Credit Bureau and its role in preventing money laundering in banks and non-bank credit institutions in Iran

Document Type : Original Article

Authors

1 azad

2 دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

Abstract

چکیده
با توجه به آثار زیان‌بار پولشویی بر اوضاع اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی ایران و لزوم مبارزه‌ی بیش‌ازپیش با این پدیده‌ی شوم، مخصوصاً در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دروازه‌های شستشوی پول‌های کثیف و نقش مؤثر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی به‌عنوان هسته اصلی حفاظت از سیستم مالی، مقاله‌ی حاضر در پی آن است تا با بررسی مفهوم، شرایط و ویژگی‌های اعتبار سنجی نقش آن را در مبارزه با پولشویی در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی ایران موردبررسی و تدقیق قرار داده و از این ابزار کم‌تر شناخته‌شده در جهت پیشگیری از پولشویی نیز بهره گبا توجه به آثار زیان‌بار پولشویی بر اوضاع اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی ایران و لزوم مبارزه‌ی بیش‌ازپیش با این پدیده‌ی شوم، مخصوصاً در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دروازه‌های شستشوی پول‌های کثیف و نقشیرد.پول‌های کثیف و نقشو نقشپول‌های کثیف و نقش

Keywords

Main Subjects


  1. الف) منابع فارسی

    کتاب‌

    1. رهبر شمس کار، صدیقه، رتبه‌بندی مشتریان چالشی فراروی بانک‌ها، اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی، ویرایش 1389.
    2. کشتکار، مریم، رویکرد و نظارت مبتنی بر ریسک برای پیشگیری از پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، اداره مبارزه با پول‌شویی بانک مرکزی، اردیبهشت‌ماه 1393.
    3. تجلی، سید آیت‌الله، مدیریت ریسک پول‌شویی (با تأکید بر بانک‌ها و مؤسسات مالی)، انتشارات تسنیم نگار، چاپ اول، پاییز 1389.
    4. خانعلی پور واجارگاه، سکینه، پیشگیری فنی از جرم، نشر میزان، چاپ اول، بهار 1390.

    مقاله

    1. صبوری دیلمی، محمدحسن؛ شفیعی، سعیده، پیامدهای پول‌شویی و راهکارهای پیکار با آن در ایران، اطلاعات سیاسی‌ـ اقتصادی، خرداد و تیر 1388، شمارۀ 261 و 262.
    2. زندی نیا، ابوالفضل (پرویز)، اعتبار سنجی در آمریکا و اروپا، تازه‌های اقتصاد، بهار 1386، شمارۀ 115.
    3. جلیلی، محمد، سامانۀ اعتبارسنجی مشتریان بانکی و بیمه‌ای مطالعه موردی: تجربۀ شرکت مشاورۀ رتبه‌بندی اعتباری ایران، پول و اقتصاد، دورۀ 2، تابستان 1389، شمارۀ 4.
    4.  پورسلیمی، مجتبی؛ کیخا، مهدی؛ سلمانی قرائی، کامران، مدلی نوین برای برآورد حجم پول‌های کثیف در اقتصاد ایران (کاربرد روش‌های عددی و مسئله معکوس در اقتصاد)، دو فصلنامۀ اقتصاد پولی، مالی (دانش و توسعۀ سابق) دورۀ جدید، سال بیست و سوم، بهار و تابستان 1395، شمارۀ 11.

    پایان‌نامه‌

    1. نجات زادگان، مجید، «بایسته‌های مقابله با پول‌شویی در بانک‌ها و موسسات اعتباری غیر بانکی ایران»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، 1395.
    2. انواری، ابراهیم؛ زراءنژاد، منصور؛ بابعالی، وحید، «برآورد حجم پول‌های کثیف در ایران»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1393.

     

    جزوه

    11. نجفی ابرند آبادی، علی حسین، «تقریرات درس جرم شناسی، (پیشگیری)»، گردآوری: مهدی سید زاده، تنظیم: شهرام ابراهیمی، دورۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، مجتمع آموزش عالی قم،1382-1381.

    قوانین

    1. قانون پولی و بانکی کشور مصوب 1351.
    2. پیوست بخشنامۀ شمارۀ مب/1548 مورخ 19/4/1386 بانک مرکزی، مجموعه رهنمودهایی برای مدیریت مؤثر ریسک اعتباری.
    3. قانون تسهیل اعطای تسهیلات و کاهش هزینه‌های طرح و تسریع در اجرای طرح‌های تولیدی و افزایش منابع مالی و کارایی بانک‌ها مصوب 5/4/1386.
    4. قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب 17/2/1387.
    5. آیین‌نامۀ نظام سنجش اعتبار مصوب 22/12/1386.
    6. قانون برنامۀ پنجم توسعه مصوب 15/10/1389.
    7. قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم مصوب 13/11/1394.
    8. سیاست‌های پولی، اعتباری و نظارتی نظام بانکی کشور مصوب 20/10/1390 شورای پول و اعتبار.
    9. ضوابط سیاستی - نظارتی شبکۀ بانکی کشور در سال 1388.
    10. پیوست بخشنامۀ شمارۀ مب/1548 مورخ 19/4/1386 بانک مرکزی، مجموعه رهنمودهایی برای مدیریت مؤثر ریسک اعتباری.
    11. اساسنامۀ نمونۀ بانک‌های تجاری غیردولتی مصوب یک هزار و یک‌صد و هفتاد و سومین جلسۀ شورای پول و اعتبار مورخ 13/12/1392 ابلاغی به‌موجب بخشنامۀ شمارۀ 377538/92 مورخ 22/12/1392 بانک مرکزی.
    12. بند 6 مادۀ 1 دستورالعمل چگونگی شناسایی مشتریان مؤسسات اعتباری، مصوب 23/5/1387 کمیسیون اعتباری بانک مرکزی و بند 11 مادۀ 1 دستورالعمل چگونگی شناسایی مشتریان ایرانی مؤسسات اعتباری، مصوب هشتمین جلسه شورای عالی مبارزه با پول‌شویی مورخ 20/11/1389.
    13. آیین‌نامۀ اجرایی قانون مبارزه با پول‌شویی، مصوب 14/9/1388.
    14. دستورالعمل نحوۀ مراقبت از اشخاص مظنون در مؤسسات اعتباری، مصوب هشتمین جلسۀ شورای عالی مبارزه با پول‌شویی مورخ 20/11/1389.
    15. دستورالعمل شناسایی معاملات مشکوک و شیوۀ گزارش‌دهی، مصوب هشتمین جلسۀ شورای عالی مبارزه با پول‌شویی مورخ 20/11/1389.
    16. دستورالعمل الزامات ناظر بر حاکمیت شرکتی در مؤسسات اعتباری غیردولتی، مصوب دویست و سی و یکمین جلسۀ شورای پول و اعتبار مورخ 12/2/1396.

    سایت‌های فارسی

    28. http://irancreditscoring.com

    29. http://www.irancreditbureau.com

    30. http://www.memacs.com

    31. http://mirabcreditscoring.ir/rotbeh/untitled.php

    ب) منابع انگلیسی

    32. The National Money Laundering Strategy for 1999, The US Department of the Treasury / The US Department of Justice, Sep 1999.

    33. Yang, Lui, (2001) “New Issues In Credit Scoring Applications”, George-August,University Gottingen, Institute For Wirtschafts informatics.

    سایت‌های انگلیسی

    34. http://www.fincen.gov/financial_institutions/msb/materials/far/prevention_guide.html

    منابع انگلیسی دارای ترجمۀ فارسی

    35. صدقی، حسین، اصول 29 گانه برای نظارت بانکی مؤثر، ادارۀ مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی، (ترجمه اصول 29 گانه برای نظارت بانکی مؤثر از انتشارات کمیته نظارت بر بانک‌داری بال، سپتامبر 2012) پاییز 1393، ص 78.

    36. مهجوریان قمی، فاطمه، مدیریت مؤثر ریسک‌‌های مرتبط با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، ادارۀ مبارزه با پول‌شویی بانک مرکزی، (ترجمه مدیریت موثر ریسک های مرتبط با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، از انتشارات کمیته نظارت بانکی بال، ژانویه 2014)، اردیبهشت 1393.

    37. بی‌نام، ارزیابی ریسک‌های جهانی در دورۀ 2020 -2010، دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، فروردین ماه 1391، شمارۀ مسلسل 12335.

    38. ارجمند نژاد، عبدالمهدی، مدیریت یکپارچه ریسک شناسایی مشتری، ادارۀ مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی، (ترجمۀ مدیریت یکپارچه ریسک شناسایی مشتری، نظرات پیشنهادی کمیتۀ نظارت بر بانکداری بانک تسویۀ بین‌المللی، اکتبر 2004)، اسفند 1383.

    39. گسن، ریمون، جرم‌شناسی کاربردی، ترجمۀ مهدی کی نیا، تهران: انتشارات علامه طباطبائی، 1370.