دیوان بین المللی دادگستری و حل مسالمت آمیز اختلافات

دیوان بین المللی دادگستری، بر خلاف دیوان دائمی دادگستری بین المللی، در داخل نظام ملل متحد قرار دارد: این دیوان توسط منشور ایجاد و جزء لاینفک آن می باشد. اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری منضم به منشور بوده و کلیه دولتهای عضو سازمان ملل متحد که منشور را تصویب کرده اند خودبخود عضو اسانامه دیوان هم می باشند. اما منشور یک متن عمومی بوده و مجموعه عملکرد دقیق دیوان نمی توانست در اساسنامه آن مشخص گردد لذا دیوان مبادرت به تنظیم قواعد خاص خود نمود که مبنای اصلی عملکرد واقعی آن محسوب می شود. این قواعد در 1946 تدوین و سپس در سالهای 1972 و 1978 اصلاح شده اند. دیوان در جریان این دو تغییر، سعی نموده توجه دولتها را به این رکن قضایی بین المللی بیشتر جلب نماید. البته موفقیت چندان فوری به دست نیامد و طی سالهای زیادی، دیوان علی رغم کیفیت آرای خود فعالیت محدودی داشت. در حال حاضر، دیوان شاهد یک نوع شکوفایی در فعالیتهای خود می باشد و دولتهای زیادی به آن رجوع می کنند. بی شک پایان تضاد شمال و جنوب (همچنین شرق و غرب) رجوع به دیوان را تسهیل نموده است، اما و بخصوص باید به این نکته توجه داشت که رجوع به دیوان اصل حل مسالمت آمیز اختلافات را موثرتر نموده است که این خود نوعی نشان مثبت می باشد. مقر دیوان بین المللی دادگستری در کاخ صلح در شهر لاهه در کشور هلند قرار دارد. دیوان مرکب از 15 قاضی است که برای مدت 9 سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع است. هر سه سال سه قاضی انتخاب می شوند. سیستم انتخاب قضات پیچیده است چون که داوطلبان نه توسط دولتها بلکه از سوی گروههای ملی دیوان دائمی داوری معرفی می شوند. داوطلبان با رای هماهنگ مجمع عمومی و شورای امنیت انتخاب می شوند. داوطلبان باید واجد صلاحیت باشند و ترکیب دیوان نباید معرف برخی دولتها (حتی اگرچه به طور سنتی یک قاضی از کشورهای ضو دائمی شورای امنیت در میان قضات دیوان وجود دارد) یا گروههایی از دولتها باشد بلکه باید معرف "اشکال بزرگ تمدنها" و سیستم های اصلی حقوقی جهان (همچون حقوق رومی-ژرمنیک، حقوق کامن لو- حقوق سوسیالیستی- حقوق مذهبی) باشد.