تبیین اصول تشریفاتی قانون گذاری

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

2 دانش آموخته ی دکتری حقوق عمومی.

چکیده

موضوع این مقاله، تبیین دسته ای از اصول قانونگذاری است که واجد ویژگی نهادی رویه ای هستند و از این رو اصول "تشریفاتی" قانون گذاری خوانده شده اند. رعایت این اصول به همراه اصول "ماهوی" قانون گذاری که نشات گرفته از اصول برآمده از اصل حاکمیت قانون و هم چنین اصول مبتنی بر عدالت است، می تواند تضمین کننده ی فرآیند قانون گذاری مطلوب، و تبعا قانون "خوب" باشد. اصول تشریفاتی قانونگذاری و مرحله ی پاتوق گذاری تبیین شده است. در اصول مربوط به مرحله پیشاقانون گذاری اصول مربوط به ارزیابی تاثیرات قانون به نحو پیشینی و اصول مربوط به نگارش پیش نویس قانون مورد توجه قرار گرفته است. اصول مربوط به مرحله ی قانون گذاری را در قالب جدی گرفتن نقش کیسیون ها در فرایند قانون گذاری اصل تقسیم کار مناسب بین صحن و کمیسیون ها، اصل علنی بودن قانون گذاری، و اصول و قواعد مذاکرات پارلمانی بررسی کرده ایم. به اصول مربوط به مرحله ی پاقانون گذاری نیز در قالب سه بحث ارزیابی تاثیر گذاری قانون، ارزیابی نتیجه بخشی قانون و ارزیابی کارآمدی قانون پرداخته شده است. در پایان نکاتی راجع به نقش رعاطت این نوع از اصول در عقلانیت و مشروعیت قانون طرح شده است.