جایگاه شرط اصالت در حقوق کپی رایت آمریکا

نویسندگان

چکیده

تمام دارایی های فکری در صورت دارا بودن شرایط خاص که در قوانین مالکیت فکری هر کشوری مقرر شده است قابل حمایت می باشند. آثار ادبی - هنری و آیا آثار قابل حمایت در نظام کپی رایت هم مستثنا از این قاعده کلی نیست. این شرایط بسیار متنوع و از یک دارایی به دارایی دیگر کاملا متفاوت می باشد. حتی با وجود طبقه بندی این دارایی ها در دو شاخه حقوق ادبی-هنری و حقوق مرتبط و یا حقوق کپی رایت و حقوق مالکیت صنعتی و کوشش در جهت یکنواخت سازی شرایط حقوقی حاکم بر این مصادیق همچنان این شرایط نسبت به هر دارایی در همان شاخه متفاوت و گاهی بسیار متفاوت می باشد. به همین دلیل شاید یکی از مهمترین مباحث این شاخه از حقوق شناسایی دقیق این شرایط از یک سو و تمییز آنها از یکدیگر بر حسب مصادیق قابل حمایت از سوی دیگر و سر انجام تعیین مرز دقیق این شرایط میباشد. این وضعیت در خصوص آثار قابل حمایت در نظام کپی رایت قدری نظام مندتر از دارایی های قابل حمایت در شاخه حقوق مالکیت صنعتی می باشد. بر خلاف شاخه اخیر که مصادیق اصلی قابل حمایت در آن نظیر اختراعات طرحهای صنعتی علایم و نام های تجاری، نشانهای مبداء جغرافیایی، اطلاعات افشا نشده و یا رازهای تجاری و حتی ارقام گیاهی از شرایط نظام مندی تبعیت نمی کنند و هر یک در صورت وجود شرایط کاملاً متفاوت از یکدیگر قابل حمایت می باشند. آثار قابل حمایت در نظام کپی رایت از نظم حقوقی بهتری برخوردار می باشد. در حقوق کپی رایت اثری قابل حمایت است که علاوه بر داشتن دیگر شرایط نظیر ملموس بودن و یا تثبیت در شیئی محسوس، عدم مخالفت با نظم عمومی و اخلاق حسنه اصیل باشد. شاید مهمترین و بحث برانگیزترین شرط حمایت در حقوق کپی رایت این شرط باشد. این شرط در قانون حمایت، مولفان مصنفان و هنرمندان سال ۱۳۴۸ با دو بیان متفاوت یعنی «ابتکاری» و «ابداعی» بیان شده است. در حقوق کشورهای کامن لایی نظظیر انگلستان و آمریکا این شرط با واژه اصالت و یا «Originality» بیان شده است.
یکی از بحث انگیزترین جهات این شرط مفهوم و میزان این اصالت است. اما نویسندگان این مقاله جهت دیگری از بحث در خصوص این شرط را در حقوق آمریکا طرح می نمایند. در این مقاله آنان سعی در پیشنهاد نظامی از کپی رایت آمریکایی دارند که حقوق و مسئولیتهای پدیدآورندگان را با توجه به میزان اصالت اثرشان مقرر می دارد. آنان ضمن ناعادلانه و ناکارآمد دانستن نظام موجود که به همه آثار دارای شرط استاندارد یعنی حداقل ابتکار حمایت مساوی اعطا می کند سعی در معرفی نظامی جایگزین می نمایند که در آن آثار دارای اصالت بالا از حمایت بیشتر برخوردار خواهند شد و پدید آورندگانشان نیز در مقابل دعاوی مالکان آثار قبلی مصونیت خواهند یافت. متقابلاً، پدید آورندگان آثاری که اصالت کمتری دارند از حمایت کمتری برخوردار خواهند شد و بیشتر در معرض مسئولیت ناشی از کپی رایت قرار می گیرند. آنان این پیشنهاد را با طراحی قواعدی برای آثار با اصالت بالا، آثار واجد اصالت متوسط و آثاری که از حد پایینی از اصالت برخوردارند یا اصلا اصالت ندارند ارائه می کنند. نظر به ابهام این شرط در حقوق کپی رایت ایران و عدم تبیین این شرط در رویه قضایی و ادبیات حقوقی، ترجمه این اثر و عرضه آن به جامعه حقوق دانان فارسی زبان شایسته و مفید به نظر می رسد.

عنوان مقاله [English]

The Place of the Originality Requirement in US Copyright Law

نویسندگان [English]

  • Ghasem Jafarzadeh
  • Mohsen Esmaeili