ویتگنشتاین متأخر و حقوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، گروه حقوق عمومی

چکیده

دیدگاه ویتگنشتاین متأخر دربارۀ مسائلی مانند زبان، معنا، فلسفه و کارکردهای آن تأثیر بسیاری در زمینه‌های مختلف علوم‌ انسانی گذاشته و حقوق هم در این میان بی‌بهره نبوده است. بسیاری از حقوق‌دان‌ها از آرای او در تفاسیر خود از واژگان حقوقی، فرایند تصمیم‌گیری حقوقی یا نقد و بررسی مکاتب مختلف بهره‌مند شده‌اند. چنین استفاده‌هایی از آرای ویتگنشتاین به مباحث نظری منحصر نیست و حتی قضات هم در مستدل کردن آرای خود از افکار او بهره برده‌اند. در زمینۀ تفسیر واژگان حقوقی هواداران ویتگنشتاین سعی کرده‌اند که آنها را با توجه به زمینۀ کاربردشان معنا کنند؛ به‌همین دلیل با هر گونه تلقی که برداشتی ایستا از این واژگان داشته باشد، مخالفت کرده‌اند. چنین دیدگاۀ در تلقی سنتی ما از قراردادها انقلابی به پا خواهد کرد.
ویتگنشتاین معیارهایی را در اختیار ما می‌نهد تا با استفاده از آنها بتوانیم بسیاری از اعوجاجات و کج‌فهمی‌های مکاتب حقوقی را کشف کنیم؛ کج‌فهمی‌هایی که در خصوص شناسایی حقوق، چگونگی تصمیم‌گیری در آن و نحوۀ به‌توافق‌رسیدن یا منشأ اختلاف‌هاست. و همچنین بتوانیم از این راه بسیاری از این مکاتب را منحل کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Later Wittgenstein and Law

نویسندگان [English]

  • seyed Mohammad Ghary Seyed Fatemi 1
  • Parham Mehraram 2
1 public law department, law faculty, Shahid Beheshty University, Tehran, Iran
2 Tehran, Shahid Beheshti University, Law faculty, Public Law department
چکیده [English]

The later Wittgenstein's view about language, meaning, philosophy and its function has a great impact on several humanities and social science. Law has been affected from this view such as other disciplines. Jurists apply this novel philosophy to interpretation of legal words, legal decision making, and to criticize legal schools. Not only legal theorist, but also judges apply Wittgenstein's theory to justify their decisions. As for interpreting of legal words, proponents of Wittgenstein try to understand legal words in relation to their context in which they are used. Therefore they refute any idea that has static view about meaning of legal words. This meaning theory has a revolutionary affect on the traditional idea of contract law.
Also, Wittgenstein can provide us with some criteria to discover misunderstanding and oversimplification of legal schools about identification of law, process of decision making in law and how agreement or disagreement are possible in legal practice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wittgenstein
  • meaning theory
  • use theory
  • values
  • facts
فهرست منابع
الف) منابع فارسی
کتاب
1. استرول، اورال، فلسفۀ تحلیلی در قرن بیستم، ترجمۀ فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم، ۱۳۹۰.
2. تبیت، مارک، فلسفۀ حقوق، ترجمۀ حسن رضایی‌خاوری، قم: مؤسسه فرهنگی قدس، چاپ اول، ۱۳۸۴.
3. چالمرز، آلن اف، چیستی علم، درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی، ترجمۀ سعید زیباکلام، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی و دانشگاه‌ها، چاپ یازدهم، زمستان ۱۳۸۹.
4. کلی، جان، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمۀ محمد راسخ، تهران: انتشارات طرح نو، چاپ دوم، ۱۳۸۸.
5. موراوتز، توماس، فلسفۀ حقوق مبانی و کارکردها، ترجمۀ بهروز جندقی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول، بهار ۱۳۸۷.
6. ویتگنشتاین، لودویگ، پژوهش‌های فلسفی، ترجمۀ فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز، چاپ ششم، ۱۳۹۱.
7. ویتگنشتاین، لودویک، کتاب‌های آب و قهوه‌ای، ترجمۀ ایرج قانونی، تهران: نشر نی، چاپ اول، 1381.
8. یوستوس، هارتناک، ویتگنشتاین، ترجمۀ منوچهر بزرگمهر، تهران: انتشارات خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۵۱.
مقاله
9. ص علی‌آبادی، یوسف، «زبان حقیقت و حقیقت زبان»، فصلنامۀ فلسفی، ادبی، فرهنگی ارغنون، شمارۀ ۷/۸، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ سوم، ۱۳۹۰.
10. دانلان، ک. اس، «فلسفه تحلیلی و فلسفه زبان»، ترجمۀ شاهپور اعتماد و مراد فرهادپور، فصلنامۀ فلسفی، ادبی، فرهنگی ارغنون، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ سوم، ۱۳۹۰، شمارۀ ۷/۸.
11. کیوان فر، شهرام، «پراگماتیسم حقوق»،تهران: مجلۀ تحقیقات حقوقی، دانشگاه شهید بهشتی، پائیز-زمستان 1386، شمارۀ 46.
12. ویتگنشتاین، لودویگ، «خطابه‌ای در باب اخلاق»، ترجمۀ مالک حسینی، فصلنامۀ فلسفی، ادبی، فرهنگی ارغنون، تهران: سازمان چاپ و انتشارات، 1390، شمارۀ 16.
ب) منابع انگلیسی
13. Arthur Corbin, “A Tribute to Karl Llewellyn”, The Yale Law Journal, 1969, vol. 71.
14. Bix, Brian, Caution and Caveats for the Application Wittgenstein to Legal Theory, Law and Social justice, Campbell, O' Rourke & Shier, eds., Mit press, 2005.
15. Bix, Brian, Law Language and Legal Determinacy, Oxford University Press Inc, New York, 1992.
16. Casebeer Kenneth M, “Escape From Liberalism, Fact and Value in Karl Llewellyn”, Duke Law Journal, 1997, vol. 671.
17. Kenny, Antony, The Legacy of Wittgenstein, Basil Blackwell, 1984.
18. Markell, Bruce A., “Bewitched by Language: Wittgenstein and the Practice of Law”, Pepperdine Law Review, 2012, vol. 132.
19. Morawetzt, Thomas, “Understanding disagreement, the Root Issue of Jurisprudence: Applying Wittgenstein to Positivism, Critical Theory and Judging”, University of Pennsylvania Law Review, 1992, vol 141.
20. Patterson, Dennis, A Companion to Philosophy of Law and Legal Theory, A john Wiley & Sons, Ltd., Publication, 2010.
21. Patterson, Dennis. M, “Good Faith, Lender Liability and Discretionary Acceleration: of Llewellyn, Wittgenstein and the Uniform Commercial Code”, Law Texas Review, 1998, vol. l68.
22. Raymond, Wacks, Philosophy of Law (a Very Short Introduction), Oxford University Press Inc, Oxford, 2007.
23. Straup, Daniel J, “Law and Language: Cardozo` Jurisprudence and Wittgenstein's Philosophy”, Valparaiso University Law Review, 1984, vol. 18.