دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده
تاکنون به این پرسش که چه چیز را باید محق شمرد دو پاسخ دادهاند و روح (=روان) یا جسم (=بدن) را همچون دو معیار برای انسان بودن و محق دانستن بهپیش کشیدهاند. این مقاله بر پاسخی از گونه سوم تأکید میکند و نفس (=جان) را جلوهگاه انسان و حقوق انسانی میشناسد. حق بیش از آنکه جسمانی یا عقلانی و روحانی باشد، نفسانی است. نفس به خلاف روح، فارغ از بدن نیست و شناسایی آن بهشکلی عینیتر از روح ممکن است. در این مقاله، معیارِ نفس، چشم است و ادعا آن است که موجودی که چشم دارد محق است. پس جنین از زمانی که چشمِ خود را مییابد شخصیتِ انسانی مییابد و حتی حیوانی که چشمی حسّ شدنی دارد دستکم در لزوم رنج نکشیدن، حقوقی انسانوار خواهد داشت.