ماهیت حقوقی شورای رقابت و تجدیدنظر از آرای آن

نویسندگان

1 مدرس مدعودانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی و دادیار دادسرای دیوان عالی کشور

2 دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

چکیده

شورای رقابت که با تصویب قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل44 ایجاد شد مهم‌ترین نهاد ناظر بر رقابت در حقوق ایران است. بدیع بودن چنین تأسیسی در نظام حقوقی ما ابهاماتی پیرامون جایگاه وعملکرد آن به وجود آورده است.در این مقاله به دو نمونه از ابهامات مربوط بهماهیت حقوقی شورای رقابت و نحوه‌ تجدیدنظر از آرای آن پرداخته خواهد شد؛ بدون تردید، چیستی شورای رقابت و شناسایی آن به تبیین جایگاه حقوقی نهاد یادشده و ارزیابی آراء صادره کمک خواهد کرد. بر همین اساس، فصل اول این مقاله، نهادهای ناظر بر رقابت سایر نظام‌های حقوقی را در دو قالب نهادهای دارای ماهیت اداری و ماهیت قضایی موردبررسی قرار می‌دهد. پس از مطالعه‌ویژگی‌ها و انواع چنین نهادهایی، نظریه‌ اداری یا قضایی بودن ماهیت شورای رقابت در حقوق ایران تحلیل می‌شود. فصل دوم، به تجدیدنظر از آرای شورای رقابت اختصاص دارد. مراجع تجدیدنظر از آرای نهادهای ناظر بر رقابت ممکن است ماهیتی اداری یا قضایی داشته باشند. بررسی صلاحیت مراجع مختلف (شامل هیئت تجدیدنظر، دیوان عدالت اداری، دیوان عالی کشور و محاکم عمومی دادگستری) برای رسیدگی به اعتراض نسبت به تصمیمات شورای رقابت از دیگر موارد مطرح‌شده در این مقاله است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

1

الف) فارسی
ضوابط تشخیص دعاوی قابل طرح در دیوان »؛ 1. امامی، محمد و سلیمانی، مهستی
.(38- مجله حقوقی دادگستری، ش 82 ، تابستان 1392 ،(ص ص 9 ،« عدالت اداری
2. حیدری، سیروس؛اصل تناظر، رساله دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی
.1387-1386
3. رشوند بوکانی، مهدی ؛حقوق رقابت در فقه امامیه، حقوق ایران و اتحادیه اروپا،
. تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق، چ اول، 1390
4. دفتر مطالعات اقتصادی لایحه قانون رقابت، مبانی نظری و تجربه کشورها، تهران، وزارت
. بازرگانی، معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی، چ اول، 1384
مجله تحقیقات حقوقی، بهار تا زمستان 1381 ، ش 35 و ،« اصل تناظر »؛ 5. شمس، عبدالله
.(89- 36 ، (ص ص 56
. 6. شمس،عبدالله؛ آیین دادرسی مدنی،ج اول، تهران، نشر میزان، چ دوم، 1381
. 7. شمس، عبدالله؛آیین دادرسی مدنی،جدوم، تهران، نشر دراک، چ هشتم، 1384
8. غفاری فارسانی، بهنام؛حقوق رقابت و ضمانت اجراهای مدنی آن، تهران، نشر میزان،
.1392
9. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دوره هشتم، اجلاسیه سوم، جلسه دویست و هفتاد
. و پنجم، مورخ پنجم دی ماه 1389 ، روزنامه رسمی شماره 171005
10 . مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دوره هفتم، جلسه سیصد و شصت و سوم، مورخ
. نهم مهرماه 1386 ، روزنامه رسمی شماره 18230
11 . مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دور ه هفتم، جلسه سیصد و هشتادوهفت، مورخ
. بیست و هشتم آذر 1387 ، روزنامه رسمی شماره 18305
12 . معبودی نیشابوری، رضا؛قواعد حقوقی رقابت های تجاری، رساله دکتریحقوق خصوصی،
. دانشگاه شهید بهشتی، 1389
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 75 ماهیت حقوقی شورای رقابت و تجدیدنظر از آرای آن
223
13 . -هداوند، مهدی و آقایی طوق، مسلم؛دادگاه های اختصاصی اداری در پرتو اصول و
آیین های دادرسی منصفانه (حقوق ایران و مطالعه تطبیقی)، معاونت حقوقی و
. توسعه قضایی قوه قضائیه، مرکز مطالعات توسعه قضایی، انتشارات خرسندی، چ اول، 1389
ب) لاتین
14. Borrel,J.Tolosa, M. Endogenous, «Antitrust: Cross-Country evidence on
the impact of competition-enhancing policies on productivity», Applied
Economics Letters,Vol. 15, 2008, pp827-831.
15. Brealey et al Competition Litigation UK Practice and Procedure,Oxford
University Press. 2011.
16. Fox, Eleanor M. and Trebilcock,Michael J. the design of competition law
institutions: global norms, local choices. Oxford University Press. 2012.
17. Gutta, Nina Bucan, The Enforcement of EU Competition Rules by Civil
Law, MakluPublishers,Maklu Competition Series, (Book 2). 2014.
18. Jerez, HoracioVedia, Competition law enforcement and compliance
across the world: a comparative review,Kluwer Law International,2015.
19. Nollent, Carol Andrea,The enforcement powers of the EC commission in
competition law, Master’s thesis, Durham University 1997.
20. MaTay-Cheng,«Competition authority independence, antitrust
effectiveness, and institutions» ,International Review of Law and
Economics, Vol.30, No.3,2010,pp226-235.
21. Mateus, A. M. « Why should National Competition Authorities be
independent and how should be accountable», European Competition
Journal, vol.3, No.I.2007.
22. Rainey, Bernadette et al, The European convention on human rights.
Oxford University Press,2014.
23. Rouso,F. et al, European Commission Decisions on
Competition,Economic Perspective on Landmark Antitrust and Merger
Cases, Cambridge University Press,2010.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 75 ماهیت حقوقی شورای رقابت و تجدیدنظر از آرای آن
224
24. -Trebilcock, Michael J. and Iacobucci, Edward M,«Designing
competition law institutions: values, structure, and mandate». Loy. U.
Chi. LJ41,2010: 455-471.
25. -Wils, Wouter PJ. «The combination of the investigative and
prosecutorial function and the adjudicative function in EC antitrust
enforcement: a legal and economic analysis». World Competition Law
and Economics Review, 27.2, 2004
26. -Zingales, Nicolo. «The Hearing Officer in EU Competition Law
Proceedings: Ensuring Full Respect for the Right to Be
Heard?»Competition Law Review 7.1,2010, pp 129-156.
ج) قوانین و مقررات
27 . قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
.(1386/11/ 28 . قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 (مصوب 8
.(1361/12/ 29 . قانون توزیع عادلانه آب (مصوب 16
30. UNCTD, Model Law on Competition (2010)-Revised version, TD
/RBR/CONF.7/L.9.
31. The Clayton Antitrust Act of 1914 (15 U.S.C. §§ 12–27, 29
U.S.C. §§ 52–53).
د) منابع الکترونیک
32. Canivet, Guy,The responsibility of the Judiciary in the Implementation of
Competition Policy, Judicial Enforcement of Competition law, OECD
document 2015, available
at:http://www.oecd.org/daf/competition/prosecutionandlawenforce
ment/1919985.pdf(last visited on: 2016-11-6).
33. Mokoena, Nandi, The evolution of competition policy and law in South
Africa. Evolution of Competition Laws and Their Enforcement: A
Political Economy Perspective 56, Rutledge, available
at:http://scholarlycommons.law.northwestern.edu/cgi/viewcontent.c
gi?article=1639&context=njilb (last visited on: 2016-11-6).
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 75 ماهیت حقوقی شورای رقابت و تجدیدنظر از آرای آن
225
34. OECD,Competition Law and Policy in South Africa, available at:
http://www.oecd.org/daf/competition/prosecutionandlawenforceme
nt/2958714.pdf (last visited on :2016-11-6).
35. UNCTAD, Independence and accountability of Competition Authorities,
TD /B/COM.2/CLP/67,available at:
http://unctad.org/en/docs/c2clpd67_en.pdf(last visited on: 2016-11-