وضعیت حقوقی اسقاط حق ارث از سوی وراث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی (ره)

2 ;کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تبریز

چکیده

اسقاط حق الارث از سوی وراث یکی از مسائل قابل بحث در ارث می باشد که با وجود رواج عرفی، رویه قضایی چنین اسقاطی را باطل می داند و همین امر بررسی وضعیت حقوقی آن را ایجاب می نماید. موانعی برای صحت چنین اسقاطی بیان شده است از جمله مالم یجب بودن چنین اسقاطی و اینکه ارث جز احکام است و غیر قابل تغییر و قواعد آن مربوط به نظم عمومی است و توافق بر خلاف آن باطل است. اما بازنگری و بازاندیشی در ماهیت ارث و فرق نهادن بین آثار حکمی و آثار مالی ارث، تفاوت قائل شدن بین تصرفات مورث و اعمال حقوقی وارثان و اصل آزادی قراردادی موید این است که چنین اسقاطی هم در زمان حیات مورث و هم پس از فوت ایشان صحیح است و هیچ مانع حقوقی قابل توجهی برای بطلان این اسقاط وجود ندارد.
کلید واژه ها : اسقاط حق الارث، ماهیت ارث، سبب ارث، اصل آزادی قراردادی

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The legal status of waiving of the inheritance's right by the heirs

نویسندگان [English]

  • Alireza Alipanah 1
  • mahbob khodaei 2
1 Shahid Beheshti University/Law Faculty
چکیده [English]

Waiving of the inheritance's right is one of the discussible issues in the heritance despite that it is current but precedent believe that such waiving are void. Accordingly, study of the legal of status such waiving is necessary. Some prevents is said to validate of such agreements like that such waiving have no cause and that the inheritance is commandment, so it is irreversible and that it's rules relevant to public policy, so agreement contrary is void. But reviewing and rethinking on nature of the inheritance and differentiating between impact of commandment and impact of right, differentiating between legal actions by the devisor and legal actions by the heirs and the rule of contractual freedom indicate the validate of such agreements both in time of the devisor and after death of devisor.
Key words: Waiving of the inheritance's right, Nature of inheritance, Cause of inheritance, The rule of contractual freedom

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Waiving of the inheritance's right
  • Nature of inheritance
  • Cause of inheritance
  • The rule of contractual freedom
منابع
1. امامی، حسن، حقوق مدنی، جلد سوم، تهران :کتابخانه اسلامیه، 1368
2. جعفری تبار، حسن، فلسفه تفسیری حقوق، تهران : شرکت سهامی انتشارات، 1388
3.-------،-----، دیو در شیشه؛ در فلسفه رویه قضایی، تهران : حق گزاران، 1395
4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، وصیت-ارث، تهران : انتشارات دانشگاه تهران،1371
5.-------،--------، فلسفه اعلی در حقوق مدنی، تهران :گنج دانش،1382
6. -------،--------، فلسفه حقوق مدنی، جلداول، تهران :گنج دانش،1390
7. -------،--------، تاثیر اراده در حقوق مدنی، چاپ سوم، تهران : گنج دانش، 1392
8. ذوالمجدین، زین العابدین، فقه و تجارت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران،1326
9. شهابی، محمود، ادوار فقه، جلد دوم، تهران : سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی،1375
10.------،------، رهبر خرد؛قسمت منطقیّات، تهران :کتابخانه خیام، چاپخانه علمی،1328 
11.-----،------، قواعد فقه ، تهران : نشریات فربد، 1341
12. شهیدی، مهدی، ارث، تهران: مجد،1390
13. کاتوزیان، ناصر، الزامهای خارج از قرارداد:ضمان قهری، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران،1374
14.--------،----، قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، تهران : شرکت سهامی انتشارات،1385  
15.--------،----، عقود معین، جلد اول، تهران:شرکت سهامی انتشارات،1387
16.--------،----، ارث، تهران : میزان، 1389
17.-------،----،تحولات حقوق خصوصی، تهران : موسسه انتشارات دانشگاه تهران،1381
18.--------،-----، نقد قانون گرایی افراطی، نقد ونظر، سال ششم، شماره سوم و چهارم.
19.--------،-----، فلسفه حقوق، جلد اول، تهران : شرکت سهامی انتشار،1388
20. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، حاشیه مکاسب، تهران : دارالمعارف الاسلامیه،1378
21. نجفی،شیخ محمدحسن، جواهرالکلام، جلد سی و هفتم، بیروت :داراحیاء التراث العربی، بی تا
22. نوبهار،رحیم، جستاری در تقسیم بندی باب های فقهی و  پیامدهای روش شناختی آن، مجله راهبرد، سال 24، شماره 76، پاییز1394