The Mosaddegh role in drafting Iran's civil law

Document Type : Original Article

Author

10.22034/jlr.2020.184868.1595

Abstract

Abstract
Civil code is the central pin of legal systems in every country. The more the terms of the code are based on popular, present national and historical traditions of the country and, as Seqat-ol-Eslam Tabrizi calls, are congruent with “the taste of the Country,” the more its consistency, durability, and efficiency will be. Iranian Civil Code was likewise compiled by Civil Code Compilers Assembly based on Shia jurisprudence and was legislated by the Legislative Assembly of Iran. With respect to the fact that the code was legislated at the ministerial period of Ali Akbar Davar as the Minister of Justice, some have asserted that he was to compile civil code based on Western communities laws and by utilizing foreigner consultants, an idea which was confronted by Mohammad Mosaddegh; and backtracking from his former idea as a result of Mosaddegh’s speeches in Sixth Constitutional Parliament, Davar decided to compile civil code based on Shia jurisprudence by aid of an Iranian assembly. Investigating and comparing related historical documents, the present study aims to investigate such a hypothesis, and the results indicate that neither Davar was to compile the Civil Code based on Western laws nor Mosaddegh claimed the same posit.

Keywords

Main Subjects


الف) منابع فارسی
کتاب
1 .امینی، محمد، زندگی و زمانة کسروی، بیجا، نشر کتاب، 1386.
2 .کسروی، احمد، ده سال در عدلیه، تهران: بی نا، چاپ اول، 1323.
3.دامغانی، محمدتقی، عدلیة ما، صد سال پیش از این، تهران: شبگیر، 1357.
4.صدر، محسن، خاطرات صدرالاشراف، تهران: انتشارات وحید، 1364.
5.فلور، ویلم و بنانی، امین، نظام قضایی ایران در عصر قاجار و پهلـوی، ترجمـة حسـن
زندیه، تهران: انتشارات سازمان فرهنگ و اندیشة اسلامی، 1378.
6 .مکی، حسین(گردآورنده)، دکتر مصدق و نطق های تاریخیِ او، تهران: سازمان انتشارات
جاویدان، چاپ اول، 1364.
7.عبده تبریزی، محمـد، درس های اصـول محاکمـات حقـوقی، بـه کوشـش سیدناصـر
سلطانی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1396.
8.فاطمیِ قمـی، سـیدمحمد، خـاطرات سـیدمحمد فـاطمیِ قمـی، پـژوهش، تصـحیح و
توضیحات: نائینی، احمدرضا و زندیه، حسن، تهران:کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای
اسلامی، 1394.
9 .نائینی، احمدرضا، (گردآوری و تحقیق) مشروح مذاکرات قانون مـدنی، انتشـارات مرکـز
پژوهشهای مجلس، چاپ اول، بهار 1386.
10 .جعفری لنگرودی، محمدجعفر، علم حقوق در گذر تاریخ، تهران: گنج دانش، چـاپ اول،
.1387
11 .جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش،1386.
12 .امین، سیدحسن، تاریخ حقوق ایران، تهران: انتشارات دایرهالمعارف ایـرانشناسـی، چـاپ
اول، 1382.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 نقش محمد مصدق در تدوین قانون مدنی ایران
390
13 .مستوفی، عبداالله، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دورة قاجاریه (از
آقامحمدخان تا آخر ناصرالدین شاه)، جلد 1 ،تهران: زوار، چاپ ششم، 1388.
14.عاقلی، باقر، داور و عدلیه، تهران: انتشارات علمی، چاپ اول، 1369.
15.مکی، حسین، تاریخ بیست سالة ایران، جلد 4 ،آغاز سلطنت دیکتاتوری پهلوی، تهران:
انتشارات کاویان، چاپ اول.
مقاله
16 .جلالی نائینی، سیدمحمدرضا، الغاء کاپیتولاسیون و تشـکیل دادگسـتری نـوین و
کانون وکلا، مجلة کانون وکلا، پاییز و زمستان 1355 ،شماره 136 و 137 ،صص 65-51 .
17 .بهرامی احمدی، حمید، تاریخچة تدوین قانون مدنی، ندای صادق، فصـلنامة پژوهشـی
دانشگاه امام صادق، زمستان 83 ،شمارة 24 ،صص52-33 .
18.زندیه، حسن و طلعت ده پهلوانی، نقش علمای شیعه در تدوین قانون مدنی ایران،
عصر پهلوی اول (با تأکید بر نقش سیدمحمد فاطمی قمی)، جسـتارهای سیاسـی
معاصر، سال چهارم، شمارة 2 ،صص101-81.
19 .الشریف، محمدمهدی، درنگی در تاریخچـة قـانون مـدنی، مجلـة حقـوقی دانشـگاه
اصفهان، دورة 5 ،بهار 1397 ،شمارة 6 ،صص108-89.
20 .امین، سیدحسـن، نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت، پـژوهش
حقوق عمومی، پاییز و زمستان 1382 ،شمارة 9 ،صص72-29.
21.دامغانی، محمدتقی، جوانههای حقوق ملی ایران، حقوق مردم، تابسـتان 1352 ،شـمارة
 .52-64صص، 32
اسناد
22.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 4 ،10 قوس 1301 شمسی.
23.مشروح مذاکرات مجلس شورای ملى، دوره6 ،جلسه64 ،مورخ پنجشنبه 27 بهمن ماه 1305.
24.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 5 ،19 بهمن1304 شمسی.
25.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 6 ،28 آبان 1306 شمسی.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 نقش محمد مصدق در تدوین قانون مدنی ایران
 391
26.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 6 ،8 اسفند 1306 شمسی.
27.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 6 ،18 خرداد 1306 شمسی.
28.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 6 ،25 خرداد 1306 شمسی.
29.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 6 ،28 خرداد 1306 شمسی.
30.مشروح مذاکرات مجلس ششم شورای ملی، دورة 6 ،18 اردیبهشت 1306 شمسی.