نظارت پذیری شورای امنیت در پرتو موازین حقوق بین الملل با تأکید بر دیپلماسی هسته ای جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

نظارت پذیری یا پاسخگوئی شورای امنیت سازمان ملل متحد ، بعنوان رکن رکین سازمان مذکور در قبال تصمیمات متخذه و وظایف محوله و عملکرد معموله ، از موضوعات مورد مجادله و چالش برانگیز در حقوق بین الملل بخصوص حقوق بین الملل معاصر بویژه در دهه های اخیر است . در این خصوص ، گروهی از اندیشمندان ،  با تمسک به موازین حقوق بین الملل و با ذکر مضرّات قدرت تام ، معتقدند که در یک نظام قانونمند جهانی موسوم به سازمان ملل متحد ، هر رکن و مقامی ولو شورای امنیت بعنوان والاترین مرجع سیاسی جهانی ، بایستی در مقابل عملکردش پاسخگو بوده و نظارتمند باشد . ما به متابعت از پیروان این تفکر و عقیده ، ضمن احصاء موازین حقوق بین الملل ، چگونگی محدود نمودن صلاحیت شورای امنیت و نظارت پذیری نهاد بین المللی مذکور را به استناد موازین موصوف تبیین کرده ، بر همین مبنا ، مشخص ساخته ایم که دولت جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ابزار دیپلماسی در موضوع هسته ای ، چگونه توانست تصمیمات و عملکرد شورای امنیت را در خصوص قطعنامه های تحریمی ، به چالش بکشاند .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Supervisibility of security council in the light of international law regulations with an emphasis diplomacy nuclear Islamic Republic of Iran

فهرست منابع
الف) فارسی
کتب
1. البرادعی، محمد، عصر فریب، ترجـمه: درشتی، فیـروزه و شیما، صـفائی، انـتشارات ایـران، چاپ اول، بهار 1392 .
2. بیات، محمود، دیپلماسی دیجیتالی، انتشارات مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، سال1385، (ص 24).
3. تسون، فرناندو، فلسفه حقوق بین‌الملل، ترجمه: محبی، محسن، انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ اول، 1388.
4. جمعی از نویسندگان، جامعه مدنی جهانی، ترجمه: شریفی طراز کوهی، حسین، چاپ اول، نشر میزان و دادگستر، زمستان  1378.
5. راجی، محمدمهدی، آقای سفیر، گفتگو با محمد جواد ظریف، نشر نی، چاپ هفتم، تهران1394.
6. روحانی، حسن، امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ چهاردهم، پاییز 1391.
7. سادات میدانی، سیدحسین، صلاحیت قانون‌گذاری شورای امنیت، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، پاییز  1384.
8. شایگان، فریده، شورای امنیت سازمان ملل متحد و مفهوم صلح و امنیت بین‌المللی، زیر نظر ممتاز جمشید، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، بهار 1380.
9. شریف، محمد، بررسی دکترین نامحدود بودن صلاحیت شورای امنیت، انتشارات اطلاعات، 1373.
10. ظریف، محمد جواد و سجادپور، سید محمد کاظم، دیپلماسی چندجانبه، جلد اول، انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول، 1387.
11. عنابستانی، ابوالحسن، تحریم‌های اقتصادی و حقوق بنیادین بشر، انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ اول، 1392.
12. کتبی، مرتضی، در مقدمه مترجم بر کتاب افکار عمومی، لازار، ژودیت، نشر نی، چاپ یازدهم، تهران، 1394.
13. لیپست، سیمور مارتین، دایره‌المعارف دموکراسی، دوره سه‌جلدی، جلد اول، ترجمه: فانی، کامران و مرادی، نورالله کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه، سال1383.
14. فلسفی، هدایت الله، صلح جاویدان و حکومت قانون، تهران، انتشارات فرهنگ نشر نو،1390.
15. قربان نیا، ناصر، اخلاق و حقوق بین‌الملل، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها «سمت»، چاپ اول، زمستان 1378.
گریفیتس،مارتین،دانشنامه روابط بین الملل وسیاست جهان،ترجمه طیب،علیرضا،نشرنی،چاپ سوم، 1394.
16. واتسون، آدام، دیپلماسی، ترجمه: آقایی، سید داود و لیلی، گل‌افشان، انتشارات نسل نیکان، تهران، پاییز 1385.
17. موسویان، سید حسین، روایت بحران هسته‌ای ایران، ناگفته‌های یک دیپلمات، انتشارات تیسا، تهران، 1394. 
18. یعقوبی، مرضیه، گنجینه سخنان بزرگان ایران و جهان، انتشارات عطار، 1385.
پایان‌نامه‌های دانشگاهی
19. احساندوست، نسرین، رویکرد پیشگیرانه سازمان ملل متحد در جلوگیری از درگیری‌های مسلحانه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، بهمن ماه 1392.
20. پیرزاده، نادر، خاتمه تحریم‌های سازمان ملل و امکان رجوع به دیوان بین‌المللی دادگستری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، بهمن ماه 1390.
21. شریفی، محسن، حکومت قانون و اعمال آن بر شورای امنیت سازمان ملل متحد، رساله دکتری، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1391.
22. فلاح اسدی، مهداد، چالش‌های حقوق بشری تصویب و اجرای قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت، رساله دکتری رشته حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1392.
مقالات
23. فلسفی، هدایت الله، «از عقل و واقعیت تا بشریت»، سالنامه ایرانی حقوق بین‌الملل و تطبیقی، شماره پنجم، 1388، صص 43- 3.
24. ممتاز، جمشید و متوسل، سیروس،«رویکرد اتحادیه اروپا در به چالش کشیدن اجرای قطعنامه‌های تحریم شورای امنیت از حیث تعارض اجرای آنها با حق بردادرسی»، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، ویژه‌نامه شماره 15، زمستان1392، صص 39-11.
جرایدکاغذی
25. روزنامه ایران، سال بیست و یکم، شماره 6000 ، پنجشنبه 22 مرداد ماه 1394.
26. هفته‌نامه خبری، تحلیلی صدا، دوره جدید، شماره 48 ، شنبه 31 مرداد ماه 1394.
شبکه‌های مجازی
27. سایت انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، گزارش نشست ابعاد حقوقی برجام هسته‌ای، 12 مردادماه 1394.
ب) انگلیسی
Books
28. Aust, Anthony, Handbook of international Law, Cambridge University Press, 1 st Edition, 2005
29. Bedjaoui, Mohammed The New World Order and the Security Council: Testing the Legality of its Acts ( The Hague: Martinus Nijhoff, 1994).
30. Brownlie,Ian, principles of public international law, OUP, edition, 2008.
31. Erika de Wet,The Chapter VII Powers of the United Nations Security Council, Hart 2004.
32. Farrall, Jeremy Matam. United Nations Sanctions and the Rule of law. Cambridge University Press, 2007.
33. Leach, P.Taking a Case to the European Court of Human Rights. (2nd ed) OUP: Oxford, 2005.
34. Kelsen, Hans, The law of the United Nations, a critical analysis of its fundamental problems, New York, 1951.
35. Shaw, Malcolm N, International law, Cambridge University Press, 6th Edition, 2008.
36. Simma, Bruno, The Charter of the United Nations (2nd ed. Oxford University Press, 2002).