منطق حاکم بر تعارض قوانین در داوری‌های تجاری بین المللی و تنافی ادله در اصول فقه

محقق داماد, دکتر سیدمصطفی; نیازآبادی, مهدی

doi:10.52547/jlr.24.93.11

منطق حاکم بر تعارض قوانین در داوری‌های تجاری بین المللی و تنافی ادله در اصول فقه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی ره، تهران، ایران

² دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

10.52547/jlr.24.93.11

چکیده

حوزه حقوق، فقه و اصول، عرصه تحقق تعارضات میان امور مختلف است؛ از جمله تعارضاتی که در حوزه حقوق و شعب زیرمجموعه آن مطرح می‌شود، «تعارض قوانین» در حقوق بین‌الملل خصوصی است که محدود به رسیدگی در مراجع قضایی نبوده و در مراجع داوری نیز، مبتلی به است و به فراخور مراجعه روزافزون به داوری، از حیث مباحث نظری و عملی، از پیشرفت و عمق فراوانی نیز برخوردار گردیده است. در حوزه فقه و به طور خاص اصول فقه نیز، مبحثی تحت عنوان «تنافی ادله» وجود دارد که به نحو ویژه به تعارضات مستحدث در این حوزه می‌پردازد. تعارضات موجود، ضرورتاً باید حل گردد و این مهم جز از طریق شناخت منطق حاکم بر آن‌ها ممکن نخواهد شد. وجه اشتراک تعارض قوانین و تنافی ادله، وجود عنصر «تنافی» یا «ناسازگاری» میان امور مختلف است؛ با بررسی منطق حاکم بر «تعارض قوانین در داوری‌های تجاری بین المللی» و «تنافی ادله در اصول فقه»، به نظر می‌توان وجوه اشتراک و هماهنگی‌هایی را میان تعارضات مستحدث در این دو حوزه یافت؛ حال ممکن است وجوه اشتراک مزبور با الگوگیری و به نحوی عامدانه پدید آمده یا به طور تصادفی ایجاد شده باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

حقوق خصوصی

عنوان مقاله [English]

The “Logic” governing Conflict of Laws in International Commercial Arbitration and Conflict of Sources in Usul Al Fiqh

نویسندگان [English]

mdamad mdamad ¹
Mahdi Niazabadi ²

¹ استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی ره، تهران، ایران

² Phd Student of Private Law, Shahid Beheshti University, Faculty of Law

چکیده [English]

The area of Law, Fiqh and Usul Al Fiqh, is the field of conflict of different matters. Among the conflict occurring in the area of Law and its branches, there’ll be “Conflict of Laws” in Private International Law, that is not limited to judiciary review or hearing and is prevalent in arbitral tribunals too, and its topics has been had a great development and depth, due to increasing references to arbitration. There is a topic in the area of Fiqh and especially Usul Al Fiqh, that is named “Conflict of Sources”,which in particular deal with conflicts occurring in these areas. Existing mentioned conflicts have to be dissolved and this important matter would be possible just through recognition of the “Logic” governing them. The resemblance of “Conflict of Laws” and “Conflict of Sources” is the element of “conflict”. Through the study of the “Logic” governing Conflict of Laws in International Commercial Arbitration and Conflict of Sources in Usul Al Fiqh, some resemblances and coordination between the conflicts occurring in these two areas, might be found. These resemblances might be arose, intentionally and by patterning or unintentionally and by accident.

کلیدواژه‌ها [English]

Conflict of Laws
International Commercial Arbitration
Conflict of Sources
Ta’adol (Equalization)
Tarajih (Preference)

مراجع

الف) منابع فارسی
کتاب
1 .الماسی، نجاد علی، حقوق بینالملل خصوصی، تهران: نشر میزان، چاپ نهم، 1389 .
2 .ســلجوقی، محمــود، حقــوق بــینالملــل خصوصــی(تعارض قــوانین، تعــارض
صلاحیتها)، جلد 2 ،تهران: نشر میزان، چاپ ششم، زمستان 1389 .
3 .شیروی، عبدالحسین، داوری تجاری بینالمللی، تهران: انتشارات سمت، چاپ دهم، 1396.
4 .گرجی،ابوالقاسم، ادوار اصول فقه، تهران: نشر میزان، چاپ اول، زمستان1385.
5 .محقق داماد، سید مصطفی، مباحثی از اصـول فقـه؛ دفتـر سـوم: اصـول عملیـه و
تعارض ادله، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ پنجم، 1387 .
6 .محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسـلامی؛ اصـول فقـه، تهـران: انتشـارات
دانشگاه تهران، چاپ سی و دوم، 1388.
مقاله
7 .اسکینی، ربیعا، تعارض قوانین در داوری تجاری بینالمللی، مجله حقوقی بینالمللـی،
پاییز و زمستان 1368 ،شماره 11.
8 .صفایی، حسین، تعیین قانون حاکم بر ماهیت دعوی در داوریهـای بـینالمللـی،
مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران)، دی ماه 1372 ،شماره 30 .
9 .محقق داماد، سـید مصـطفی، تحـولات اجتهـاد شـیعی: سـیر تـاریخی،حوزههـا و
شیوهها(1 ،(مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، پاییز و زمستان 1385 ،شماره 44 .
تقریرات
10 .بهمئی، محمدعلی، «تقریرات درس داوریهای تجاری بینالمللی»، (مقطـع کارشناسـی ارشـد
حقوق خصوصی)، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نیمسال نخست تحصیلی 93 -1392 .
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 منطق حاکم بر تعارض قوانین در داوریهای تجاری...
33
11 .محمدی، قاسم، «تقریرات درس اصول فقه 2) ،«مقطع کارشناسی ارشد حقـوق خصوصـی)،
دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نیمسال نخست تحصیلی 93-1392.
ب) منابع عربی
12 .انصاری، مرتضی، فرائدالأصول(رسائل)، جلد 2 ،قم: مؤسسه النشر الإسـلامی لجماعـه
المدرسین بقمٍ، چاپ پنجم، 1416 ق.
13 .خراسانی(آخوند)، محمد کاظمبن حسـین، کفایه الأصول، قـم: مؤسسـه آل البیـت علـیهم
السلام، چاپ اول، 1409 ق.
14 .صدر، محمد باقر، دروس فی علم الأصول، جلد 1 ،قم: مؤسسه النشـر الإسـلامی، چـاپ
پنجم، 1418 ق.
15 .مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، جلد 2 ،قم: مؤسسه النشر الإسلامی لجماعه المدرسین بقمٍ،
چاپ پنجم، 1430 ق.
16 .مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، جلد 3 ،قم: مؤسسه النشر الإسلامی لجماعه المدرسین بقمٍ،
چاپ پنجم، 1430 ق.
ج) منابع انگلیسی
Books
17. Croff, Carlo, The Applicable Law in International Commercial
Arbitration: Is It still a Conflict of Laws Problem? , 1st Ed, New York:
American Bar Association pub, 1982.
18. De Ly, Filip, Conflict of Law in International Arbitration (an overview
article),4th Ed, Munich: European Law Publisher, 2010.
19. Gravson, R.H, The Conflict of Laws, 7th Ed, Great Britain: Sweet and
Maxwell Ltd, 1974.
20. Petsche, Markus, Choice of Law in International Commercial
Arbitration, Private International Law,2nd Ed, Budapest: Legal Studies
Department, Central European University, 2017.
21. Scott, A.W , Private International Law(Conflict of Laws), 3rd Ed, Great
Britain: Macdonald and Evans Ltd, 1979