توریسم پیوند در اسناد بین‌المللی و حقوق داخلی

میرمحمد صادقی, حسین; خسروی, افضل

doi:10.29252/jlr.2021.184009.1374

توریسم پیوند در اسناد بین‌المللی و حقوق داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

² حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.29252/jlr.2021.184009.1374

چکیده

چکیده
در اثر پیشرفت پیوند عضو، مسافرت برای پیوند روزبه‌روز بیشتر شده است. مسافرت افراد به‌منظور پیوند عضو رفتاری مشروع است که در برخی شرایط یا در صورت ارتکاب برخی رفتارهای غیراخلاقی یا غیرقانونی تحت عنوان «توریسم پیوند»شناخته می‌شود. توریسم پیوند عمدتاً در اثر ضعف قوانین داخلی و کمبود جهانی عضو گسترش یافته است. این پدیده در سال‌های اخیر موضوع اسناد بین‌المللی قرار گرفته و ممنوعیت، پیشگیری از آن و گاه جرم‌انگاری آن مورد تأکید قرار گرفته است. وضعیت این پدیده در ایران و رویکرد اتخاذشده در مقابله با آن نیازمند بررسی و ارزیابی است. از یک سو، توریسم پیوند با «قاچاق انسان به‌منظور برداشت عضو» و «قاچاق عضو» مرتبط بوده و هم‌پوشانی قابل‌توجهی بین پدیده‌های مذکور وجود دارد. این امر اتخاذ یک رویکرد جامع در این حوزه را ایجاب می‌نماید. از سوی دیگر، توریسم پیوند پدیده‌ای فراملی بوده و رویارویی با آن، مستلزم مشارکت اعضای جامعه بین‌المللی است. این در حالی است که ایران به‌عنوان یکی از اعضای جامعه بین‌المللی، فاقد رویکرد مناسب در برابر توریسم پیوند است. با توجه به ضعف مقررات داخلی و فاصله آنها با دیدگاه جامعه بین‌المللی، ورود قانون‌گذار به موضوع برای پیش‌بینی راهبرد کارآمد در مقابله با توریسم پیوند ضروری است. الزامات این راهبرد شامل تعریف توریسم پیوند، پیشگیری از این پدیده و جرم‌انگاری آن با در نظر گرفتن ویژگی‌های این پدیده و مرتکبان آن است.

واژگان کلیدی: توریسم پیوند، مسافرت برای پیوند، پیوند عضو، قاچاق عضو

کلیدواژه‌ها

موضوعات

حقوق جزا و جرم شناسی

عنوان مقاله [English]

Transplant Tourism in International Instruments and Domestic Law

نویسندگان [English]

Hosein Mirmohammad sadeghi ¹
Afzal Khosravi ²

¹ Criminal Law and Criminology, Law Faculty, Shahid beheshti University, Tehran, Iran

² Criminal Law and Criminalogy, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Abstract
In the light of advances in organ transplantation, travel for transplantation has been surging with the passage of time. Travel for the purpose of transplantation is a legitimate behavior that in certain circumstances or in the event of committing some unethical or illegal conduct becomes "Transplant Tourism". Transplant tourism has expanded largely due to the weakness of national laws and the global shortage of organs. This phenomenon has been the subject of numerous international instruments in recent decades and its prohibition, prevention, and sometimes criminalization have been stressed in this regard. On the one hand, transplant tourism is related to "trafficking in persons for organ removal" and "organ trafficking", and there is a significant overlap between such phenomena. This entails a comprehensive approach in this area. On the other hand, transplant tourism is a transnational phenomenon, and thus the participation of members of the international community is necessary to address this problem. Nevertheless, Iran, as a member of the international community, lacks a suitable approach to transplant tourism. Due to the weakness of the domestic regulations and their distance from the international community's perspective, it is essential that the legislator be involved with the issue to anticipate an appropriate approach to tackling transplant tourism. Requirements for such an approach include the definition of transplant tourism, prevention of this phenomenon, and its criminalization, while taking into account the characteristics of this phenomenon and its perpetrators.

Keywords: transplant tourism, travel for transplantation, organ transplantation, organ trafficking

کلیدواژه‌ها [English]

"transplant tourism"
"travel for transplantation"
"organ transplantation"
"organ trafficking"

مراجع

فهرست منابع

Books
1. Bos, Michael. Trafficking in human organs, Requested by the European Parliament's Subcommittee on Human Rights. published on the European Parliament's online database: 'Think tank', 2015. Available at: http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/549055/EXPO_STU(2015)549055_EN.pdf [accessed 5 May 2019].
2. Caplan, Arthur, and Beatriz Domínguez-Gil, Rafael Matesanz, Carmen Prior. Trafficking in organs, tissues and cells and trafficking in human beings for the purpose of the removal of organs (Joint Council of Europe/United Nations study). Strasbourg: Council of Europe, 2009. Available at: https://rm.coe.int/16805ad1bb [accessed 5 May 2019].
3. Gassin, Raymond. Criminologie. 6e edition. Paris: Dalloz, 2007.
4. Terry O. Adido. Transplant Tourism: An International and National Law Model to Prohibit Travelling Abroad for Illegal Organ Transplants. Brill | Nijhoff, 2018.
5. UN Office on Drugs and Crime (UNODC). Toolkit to Combat Trafficking in Persons. 2nd edition. New York: United Nations, October 2008.
Articles
1. Akoh, Jacob A. “Key Issues in Transplant Tourism”, World Journal of Transplantation 2(1), 2012: 9-18.
2. Ambagtsheer F, Zaitch D, van Swaaningen R, Duijst W, Zuidema W, Weimar W. “Cross-border quest: The reality and legality of transplant tourism”, Journal of Transplantation, 2012: 1-7.
3. Budiani-Saberi DA., Delmonico FL. “Organ trafficking and transplant tourism: a commentary on the global realities”, American Journal of Transplantation 8, 2008: 925–929.
4. Capron, Alexander M. and Francis L. Delmonico. “Preventing trafficking in organs for transplantation: An important facet of the fight against human trafficking”, Journal of Human Trafficking 1, 2015: 56-64.
5. Cecka JM. “The OPTN/UNOS Renal Transplant Registry 2003”, Clinical transplants 1, 2003: 1-12.
6. Cohen DJ. “Transplant tourism: a growing phenomenon”, Nat Clin Pract Nephrol 5, 2009: 128-129.
7. Danovitch GM, Chapman J, Capron AM, et al. “Organ trafficking and transplant tourism: the role of global professional ethical standards-the 2008 Declaration of Istanbul”, Transplantation 95, 2013: 1306-1312.
8. Ghods AJ, Nasrollahzadeh D. “Transplant tourism and the Iranian model of renal transplantation program: ethical considerations”, Exp Clin Transplant 3, 2005: 351-4.
9. Ghods AJ, Savaj S. “Iranian Model of Paid and Regulated Living-Unrelated Kidney donation”, Clin J Am Soc Nephrol 1, 2006: 1136–1145.
10. Martin DE, van Assche K, Domínguez-Gil B, López-Fraga M, Budiani-Saberi D, Lavee J et al. “Prevention of Transnational Transplant-Related Crimes—What More Can be Done?”, Transplantation 100, 2015: 1776-1784.
11. Scheper-Hughes N. “Prime numbers: organs without borders”, Foreign Policy, 2005: 26-27.
12. Shimazono Y. “Mapping Transplant Tourism”, Paper presented at the World Health Organization's Second Global Consultation on Critical Issues in Human Transplantation, Geneva, March 28–30, 2007. Available at: https://apps.who.int/medicinedocs/documents/s15437e/s15437e.pdf [accessed 16 May 2019].
13. Shimazono Y. “The state of the international organ trade: a provisional picture based on integration of available information”, Bulletin of the World Health Organization 85(12), 2007: 955-962.
14. Working Group on Incentives for Living Donation. “Incentives for organ donation: Proposed standards for an internationally acceptable system”, Am J Transplant 12(2), 2012: 306-312.
Internet site
1. CoE Committee on Social Affairs, Health and Sustainable Development. Committee opinion on the Draft Council of Europe Convention against Trafficking in Human Organs (Doc.13289 of 30 September 2013). Available at: http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-EN.asp?fileid=20229&lang=en [accessed 5 May 2019].
Instruments
1. CoE Recommendation REC (2004)7 of the Committee of Ministers to member states on organ trafficking. Adopted by the Committee of Ministers on 19 May 2004 at the 884th meeting of the Ministers' Deputies.
2. Declaration of Istanbul on Organ Trafficking and Transplant Tourism (2018 Edition).
3. Declaration of Istanbul on Organ Trafficking and Transplant Tourism (2008).
4. European Parliament Resolution of 22 April 2008 on Organ Donation and Transplantation: Policy Actions at EU Level (2007/2210 (INI)).
5. World Health Assembly. Human organ and tissue transplantation: Resolution WHA57.18. World Health Organization, 2004.
6. World Health Assembly. WHO Guiding Principles on Human Cell, Tissue and Organ Transplantation: Resolution WHA63.22. World Health Organization, 2010.