شوراهای حل اختلاف؛ گامی بلند ولی متزلزل

در میان پرونده های بی شماری که هر روز در دادگستری های شهرهای کشورمان تشکیل می شود، برخی از آن ها مربوط به دعاوی و اختلافات کوچک و کم اهمیتی است که به دلیل فقدان پیچیدگی خاص حقوقی، تمیز حق و رفع اختلاف در آن ها دشوار نیست. این گونه اختلافات را به ویژه در روستاها و شهرهای کم جمعیت، می توان اغلب از طریق صلح و سازش و به اصطلاح کدخدامنشانه حل نمود تا هم طرفین ناگزیر از پیمودن راهی طولانی برای آمدن از روستا به شهر محل تشکیل دادگاه نباشند و هم با عدم ارجاع آنها به دادگستری، دو مرجع حل اختلاف با ماهیت غیرقضایی داشتیم که به این گونه دعاوی کم اهمیت و پاره ای جرایم خلاف رسیدگی می کردند: یکی خانه انصاف که به موجب قانون تشکیل خانه انصاف مصوب 1404/01/22 برای حل و فصل اختلافات ساکنان روستاها ایجاد شده بود و دیگری شورای داوری که بر طبق قانون تشکیل شورای داوری مصوب 1345/4/9 برای حل این گونه اختلافات در شهرها تأسیس شده بود. این دو مرجع که حدود صلاحیت و ترکیب آنها به طور مشخص در قانون تعیین شده بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی منحل گردیدند.