ماهیت و آثار دعوای دین و خسارت در حقوق انگلستان و ایران با تأکید بر آراء قضائی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه قم گروه حقوق خصوصی

2 استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی ره، تهران، ایران

10.48308/jlr.2023.230370.2433

چکیده

اولین شیوة مقابله با نقض قرارداد در حقوق انگلستان پرداخت خسارت است که معمولاً با پرداخت مبلغی پول صورت می‌گیرد و الزام به اجرای عین تعهد جنبة استثنائی دارد. در مواردی که موضوع تعهد انجام دادن یا ندادن کاری غیر از پرداخت پول است، تفاوت دعوای خسارت با دعوای الزام به اجرای عین تعهد روشن است اما در مواردی که موضوع تعهد پرداخت وجه نقد است، تمایز این دو دعوا با ابهام مواجه می‌شود؛ چراکه در این صورت، خواستة هر دو دعوایِ خسارت و الزام به انجام تعهد، مطالبة مبلغی وجه نقد است. با این حال، حقوقدانان انگلیسی به تفکیک ماهیت این دو دعوا وتمایز آثار آن دو توجه کرده‌اند. ازجمله‌ این که در دعوای مطالبه وجه نقد، اثبات شرایط مسئولیت و مسئله تعیین میزان خسارت مطرح نمی‌شود. بحث در مورد تفاوت دعوای خسارت با دعوای دین در حقوق ایران هم قابل طرح است. در حقوق کشورمان با توجه ذکر اتلاف و تسبیب به عنوان مبنای پرداخت خسارت در ماده 515 ق.آ.د.م.، دعوای خسارت ناشی از قرارداد درواقع به دعوای دین ناشی از اتلاف و تسبیب تبدیل می‌شود. از سوی دیگر، هرچند که تبصره 2 این ماده عدم النفع را قابل مطالبه ندانسته اما دعوای مربوط به نقض قرارداد اگر در قالب مطالبة دین باشد حتی با وجود تبصره مذکور هم قابل پذیرش است. در حقوق ایانران، از برخی نصوص قانونی مانند مواد 515 و 522 ق.آ.د.م. تمایز این دو دعوا استفاده می‌شود و در برخی از آراء قضائی نیز به این تمایز و آثار آن توجه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Nature and Effects of Damages and Debt Actions in English and Iranian Law with an Emphasis on Judicial Decisions

نویسنده [English]

  • mdamad mdamad 2
2 استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی ره، تهران، ایران
چکیده [English]

The first remedy for breach of contract in English law is damages, which usually takes place by money payment. Specific performance is exceptional. In cases where the subject of obligation is to do or not to do a work other than money payment, difference between damages and specific performance, but in cases where the subject is money payment, the two difference is ambiguous. Because in this case, the subject of the actions is the same. In the Iranian law, with reference to the mention of destruction and causation as the basis of damages in Article 515 of the Iranian Code of Civil Procedure, Action for breach of contract in fact becomes an action for debt resulting from destruction and causation. On the other hand, although the Note 2 of this article rejects the loss of profit, Action for is acceptable notwithstanding of the Note. Action for debt does not have such problems of damages action as proof causation, fault, and amount of damages. In Iranian law, some legal texts such as Articles 515 and 522 of the Code of Civil Procedure as well as some judicial decisions pay attention to distinction between the two actions and their effects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Damage
  • debt
  • damages
  • destruction
  • Causation

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 27 آذر 1402
  • تاریخ دریافت: 02 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 25 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 27 آذر 1402