آیین افتراقی تحقیقات پلیسی در جرایم امنیتی؛ مبانی و جلوه‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام گروه حقوق کیفری و جرمشناسی دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانش‌آموخته دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

امروزه با پیدایش اشکال نوین بزه‌‌کاری به‌‌ویژه انواع جرایم تروریستی و جرایم سازمان‌‌یافته، موجی از احساس ناامنی به‌‌وجود آمده که این احساس ناامنی سرآغاز اتخاذ تدابیری امنیت‌‌گرایانه و سرکوب‌‌گر است. بدین ترتیب، دل‌‌نگرانی دولت‌‌ها برای تأمین امنیت شهروندان و بزه‌دیدگان بالقوه‌‌، آنان را به سمت برنامه‌‌ها و اقدام‌‌های کنش‌‌گرایانه‌‌ی افتراقی در رسیدگی به جرایم امنیتی، از جمله شیوه‌‌های متمایز برخورد پلیسی برای کشف و تحقیقات پلیسی ویژه‌‌‌‌ی این جرایم سوق داده است. با بررسی برخی اقدامات تروریستی در دو دهه‌‌ی اخیر می‌توان نتیجه گرفت استفاده از نظامی افتراقی در تحقیقات جهت مبارزه با جرایمی که امنیت یک جامعه و حتی جامعه‌‌ی بین‌‌المللی را تحت تأثیر قرار می‌‌دهند، امری مذموم نخواهد بود. از مبانی چنین رویکردی نیز می‌توان به جلوگیری از عواقب نامطلوب برخوردهای غیررسمی و نظامی؛ کمک به پیش‌‌گیری از اقدامات علیه امنیت و تقویت روابط اجتماعی بین دولت و جامعه اشاره نمود. بازتاب همین مبانی و الزامات را می‌‌توان در قوانین کشورهای مختلف مشاهده کرد که استثنائاتی در خصوص زمان تحتِ‌‌نظر، حق دسترسی به وکیل و شیوه‌‌های دسترسی به اطلاعات را در قوانین خود لحاظ نموده‌‌اند. این پژوهش نهایتاً در مقام بیان این نتیجه است که هرچند استفاده از نظام افتراقی در مرحله‌‌ی تحقیقات پلیس منع نشده و حتی لازم و مفید به نظر می‌رسید، اما نیاز حیاتی به نمود یافتن این نظام ویژه در چارچوب قواعد رسیدگی شفاف و دادرسی منصفانه نیز امری ضروری است تا به نام حفظ امنیت شهروندان، مستمسک نقض حقوق شهروندان نشود، امری که در حال حاظر در نظام حقوقی ایران تحقق نیافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Differential Proceeding of Police Investigation in Offences Against Security of the State; Bases and Manifestation

نویسندگان [English]

  • Hasanali Moazenzadegan 1
  • Mohamad Matin Parsa 2
1 Professor in Criminal Law and Criminology, Allameh Tabatab'i University
2 PhD in Criminal Law and Criminology, Allameh Tabatab'i University
چکیده [English]

Today, with the emergence of new forms of crimes, particular the types of terrorism and organized crimes, a wave of insecurity has emerged that is the beginning of security and repressive measures. Therefore, the concerns of governments to ensure the security of citizens and potential victims, has driven them to proactive plans and actions in dealing with security offences. Including distinctive ways of police detecting and investigation, specifics of security offences. by review some terrorist acts in the past two decades can be concluded that the use of differential system in the investigationstage to combat offences, that affects the security of a society and even the international community, will not be condemned. The bases of such approach are Prevent undesirable consequences of informal and military encounters; Contribute to the prevention of acts against the security; Strengthening social relations between government and society. The reflection of the this bases and requirements can be seen in the laws of different countries, which have included exceptions in their laws regarding Under Suspicion time, The Right to Counsel and access to information. This study concludes that although the use of the differential system is not forbidden at the police investigation stage, and even is necessary and useful, the vital need for the identification of this particular system within the clear framework of rules of conduct and fair trial is also necessary to protect the safety of citizens, what in Iran's legal system does not materialize

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pre-Charge Detention
  • The Right to Counsel
  • Privacy
  • Terrorism
  • Social Security

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 31 تیر 1403
  • تاریخ دریافت: 22 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 21 خرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 31 تیر 1403