«بهینه‌یابی در کارکرد قاعده مسئولیت مبتنی بر تقصیر با تأکید بر مسئولیت مدنی پزشک»

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد حقوق اقتصادی و دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

قاعده «مسئولیت مبتنی بر تقصیر» در بیشتر کشورها به‌عنوان قاعده عمومی در حوزه پزشکی پذیرفته شده است. در این قاعده، هرگاه ثابت شود که تقصیر پزشک موجب ورود زیان به بیمار شده است، او مسئول جبران زیان‌های وارده خواهد بود. برای شناسایی تقصیر، معیارهای مختلفی ارائه شده‌اند که می‌توان به معیارهای عمومی «انسان معقول»، «پدر خوب خانواده» و «انسان معمولی» و یا معیارهای خاص حقوق پزشکی همانند «بولم» و «بولیتو» اشاره کرد. هرچند این معیارها در گذر زمان ارتقا یافته و شناسایی تقصیر را آسان‌تر کرده‌اند، اما کماکان تا حدی مبهم و غیرقطعی‌اند. از همین‌رو، پزشکان و بیماران نمی‌توانند ارزیابی دقیقی از وضعیت خود داشته باشند و بدانند که چه زمانی یک پزشک مسئول شناخته خواهد شد و یا چه زمانی از مسئولیت رها می‌شود. بنابراین، معیار دقیقی تحت عنوان «لیرند هند» ارائه شده است که سعی در رفع این ابهام دارد. بر اساس این معیار، هرگاه هزینه انجام اقدامات مراقبتی برای پزشک کمتر از زیان‌های احتمالی در آینده باشد، او باید مراقبت‌های لازم را انجام دهد و در غیر این‌صورت، مسئول شناخته خواهد شد. با استفاده از این معیار، هم اشتباهات قضایی کمتر می‌شود و هم قابلیت پیش‌بینی پزشکان و بیماران تضمین می‌گردد. علاوه بر این، برای کارکرد بهتر قاعده مسئولیت مبتنی بر تقصیر در حقوق پزشکی، باید به الزامات مربوط به شرایط احتیاط‌های «یک‌جانبه»، «دوجانبه» و «جایگزین» توجه کرده و اقسام دیگر قواعد تقصیر، همانند «تقصیر مشارکتی» و «تقصیر نسبی» را نیز در نظر داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

1

فهرست منابع
الف( فارسی
.5 اسکیج، دی.جی؛ حقوق، اخلاق و پزشکی، ترجم محمود عباسی و بهرام مشایخی،
. تهران، انتشارات حقوقی، چ سوم، 5922
.0 آل شیخ مبارش، قیس؛ حقوق و مسئولیت پزشکی در آیین اسلام، ترجم محمود
. عباسی، تهران، انتشارات حقوقی، چ دوم، بهار 5923
.9 برای » انسان معقول و متعارف « نگرشی انتقادی به معیار « ؛ بادینی، حسن
مجل دانشکده حقوق و علوم سیاسی، بهار ،» تشخیص تقصیر در مسئولیت مدنی
. 5923 ، دوره چهلم، ش 5
.9 . بینت، بلیندا؛ حقوق و پزشکی، ترجم محمود عباسی، تهران، انتشارات حقوقی، 5999
.1 مسئولیت مدنی پزشک در قبال « ؛ تقی زاده، ابراهیم و عباسی، محمود و علیپور، سحر
فصلنام حقوق ،») بیماران اورژانسی )با مطالعه تطبیقی حقوق ایران و انگلیس
پزشکی، تابستان 5939 ، سال نهم، ش سی و سوم.
.1 داراب پور، مهراب؛ مسئولیت های خارج از قرارداد، پرداخت خسارت، استرداد
. عین و امتیازات، تهران، انتشارات مجد، چ اول، 5929
.9 . شاکری، عباس؛ اقتصاد خرد 6: نظریه ها و کاربردها، تهران، نشر نی، ج اول، 5921
.2 صفایی، حسین و رحیمی، حبیب الله؛ مسئولیت مدنی )الزامات خارج از قرارداد(،
. تهران، انتشارات سمت، چ اول، زمستان 5923
.3 اثر تقصیر و مسئولیت محض در ترغیب « ؛ طهماسبی، علی و علی پور، کوروش
مجل حقوقی دادگستری، تابستان ،» عامل زیان و زیان دیده به رعایت احتیاط
. 5932 ، سال هفتاد و پنجم، ش 99
.52 . عباسی، محمود؛ مسئولیت پزشکی، تهران، انتشارات حقوقی، چ دوم، 5923
.55 مسئولیت مدنی شخص خوددار )تقصیر از نوع فعل سلبی « ؛ قاسم زاده، مرتضی
. دیدگاه های حقوق قضایی، زمستان 5991 ، ش 2 ،») یا ترک فعل
.50 کوتر، رابرت و یولن، تامس؛ حقوق و اقتصاد، ترجم یدالله دادگر و حامده اخوان هزاوه،
. تهران، انتشارات نور علم، چ هفتم، 5935
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 76 بهینه یابی در کارکرد قاعده مسئولیت مبتنی بر تقصیر...
22
ب( لاتین
59. Abraham, Kenneth S., »Strict Liability In Negligence«, DePaul Law Review, 0250, Vol.15, No.095.
59. Arlen, Jennifer, Economic Analysis of Medical Malpractice Liability and Its Reform, Research Handbook on the Economics of Tort, Edward Elgar Publication, 0259.
51. Best, Arthur, »Impediments to Reasonable Tort Reform: Lessons from the Adoption of Comparative Negligence«, Industrial Law Review,0229, Vol.92, No.5.
51. Breen, Kerry J. and others, Good Medical Practice: Professionalism, Ethics and Law, New York: Cambridge University Press, 5st Edition, 0252.
59. Brown, John Prather, Toward an Economic Theory of Liability, Journal of Legal Studies, Jun 5399, Vol. 0, No.0.
52. Calabresi, Guido, »Some Thoughts on Risk Distribution and the Law of Torts«, The Yale Law Journal, March 5315, Vol.92, No.9.
53. Cane, Peter, Atyah's Accident, Law and Compensation, Cambridge: Cambridge University Press, 9th Edition, 0221.
02. Corfield, Lorraine; Granne, Ingrid; Latimer-Sayer, William and Wilkinson, Ruth, ABC of Medical Law, Uk: John wiley and sons Ltd Publication, 0223.
05. Dari-Matticci , Guiseppe , Garoupa, Nuno, »Least Cost-Avoidance: The Teragedy of Common Safety, Journal of Law«, Economics and Organization, available at: http://ssrn.com/abstract=566661.
00. Dari-Mattiacci, Giuseppe and Parisi, Francesco, »The Cost of Delegated Control: Vicarious Liability, Secondary Liability and Mandatory Insurance«, International Review of Law and Economics, December 0229, Vol.09, No.9.
09. Faure, Michael, Tort Law and Economics (Encyclopedia of Law and Economics), Edward Elgar Publication, Vol.5, 0nd Edition, 0223.
09. Hylton, Keith N., »Duty In Tort Law: An Economic Approach«, Fordham Law Review, 0221, Vol.91.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 76 بهینه یابی در کارکرد قاعده مسئولیت مبتنی بر تقصیر...
25
01. Keeton, W. Page, Dobbs, Dan B., Keeton, Robert E. and Owen, David G., Prosser and Keeton On Torts, 1th Edition, St. Paul, Minneapolis: West Publishing Co, 5329.
01. Landes, William M and Posner, Richard A, The Economic Structure of Tort Law, United State: Harvard University Press, 5329.
09. Maclean, Alasdair, Briefcase On Medical Law, 5st Edition, United Kingdom: Cavendish Publishing, 0225.
02. Madden, Stuart M., Exploring Tort Law, UK: Cambridge University Press, 5st Edition, 0221.
03. Mathis, Klaus, Economic Analysis of Law in Europe, Foundations and Applications, Springer publication, 0259,Vol.5.
92. Polinsky, A. Mitchell and Shavell, Steven, Handbook of Law and Economics,Vol.5, North-Holland, Elsevier, 5st Edition, 0229 .
95. Posner, Richard A., Economic Analysis of Law, USA: Aspen Publishers, 1th Edition, 0229.
90. Posner, Richard A., »A Theory of Negligence«, Journal of Legal Studies, 5390, Vol.5.
99. Priest, George L., »The Modern Expansion of Tort Liability: Its Sources, Its Effects and Its Reforms«, Journal of Economic Perspective, 5335,Vol.1, No.9.
99. Schwartz, William B. and Komesar, Neil K., Doctors, Damages and Deterrence: An Economic View of Medical Malpractice, The New England Journal of Medicine, Published By the Rand Corporation, 5392.
91. Shavell, Steven, Economic Analysis of Accident Law, Cambridge, Mass: Harvard University Press, 5329.
91. Shavell, Steven, Foundation of Economic Analysis of Law, U.S: Harvard University Press, 5st Edition, 0229.
99. Sudman, Michael, »Definition of Fault in Contributory and Comparative Negligence Statutes«, Journal of Legal Advocacy and Practice, 5333, Vol.5, No.021.
92. Veljanovsky, Cento, The Economics of Law, 0nd Edition, Great Britain,
0221.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 76 بهینه یابی در کارکرد قاعده مسئولیت مبتنی بر تقصیر...
20
93. Wright, Richard W, »Hand, Posner, and the Myth of the "Hand Formula"«, Theoretical Inquiries in Law, 0229,Vol.9.
ج( پروندههای حقوقی
92. Bolam v. Friern Hospital Management Committee [5319] WLR 120.
95. Bolitho v City & Hackney Health Authority [5332] AC 090.
90. Butterfield v. Forrester, 529 Eng. Rep.301 (Court of King's Bench 5223).
99. United States v. Carroll Towing Co,. 513 F.0d 513 (0d Cir. 5399).
99. United States v. Corn Products Co., 099 Fed. 319 (S.D.N.Y. 5351).
91. Wilsher v Essex AHA [5321] 9 All ER 225, CA ; [5322] 0 WLR 119, HL.