نظریه‌ی جنگِ حقوقی و آینده‌ی حقوق بین‌الملل: حقوق ابزار صلح یا جنگ؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه قم، گروه حقوق بین الملل دانشکده حقوق

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشکده حقوق دانشگاه قم

10.22034/jlr.2020.176120.1344

چکیده

حقوق از دیرباز همواره به عنوان ابزار صلح و انتظام بخش روابط افراد و جوامع بشری مطرح بوده است. قلمِ فیلسوفان و متفکران مختلفی که به حوزه‌ی جنگ و صلح پرداخته‌اند، در نهایت بر واژه‌ی «صلح» از حرکت باز ایستاده و تلاش نویسندگان برجسته‌ای چون هوگو گروسیوس نیز در کتاب حقوق جنگ و صلح و کوشش وی برای تبیین دلایل مشروع جنگ، غایتی جز رسیدن به صلح از رهگذر واقعیت جنگ نداشته است. دکترین نوظهوری که روابط بین‌المللی برخی کشورها را دستخوش تغییرات تازه‌ای ساخته و در حال سایه افکنی بر غایت‌مندی حقوق به عنوان ابزار صلح می‌باشد، عبارت از دکترین جنگ حقوقی یا نظریه‌ی استفاده از حقوق به مثابه ابزار جنگی است؛ پژوهش حاضر ضمن توصیف و تحلیل این دکترین جدید با بهره‌گیری از داده‌های کتابخانه‌ای، با نقدی فلسفی و نگاهی آینده پژوهانه، در صدد تبیین مسیر احتمالی آینده‌ی حقوق بین‌الملل از نگاه دولت‌ها به آن خواهد بود و در پایان نتیجه می‌گیرد که به منظور مقابله با هرگونه انحراف و تغییر مسیر تکاملی حیات حقوق بین‌الملل، ضروری است با تاکید بر وحدت و یکپارچگی حقوق بین-الملل و جلوگیری از تجزیه‌ و چندپارگی آن، مجال توسعه‌ی دکترین «جنگ حقوقی» را فراهم نکرده، بلکه مفهوم صلح حقوقی را در مقابل آن تقویت کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Doctrine of “Lawfare” and the Future of International Law: Law as a Means of Peace or War?

نویسندگان [English]

  • Mostafa Fazaeli 1
  • vahid kosary 2
1 academic mmember staff at international law departement
2 - Ph.D. Candidate, Department of international law, Faculty of Law, University of Qom.
چکیده [English]

From a long time ago, law has always been considered as a means of peace and regulator of the relations between individuals and human societies. The pen of the various philosophers and thinkers involved in the field of war and peace has been ultimately stopped on the word "peace" and attempts by prominent writers such as Hugo Grotius in his book The Rights of War and Peace in order to explain the legitimate reasons of war had no purpose except to reach “peace” via the reality of “war”. The new doctrine that is changing the international relations of countries and that will extend its shadow on the purpose of law as a means of peace is the doctrine of “lawfare”. The present article, through a descriptive-analytic method and by means of content analysis, with a philosophical critique and a futuristic look, aims to illustrate the possible future of international law influenced by this doctrine. This article will conclude that in order to cope with any diversion and change in international law, by emphasizing the unity and integrity of international law; preventing its fragmentation and strengthening the concept of legal peace (Lawpeace), the theory of legal war or lawfare won’t materialize more than this.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lawfare
  • legal peace (lawpeace)
  • fragmentation of international law
  • finality (purpose) of law
  • the future of international law
الف) منابع فارسی
کتاب
1 .اصفهانی، راغـب، المعجم المفردات فی غریب الفـاظ القـرآن، بـه تصـحیح صـفوان
عدنان، لبنان: نشر دارالشامیه، 1393 ق.
2 .چاندوک، نیـرا، جامعة مدنی و دولت: کاوشـهایی در نظـریهی سـیاسـی، تـرجمه
فریدون فاطمی و وحید بزرگی، تهران: نشر مرکز، 1377.
3 .سنت اگزوپری، شازده کوچولو، ترجمه محمد قاضی، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی
(با همکاری موسسه انتشارات امیرکبیر)،1380.
4 .ضیایی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بینالملل عمومی، تهران: انتشارات گنج دانش، 1384.
5 .فلسفی، هدایتاله، صلح جاویدان و حکومت قانون، دیالکتیک همانندی و تفاوت،
تهران: فرهنگ نشر نو، 1390.
6 .کاسیرو، ارنست، روسو، کانت، گوته، ترجمه حسن شمس آوری و کاظم فیروزمند، تهران:
نشر مرکز، 1387.
7 .گونل، ماکس، روابط بینالملل، ترجمه وحید کوثری و محمدکاظم لطفی، تهران: انتشـارات
نسل آفتاب، 1389.
مقاله
8 .خلف رضایی، حسین، بررسی مصونیت قضایی دولت جمهوری اسلامی ایـران در
نظام قضایی ایالات متحده آمریکا، ایران و چالشهـای حقـوقی بـینالمللـی
معاصر (مجموعه مقالات)، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقـوقی شـهردانش،
.1393
9 .شریفی طرازکوهی، حسین و ساسان مدرس سبزواری، راهبرد قضایی برای درک مفهوم
«اقدامات مغایر با حقوق بینالملل» در نظام حقوقی ایـران (مطالعـه مـوردی: 
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 نظریة جنگ حقوقی و آیندة حقوق بینالملل...
212
تحریمهای اقتصادی)، مجله حقوقی بینالمللـی، دوره سـی و چهـارم، پـاییز و زمسـتان
.57 شماره، 1396
10 .شریفی طرازکوهی، حسین، ائتلاف برای صلح؛ زمینه حاکمیت حقـوق بـینالملـل،
فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 6 ،زمستان 1383 ،شماره 13.
11.صبوری نژاد، احمد و محمد جمشـیدی، ظهور جنگهـای هیبریـدی و تـاثیر آن بـر
راهبرد دفاعی آمریکا علیه ایران، بهار 1397 ،فصـلنامه آفـاق امنیـت، سـال یـازدهم،
شماره 38.
12 .ظریف، محمدجواد و سعید میرزایـی، تحریمهای یکجانبة آمریکا علیه ایـران، مجلـه
سیاست خارجی، سال یازدهم، بهار 1376 ،شماره 1.
13.فلسفی، هدایتاله، حق، صلح و منزلت انسانی، تاملاتی در مفاهیم قاعدة حقوقی،
ارزش اخلاقی و بشریت، مجله حقوقی، نشریه دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری
اسلامی ایران، 1381-1380 ،شماره 26 و 27.
14.قاسمی، مصطفی، تحریمهای یکجانبة آمریکا علیه ایران و آثار آن، مربیـان، سـال
هشتم، 1387 ،شماره 27.
15.کاتوزیان، ناصر، حقوق رسوب تاریخی اخلاق، درآمدی بر نسبت اخلاق و حقوق،
مجله آیین، 1388 ،شماره 24 و 25.
16.کدخدایی، عباسعلی و امیـر مقـامی، پیامـدهای خـوانش دسـتورگرایانه از حقـوق
بینالملل، مجله حقوقی بینالمللی، پاییز و زمستان 1397 ،شماره 59.
17.مافی، همایون و وحید بذّار، عوامل احتمالى تجزیه حقوق بین الملل بـا تاکیـد بـر
گزارش سال 2006 کمیسیون حقوق بـینالملـل، فصـلنامه پـژوهشهـای روابـط
بینالملل، دوره نخست، زمستان 1394 ،شماره 18.
18 .میرمحمدی، معصومه سادات، مقایسه صلح پایدار در اندیشة انسان محـور کانـت و
صلح عادلانه در اندیشة متفکران شیعی، معرفت ادیان، سال دوم، پاییز 1390 ،شماره 4.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 نظریة جنگ حقوقی و آیندة حقوق بینالملل...
 213
١٩.یاقوتی، محمد مهدی، اسـتثنائات حقـوقی ممنوعیـت توسـل بـه زور در روابـط
بینالملل، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و پنجم، زمستان 1390 ،شماره 4.
ب) منابع انگلیسی
Books
20.Aledo, L., Le droit international public, 3e
 éd., Paris : Dalloz, 2014.
21.F. Kitterie, O., Law as a Weapon of War, LAWFARE, First Ed., New
York: Oxford University Press, 2016.
22.Kant, I., Essai philosophique sur la paix perpétuelle, 1e
 éd. 1880, Paris :
Hachette, 2012.
23.Lcdr, D. L. and others, Law of Armed Conflict Deskbook, 5nd Ed.,
Virginia: International and Operational Law Department the Judge
Advocate General’s Legal Center and School Charlottesville, 2015.
24.N. Shaw, M., International law, 8nd Ed., New York: Cambridge
University Press, 2008.
Articles
25.Bachmann, S. and Andres B Munoz Mosquera, “Lawfare and hybrid
warfare –how Russia is using the law as a weapon”, Amicus Curiae,
2015.
26.Butler, J., “No, it’s not anti-semitic”, London Review Books, 2003.
27.G. Werner, W., “The Curious Career of Lawfare”, Case Western Reserve
Journal of International Law, 2010.
28. J. Dunlap, C. J., "Law and Military Interventions: Preserving
Humanitarian Values in 21st Conflicts," Duke University Law, 2001.
29.J. Dunlap, C. J., “Lawfare Today: A Perspective”, Yale Journal of
International Affairs 146-154, 2008.
30.Kennedy, D, “Lawfare and warfare”, The Cambridge Companion to
International Law, 2012.
31.Kirchner, Stefan, “The Human Rights Dimensions of International Peace
and Security: Humanitarian Intervention after 9/11”, Journal of
Humanitarian Assistance, 25 October 2004.
32. Logan, T. M. A., “International Law and the Use of Lawfare: An
Argument for the U.S. To Adopt a Lawfare Doctrine”, M.S. Thesis,
Missouri State University, 2017. 
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 نظریة جنگ حقوقی و آیندة حقوق بینالملل...
214
33.Luban, D., “Carl Schmitt and the Critique of Lawfare”, Georgetown Law
Faculty Publications and Other Works, 2011.
34.Padilla, J., “Lawfare: The Colombian Case”, Junio REVCGJMC.10(10),
2012.
35.Rock. R.C. and others, “At what cost? America’s UNCLOS Allergy in
the time of “Lawfare””, Naval Law Review, 2012.
36.Simma, B., “From Bilateralism to Community Interests”, Recueil des
Cours de l’Académie de Droit International (250), 1994.
37.Stephens, D., “The Age of Lawfare”, International Law Studies, 2011.
38.Trachtman, J.P., “Integrating Lawfare and Warfare”, 39 B.C. Int'l &
Comp. L. Rev. 267, 2016: 269.
Documents
39.Economic Measures as a Means of Political and Economic Coercion
Against Developing Countries [1991] UNGA 300; A/RES/46/210 (20
December 1991).
40.Kellogg-Briand Pact, 1928.
41. Loi n° 2003-88 du 3 février 2003 visant à aggraver les peines punissant
les infractions à caractère raciste, antisémite ou xénophobe.
42.Official Records of the General Assembly, Fifty-fifth Session,
Supplement No. 10 (A/55/10), chap. IX.A.1, para. 729.
43.The UN Charter, 1945.