نقش حقوقی مالیات بر محیط زیست در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکترى حقوق عمومى دانشگاه شهید بهشتى

2 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار- دانشگاه شهید بهشتی

10.52547/jlr.2023.228711.2310

چکیده

سیاستگذاری مناسب جهت جلوگیری از تخریب محیط زیست به عنوان یک ضرورت تلقی می گردد. به همین منظور اکثر کشورها جهت دستیابی به محیط زیست سالم، اقدام به به شناسایی پایه مالیاتی محیط زیست نموده اند. در سالیان اخیر حقوق مالیاتی، نقش مهمی در کنترل آلودگی با تغییر و تنظیم قواعد رفتاری داشته است. اما در ایران علی رغم تصویب قوانین در حوزه محیط زیست توجه شایانی به مقوله مالیات محیط زیست نگردیده است و قوانین پراکنده و ناهماهنگ در این حوزه به چشم می خورد. مفهوم تنظیم گری در کشورهای پیشرفته از حالت دستور و کنترل به حالت مشارکتی تغییر کرده است بدین نحو که در حکمرانی نوین دیگر دولت ها تنها تنظیم کنندگان قواعد نمی باشند و قوانین از حالت متصلب خارج شده اند که این نگاه خود باعث ایجاد پتانسیل های زیادی در حوزه های مختلف از جمله حقوق مالیاتی و تاثیر مثبت آن بر حفظ محیط زیست سالم و توسعه پایدار شده است. از این روی، از نگاه آسیب شناسی قوانین مالیاتی در ایران باید از سازوکار نو یعنی "تنظیم گری واکنشی" مدد شایانی اخذ نمود و ضمن تاکید بر تحولات مفهوم بنیادین حکمرانی با نگاه نواورانه و پویا با ایجاد بستر قواعد جدید بازی از یکسو دایره نفوذ تنظیم گری را گسترش داد و از سوی دیگر با استفاده از ابزارهای انگیزشی به حفظ محیط زیست کمک نمود. هدف این مقاله در جهت ایجاد این نگاه تازه و جایگزینی آن با دیدگاه سنتی تنظیمگری، در تاثیرگذاری حقوقی مالیات بر محیط زیست در ایران می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Legal role of environmental tax in Iran

نویسندگان [English]

  • mohsen izadgashb 1
  • saiedreza abadi 2
  • mojtaba ghasemi 3
1 PhD student in Public Law, Shahid Beheshti University
2 Professor in faculty of law
3 Professor in faculty of law
چکیده [English]

Appropriate policy making to prevent environmental degradation is considered a necessity. For this purpose, most countries have identified the tax base of the environment in order to achieve a healthy environment. In recent years, tax laws have played an important role in controlling pollution by changing and regulating behavioral rules. In Iran, despite the approval of laws in the field of environment, the category of environmental tax has not been paid much attention, and the inconsistency of laws in this field can be seen. The concept of regulation in advanced countries has changed from command and control mode to participatory mode, so that in modern governance, governments are no longer the only law makers, and the laws are out of the rigid state, which creates a lot of potential in various fields, including tax rights and its positive impact on environmental protection and sustainable development. Therefore, from the point of view of the pathology of tax laws in Iran, the new mechanism, that is "reactive regulation" should be of great help while emphasizing the transformation of the fundamental concept of governance with an innovative perspective. By creating a platform for new rules of the game, on the one hand, he expanded the circle of regulatory influence, and on the other hand, he helped preserve the environment by using motivational tools. The purpose of this article is to create this new perspective and replace it with the traditional perspective of regulation in the legal impact of environmental tax in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable development
  • environmental taxation
  • performance
  • reactive regulation

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 28 خرداد 1402
  • تاریخ دریافت: 20 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 14 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 28 خرداد 1402