قرار بازداشت موقت در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر و مقایسه آن با ضوابط ناظر بر این قرار در قانون آیین دادرسی کیفری 92

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی و دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

سلب آزادی از افرادی که به اتهام ارتکاب جرم مشمول قرار بازداشت موقت می ­شوند یکی از جلوه­ های مناقشه میان دو حق امنیت و آزادی است؛ چرا که از یک سو حق آزادی اشخاص اقتضاء دارد که هیچ­گونه محدودیتی برای کسی که مجرمیت او توسط هیچ دادگاهی احراز نشده است، ایجاد نشود و از سوی دیگر لزوم دسترسی به متهم و برقراری دادرسی کیفری عادلانه مستلزم آن است که چنین شخصی با محدودیت­ هایی در حوزه­ ی آزادی رو به رو گردد. همین امر موجب شده که امروزه اسنادی چون کنوانسیون اروپایی حقوق بشر گرچه نهاد بازداشت موقت را به خاطر حمایت از منافع جامعه بپذیرند، اما در مرحله­ ی اجرای آن و با توجه به آرای صادره توسط دادگاه اروپایی حقوق بشر ضوابط و سازوکارهایی را در جهت رعایت حقوق انسانی افراد مشمول این قرار در نظر گیرند. در حقوق ما قانون جدید آیین دادرسی کیفری هم ضمن پذیرش قرار بازداشت موقت، کوشیده است تا پاره­ ای از ضوابط بین­ المللی ناظر بر این قرار از جمله لزوم وجود ظن معقول به ارتکاب جرم توسط متهم جهت صدور قرار، ضرورت انجام رسیدگی کیفری پس از صدور قرار، امکان اعتراض به قرار و . . را مورد تأکید قرار دهد. با این وجود همچنان ایراداتی در قانون جدید مشاهده می­ شود که از آن جمله می­ توان به محدود کردن صدور قرار بازداشت موقت به برخی جرایم خاص و نیز نبود ضمانت اجراهای مشخص و معیّن برای تخطی افراد مسئول از ضوابط حاکم بر این قرار اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Temporary detention in the European Court of Human Rights, and compare it with the following regulations in the Code of Criminal Procedure 92

نویسنده [English]

  • mohammadmehdi barghi 2
1
2 A PhD student of Criminal Law and Criminology at Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Deprivation of liberty from persons who accused of crime to a temporary detention is one of the effects of the conflict between the right to security and liberty;because on the one hand,right to freedom of persons appropriate that any restrictions cannot be created to whom his guilt has not been established by any court.In other hand, access to the accused and also establish a fair criminal trial it is requires that such a person face with limitations in the field of freedom. Today, this has caused that although documents such as the European Convention of Human Rights accept temporary detention institutions for protecting the interests of society but in the implementation and due to the opinions issued by the European Court of Human Right, some criteria and mechanisms are considered to ensure the respect of human rights to persons affected by temporary detention. In Iran, in the new criminal procedure law was accepted temporary detention code, and also was tried to emphasize some of the international standards including necessity of reasonable suspicion of committing a crime by the accused to issue, necessity of criminal proceedings after issuance and the possibility of objecting and etc. Likewise, there are some flaws and problems in the new law including restricting the issuance of a temporary detention to some specific crimes and also the lack of specific sanctions for violations of officials.

کلیدواژه‌ها [English]

  • temporary detention
  • the European Court of Human Right
  • Code of Criminal Procedure
  • deprivation of liberty
الف) فارسی
1- آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، چاپ هشتم، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1384
2- آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، جلد اول، سمت، 1395
3- آشوری، محمد، محمدرضا رحمت، الگوی جرم­شناسی کرامت­مدار بازداشت موقت افتراقی بیماران در آیین دادرسی کیفری 1378 و 1392، مجله آموزه­های حقوق کیفری، 1393، شماره­ی 7
4- پرادل، ژان، کورستنز، گئرت، فرملن، گرت، حقوق کیفری شورای اروپا، ترجمه دکتر محمد آشوری، انتشارات خرسندی، 1392
5- تقی­پور، علیرضا، کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر، مجله پژوهش­های راهبردی، 1382، شماره 31- 30
6- خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری، انتشارات شهردانش، چاپ بیست و پنجم، 1393
7- دلماس مارتی، می­ری، نظام­های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی، نشر میزان، چاپ دوم، 1393
8- شاملو، باقر، افشین عبداللهی، دستاوردهای مدیریتی جرم­شناسی در آیین دادرسی کیفری، پژوهشنامه حقوق کیفری، 1394، سال ششم، شماره دوم
9- صابر، محمود، حسین ناظریان، مهلت معقول دادرسی در دیوان کیفری بین­المللی و آراء دادگاه اروپایی حقوق بشر،مجله پژوهش­های حقوق تطبیقی، 1393، دوره هجدهم، شماره چهارم
10- قاری سیدفاطمی، سیدمحمد، دادگاه جدید اروپایی حقوق بشر، مجله حقوقی، 1379، شماره بیست و پنجم
11- گسن، رمون، ملاحظه­هایی درباره­ی هدف آیین دادرسی کیفری، ترجمه شهرام ابراهیمی، مجله حقوقی دادگستری، 1385، شماره 57- 56
12- گلدوست جویباری، رجب، زینب باقری­نژاد، مسئولیت کیفری، مدنی و انتظامی ناقضین اصول بنیادین دادرسی کیفری، مجله پژوهش حقوق کیفری، 1392، سال دوم، شماره پنجم
13- نجفی ابرندآبادی، علی­حسین، درباره­ی امنیت­شناسی (از حق بر امنیت تا حق بر تأمین)، دیباچه بر کتاب مدیریت انسان­مدار ریسک جرم نوشته سودابه رضوانی، تهران، نشر میزان، 1391
14- یزدانیان، محمدرضا، ضوابط و قواعد خاص حاکم بر بازداشت موقت، مجله حقوقی دادگستری، 1381، شماره چهلم
15- یزدانیان، محمدرضا، نوآوری­های قانون جدید آیین دادرسی کیفری در مورد قرار بازداشت موقت: رویکرد تطبیقی، مجله کارآگاه، 1394، دوره دوم، سال هشتم، شماره 31
 
ب) خارجی
16- Boehm, Franziska, Information Sharing and Data Protection in the Area of Freedom, Security and Justice, Springer Science & Business Media, 2011
17- Council of Europe/European Court of Human Rights, Guide on Article 5 of the Convention: Right to Liberty and Security, www.echr.coe.int, 2014
18- Council of Europe Staff, Yearbook of the European Convention of Human Rights 2000, Martinus Nijhoff Publishers, 2001
19- Delmas-Marty, Mireille, The European Convention for the Protection of Human Rights: International Protection Versus National Restrictions, Martinus Nijhoff Publishers, 1992
20- Forowicz, Magdalena, The Reception of International Law in the European Court of Human Rights, Oxford University Press, 2010
21- Frias, Ana, Counter-Terrorism and Human Rights in the Case Law of the European Court of Human Rights, Council of Europe, 2013
22- Keller, Helen, Sweet, Alec, A Europe of Rights: The Impact of the ECHR on National Legal Systems, Oxford University Press, 2008
23- Macovei, Monica, The Right to Liberty and Security of the Person: A Guide to the Implementation of Article 5 of the European Convention on Human Rights, Directorate General of Human Rights, 2004
24- Mowbray, Alastair, Cases, Materials, and Commentary on the European Convention on Human Rights, OUP Oxford, 2012
25- Reid, Karen, A Practitioner`s Guide to the European Convention on Human Rights, Sweet & Maxwell, 2011
26- Ruggeri, Stefano, Liberty and Security in Europe: A Comparative Analysis of Pre-trial Precautionary Measures in Criminal Proceedings, V&R unipress GmbH, 2012
27- Schutter, Olivier, Human Rights in the Web of Governance: Towards a Learning-based Fundamental Rights Policy for the European Union, Groupe de Boeck, 2010
28- Stone, Richard, Textbook on Civil Liberties and Human Rights, Oxford University Press, 2014
29- United Nations. Office of the High Commissioner for Human Rights, International Bar Association, Human Rights in The Administration Of Justice: A Manual On Human Rights For Judges, Prosecutors And Lawyers, United Nations Publications, 2003
30- Ward, Richard, Akhtar, Amanda, Walker & Walker`s English Legal System, OUP Oxford, 2011
 
List of Cited Cases
1- Barfuss v. the Czech Republic, 1 August 2000, App No. 35848/97
2- Caballero v. the United Kingdom, 8 February 2000, App No. 32819/96
3- Ceskz v. the Czech Republic, 6 June 2000, No. 33644/96
4- Clooth v. Belgium, 12 December 1991, App No. 12718/87
5- Contrada v. Italy, 24 August 1998, App No. 27143/95
6- Erdagoz v. Turkey, 22 October 1997,  No. 21890/93, Reports 1998-VI
7- Fox, Campbell and Hartley v. the United Kingdom, 30 August 1990, Series A, No. 182
8- I.A. v. France, 23 September 1998, App No. 28213/95
9- Ilgar Mammadov v. Azerbaijan, 22 May 2008, No. 15172/13
10- Jecius v. Lithuania, 31 July 2000, No. 34578/97, ECHR 2000-IX
11- Kemmache v. France , 27 November 1991, App Nos. 12325/86 and 14992/89
12- Letellier v. France, 26 June 1991, App No. 12369/86
13- Mansur v. Turkey, 8 June 1995, Series A No. 16026/90
14- Matznetter v. Austria, 10 November 1969, Series A No. 10
15- Murray v. the United Kingdom, 28 October 1994, Series A No. 300-A
16- Neumeister v. Austria, 27 June 1968, Series A, No. 8, Paras, 13-14
17- O`Hara v. the United Kingdom, 16 October 2001, No. 37555/97, ECHR 2001-X
18- Petkov and Profirov v. Bulgaria, 24 June 2014, Nos. 50027/08 and 50781/09
19- Punzelt v. the Czech Republic, 25 April 2000, Application No. 31315/96
20- Schiesser v. Switzerland, 4 December 1979, Series A, No. 34
21- Schwabe and M.G. v. Germany, 1 December 2011, No. 8080/08
22- Stogmuller v. Austria, 10 November 1969, App. No. 1602/62
23- Wemhoff v. the Federal Republic of Germany, 27 June 1968, Series A No. 7
24- W v. Switzerland, 26 January 1993, App No. 14379/88
25- Yagci and Sargin v. Turkey, 8 June 1995, Series A No. 16419/90, 16426/90.- خارجی، فصول 6و7.وچهر، اپ سوم.