهت این که از سوی دادگاه اعلام می‌گردد، "تهاتر قضایی" می‌نامند که در مواد 18 و 142 ق.آ.د.م مورد تقنین قرار گرفته است. اما علیرغم وضع قانونی آن، اختلافات زیادی در مورد چگونگی اعمال تهاتر قضایی، در میان حقوقدانان وجود دارد. برخی آن را ناظر به مطلق تهاتر دانسته یعین شامل همه اقسام تهاتر را به صورت قضایی قابل تحقق می‌دانند. و طرح آن را مستلزم تقدیم دادخواست نمی‌دانند و در مقابل، برخی دیگر بدون ارائه وجه ممیزه‌ی مشخص، آن را تفکیک کرده و در مواردی نیازمند طرح دعوا ندانسته و در شرایط دیگر، مستلزم تقدیم دعوا می‌دانند اما اینکه در کدام مورد باید با طرح دعوا شود را با معیار مشخصی تعیین نکرده‌اند.
به نظر می‌رسد با توجه به تصریح مواد مذکور طرح ادعای تهاتر در هیچ شکلی مستلزم طرح دعوا نمی‌باشد زیرا طرح ادعای تهاتر در هر حال مستلزم نوعی اقرار مرکب است که موجب انقلاب دعوا می‌شود. در این حالت مدعی (مقر) با طرح چنین ادعایی در ابتدا موضوع ادعای طرف مقابل خویش را پذیرفته و در مقابل با طرح ادعای تهاتر مدعی سقوط آن می‌گردد. بنابراین طرح آن مستلزم طرح دعوا و تقدیم دادخواست نیست و با صرف دفاع محقق شده و دادگاه مکلف به رسیدگی آن است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

JUDICAL SET OFF

نویسندگان [English]

  • jamshid yahyapour 1
  • Ali Mohammadzadeh 2
1 assistant perofssor law
2 Assistan professor law
چکیده [English]

The set off is one way for discharge of obligations and has different kinds. One kind is called judicial set off, Because is announced by court and that is regulated in 18 & 142 articles of civil procedural law. despite these articles, in practice, there are many differences among lawyers about judicial set off. Some believe that these articles are applicable to absolute set off, so there is no need to submit a separate petition for claim it and in contrast, some lawyers without giving special criterion believe that some kinds of set off needs claiming by petition and the others don’t. It seems that, claiming set off is a kind of complicated confession and leads to shifting the burden of proof, so, claiming set off as a defense doesn’t require submit a petition and is considered as a pure defense that court is obliged to hearing it.

Keywords: set off- judicial set off- discharge of obligation- shifting the burden of proof.

کلیدواژه‌ها [English]

  • set off
  • judicial set off
  • discharge of obligation
  • shifting the burden of proof
منابع
-        امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد اول، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، چاپ سی و یکم،1390
-        امینی جزئی، منصور، تهاتر قهری، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1372
-        بازگیر، یدالله، آرای دیوان عالی کشور در امور حقوقی (1)، انتشارات ققنوس، 1377
-        باقری، احمد (تهاتر)، نشریه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه تربیت معلم، شماره 34، پاییز 1380
-        بدریان، فخرالدین، بررسی تطبیقی دعوای متقابل، انتشارات نگاه بینه، 1391
-        بهرامی احمدی، حمید، کلیات عقود و قراردادها، نشر میزان،1381
-        جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ هشتم، انتشارات گنج دانش، 1376
-        جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دانشنامه حقوقی، جلد چهارم، انتشارات امیر کبیر، چاپ پنجم، 1376
-        جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مسبوط در ترمینولوژی حقوق، جلد اول، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم، 1381
-        زراعت، عباس، آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی ایران، انتشارات خط سوم، چاپ سوم، 1385
-        شمس، عبداله، آیین دادرسی مدنی، جلد اول، چاپ سوم، نشر میزان، 1381
-         شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، نشر میزان، 1381
-        شهیدی، مهدی، سقوط تعهدات، چاپ پنجم، انتشارات مجد، 1381
-        صدرزاده، افشار، سید محسن، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، جلد سوم، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی، چاپ ششم، پاییز 1380
-        عدل، مصطفی (منصور السلطنه)، حقوق مدنی، انتشارات طه، چاپ دوم،1385
-        غمامی، مجید، دعوای متقابل، مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی، شماره 66، زمستان 1383
-        فتحی پور، علی (تهاتر،) نشریه حقوق، دوره اول، انتشارات کانون وکلا آذر و دی 1334
-        قاسم زاده، مرتضی، مختصر حقوق قراردادها و تعهدات، انتشارات دادگستر، 1388
-        متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی وبازرگانی، انتشارات مجد، جلد اول، چاپ دوم 1381
-        متین، احمد، مجموعه رویه قضایی قسمت حقوقی، انتشارات چاپخانه هاشمی، بی تا
-        محمدی، سام و محمد زاده، علی، (تأثیر زوال دعوا اصلی بردعوا متقابل) فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 39، 1388، شماره 4
-        مدنی، سید جلال الدین، آیین دادرسی مدنی، جلد اول، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم، 1368
-        معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، مجموعه نشست‌های قضایی، مسائل آیین دادرسی مدنی 1، انتشارات جاودانه، 1387
-        معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، مجموعه نشست‌های قضایی، مسائل آیین دادرسی مدنی 7، انتشارات راه نوین، 1390
-        معزی، امیر، حقوق مدنی (3) عقود و ایقاعات، انتشارات مجد، 1380
-        مقصودپور، رسول، دعاوی طاری وشرایط اقامه آن، انتشارات مجد، 1389
-        کاتوزیان، ناصر، اموال و مالکیت، انتشارات دادگستر، چاپ چهارم، بهار 1380
-        کاتوزیان، ناصر، نظریه عمومی تعهدات، انتشارات دادگستر، 1379
-        کریمی، عباس، ادله اثبات دعوا، انتشارات میزان، چاپ دوم، 1388
-        نوین، پرویز، حقوق مدنی (3)، انتشارات تدریس، 1385
-        واحدی، جواد، دعوای متقابل، مجله حقوقی دادگستری، شماره 2 زمستان 137