1
استاد حقوق عمومی و فلسفه حقوق، دانشگاه شهید بهشتی
2
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه مفید
چکیده
چکیدهشکل‌گرایی، یکی از رویکردهای کهن، همواره بحث‌ها و چالش‌هایی را در حوزه منطق حقوق به همراه داشته است. این رویکرد بر شکل یا صورت قواعد تأکید نموده و آن را از محتوای آنها جدا میداند. شکلگرایی زمانی رویکرد غالب در نظامهای حقوقی بود، اما امروزه با نقد و بازبینی جدی روبهرو شده است. پارهای مکاتب و رویکردهای جدید، مانند واقع‌گرایی یا اثباتگرایی حقوقی، در واکنش به شکلگرایی یا به منظور تصحیح آن حیات یافته و هر یک با تعبیر و گمان خود این رویکرد را نقد کردهاند. این نوشتار بر آن است، ضمن ارائه تعریفی از شکلگرایی و تبلورهای آن، مشکلات این رویکرد را در قلمرو استدلال حقوقی بنمایاند. باور به شکلگرایی آثاری منفی بر نظامهای حقوقی بر جای گذارده که بررسی آنها میتواند نظامهای حقوقی را از این آثار برهاند. در مقابل، شکلگرایی به نوبه خود در تلاش برای بازیابی و اصلاح خود بوده است.
)