کاربست اصل تناسب در رویه دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق، ,واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان، ایران.

2 استادیار، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) m_jalali@sbu.ac.ir

3 استادیار، گروه حقوق، ,واحد سمنان،دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان، ایران.

چکیده

اقدام یا تصمیمی که منجر به محدودیت در یک حق فردی شود، اگر هدف مشروعی را پیگیری نماید و به‌طور منطقی با آن مرتبط باشد و از ابزاری استفاده کند که کمترین هزینه را ایجاد نماید، می‌توان آن را برخوردار از تناسب دانست. بنابراین آزمون تناسب مبتنی بر تحلیل هزینه - فایده است. اصل تناسب یک ساختار و ابزار روش‌شناختی و فرایندی هوشمندانه برای بررسی اقدامات مقامات عمومی است. یکی از اهداف دیوان عدالت اداری را می‌توان متناسب‌سازی اقدامات مأموران و نهادهای عمومی از طریق هدایت آنها در مسیر اهداف مقنن و جلوگیری از تخطی سازمان‌ها، ادارات و کارکنان آنها از اهداف قانونی و ممانعت از به کارگیری ابزار و اقدامات نامتناسب دانست. اصل تناسب می‌تواند در نیل به این هدف کمک شایان توجهی کند. با تتبع در رویة آن نهاد، اجرای نظام‌مند و ساختاریافتة اصل موصوف را شاهد نیستیم. اگرچه در پاره‌ای موارد می‌توان توجه ضمنی به مفهوم اصل تناسب را علی‌رغم عدم ابتناء و استناد رأی به اصل مذکور را ملاحظه کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Application of the principle of proportionality in the procedure of the Court of Administrative Justice

نویسندگان [English]

  • vahid bayatmokhtari 1
  • mohamad jalali 2
  • mohsen taheri 3
1 PhD student,Department of Law,Semnan, Islamic Azad University, Semnan،IRAN.
2 Assistant professor of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, IRAN.
3 Assistant professor of Law.,Department of Law,Semnan, Islamic Azad University, Semnan،IRAN.
چکیده [English]

An act or a decision that results in restriction of an individual right can be considered proportionate if it pursues a legitimate aim and is logically related to it and uses a coherent tool that entails the lowest cost. Therefore, the proportionality test is based on the cost-benefit analysis. The proportionality principle is a structure and methodological tool as well as an intelligent procedure for reviewing the actions of public authorities. One of the Administrative Court of Justice objectives is to ensure the officials and institutions actions proportionality by directing them toward the legislative goals and preventing organizations, departments and their staffs from violating the law or using disproportionate measures. The principle of proportionality can help to achieve this goal. However, the examination of the aforesaid institution's approach does not reveal any systematic and structured implementation of the above-mentioned principle. In some cases, an implicit respect for the principle of proportionality concept can be observed, although the opinion in accordance with the above principle is not cited.

کلیدواژه‌ها [English]

  • right
  • freedom
  • public interest
  • principle of proportionality
  • Administrative Court of Justice

مراجع

  1. منابع

    کتاب

    1. اشتریان، کیومرث، راهنمای برنامه‌ریزی دولتی و سیاست‌گذاری عمومی، تهران: نشر میزان، 1401.
    2. جلالی، محمد و کامیاب، میثا، پلیس اداری، تهران: انتشارات مجد، 1400.
    3. گرجی، علی‌اکبر، در تکاپوی حقوق عمومی، جلد 1، تهران: انتشارات جنگل، 1393.
    4. گرجی، علی‌اکبر، مبانی حقوق عمومی، تهران: انتشارات جنگل، 1388.
    5. گفتارهایی در دیوان عدالت اداری (مجموعه گزارش های پژوهشی و نشست علمی تا پایان سال 1393)، تهران: انتشارات قوه قضائیه، 1394.
    6. مرادی برلیان، مهدی، اصل تناسب در نظام حقوقی اتحادیه اروپا، تهران: انتشارات خرسندی، 1392.
    7. مرکز مالیمری، احمد و پتفت، آرین، مفهوم و قلمرو اصول کلی حقوق اداری، تهران: انتشارات قوه‌قضاییه، 1397.
    8. مشهدی، علی، صلاحیت تخییری، تهران: انتشارات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1391.
    9. موسی‌زاده، ابراهیم، بایسته‌های حقوق اداری، تهران: نشر دادگستر، 1402.
    10. هداوند، مهدی، حقوق اداری تطبیقی، جلد 1، تهران: انتشارات سمت، 1390.
    11. هداوند، مهدی، حقوق اداری تطبیقی، جلد 2، تهران: انتشارات سمت، 1391.

    مقاله

    1. جلالی، محمد و حمیده سعیدی روشن، «نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از قانون اساسی»، مجله حقوقی دادگستری، تابستان 1395، شماره 94، ص 124.

    References

    Books

    1. Adler John. general principles of constitutional and Administrative law. Palgrave Macmillan. 2002.
    2. Alexy Robert. A theory of constitutional Rights. oxford university press. 2002.
    3. Ashtarian, Keyumars, Guide To Government Planning And Public Policy, Tehran: Mizan, 2022. (In Persian)
    4. Barak Aharon. Proportionality constitutional rights and their Limitations. Cambridge press. 2012.
    5. Gorji, Ali Akbar, Basics Of public Law, Tehran: Jangal, 2009. (In Persian)  
    6. Gorji, Ali Akbar, In Effort Of Public Law, Tehran: Jangal, 2014. (In Persian)
    7. Hadavand, Mahdi, Comparative Administrative Law, Vol.1, Tehran: Samt, 2011. (In Persian)
    8. Hadavand, Mahdi, Comparative Administrative Law, Vol.2, Tehran: Samt, 2012. (In Persian)
    9. Jalali, Mohammad & Misa Kamyab, Administrative police, Tehran: majd, 2021. (In Persian)
    10. Klatt Mattias & Meister Moritz. the constitutional structure of proportionality. oxford univercity press. 2012.
    11. Markaz Malmiri، Ahmad, Aryan, Petaft, The Concept And Scope Of The General Principles Of Administrative Publication Of The Judiciary, 2018. (In Persian)
    12. Mashahdi, Ali, Discretionary Power, Tehran: Publication of the Presidential Legal Office, 2012. (In Persian)
    13. Messey I.P. Administrative Law. Eastern Book Company. 2012.
    14. Moradi Berelian, Mahdi, Principle of Proportionality in the Legal System Of The European Union, Tehran: Khorsandi, 2013. (In Persian)  
    15. Musazadeh, Ebrahim, Appropriate Points Of Administrative Law, Tehran: Dadgostar, 2023. (In Persian)
    16. Petersen Niels. Proportionality and Judicial activism. Cambridge University Press. 2017.
    17. Speeches in The Court Of Administrative Justice, (A Collection Of Research Reports And Scientific Meetings Until The End Of 2014), Tehran: Publication Of The Judiciary, 2015. (In Persian)

    Articles

    1. Alexy Robert. "Constitutional Rights, Balancing, and Rationality". Ratio Juris (An international Journal of Jurisprudence and philosophy of low). Vol. 16. 2003.
    2. Jackson Viki C. "the constitutional in the age proportionality". Yale law journal. vol 124. 2015.
    3. Jalali Mohammad & Soodbar Sogol. "A Critical Analysis of application of proportionality Test and Margin of appreciation doctrine by European court of human rights". Journal of Human Rights. Vol. 18. 2022.
    4. Jalali, Mohammad, Hamideh Saeidi Roshan, "The Role Of The Administrative Court Of Justice In Protecting The Constitution", Legal Journal Of Justice, Vol. 84, No. 94, 2016. (In Persian)
    5. Moller Kai. "Dworkin's theory of Rights in the age of proportionality". the law & Ethics of humans Rights Journal. Vol 12. 2018.
    6. Moller kai. "Proportionality Challenging the Critic". International Journal of Constitutional Law. Vol. 10. 2012.
    7. Stone Sweet Alec, Jud Mathews. "Proportionality Balancing and Global Constitutionalism". Columbia Journal of Transnational Law. Vol 47. 2008.

     

     

     

     

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 11 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 18 اردیبهشت 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار