تاثیر مشخصه های جرم بر تعیین مجازات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

می توانیم مجازات را فرایندی در نظر بگیریم که در دو مرحله متفاوت اعمال می گردد؛ نخست در مرحله تعیین مجازات توسط قانونگذار و دوم در مرحله تعیین مجازات توسط مقامات قضایی تعیین کننده مجازات. تعیین مجازات در مرحله قانون گذاری به صورت منطقی تابع اصول فلسفی خاص خود است که قانون گذاران ملزم به تبعیت از آن هستند. با این حال باید توجه داشت که در عمل چندان این اصول مد نظر قرار نداشته و اغلب اهداف فلسفی و منطقی قربانی مباحثات و مسایل سیاسی موجود در فرایند پارلمانی می گردند. گرچه اصل قانونی بودن اقتضای آن را دارد که قاضی مجازات را به همان گونه که در قانون تعیین شده است، مورد حکم قرار دهد با این حال اصول و قواعد خاصی بر تعیین مجازات در این مرحله حاکم هستند که در بسیاری از موارد متفاوت از آن چیزی است که مد نظر قانونگذار بوده است و البته از بسیاری از جهات عملگراتر و کاربردی تر می باشد. این اصول در سطح گسترده شامل اصول حاکم بر بزه، بزهکار و بزه دیده می شود که هر یک اثرات خاص خود را بر جای خواهد گذاشت. با این حال آنچه به عنوان اساس تعیین مجازات در این زمینه قابل ذکر است، قابلیت سرزنش پذیری مرتکب و میزان زشتی عمل ارتکابی او در فرایند ارتکاب جرم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of crime characteristics on sentencing

نویسنده [English]

  • nasrin mehra
چکیده [English]

We can regard the punishment as a process which is applied in two different stages; the first one includes the determination of punishment by the legislator and the second one is sentencing by the judges. Determination of punishment in the legislation process logically follows its own philosophical principles and the legislator shall obey those principles. However, it should be realized that in practice are not taken into account as such and the most of time, logical and philosophical purposes are sacrificed by the political debates in the parliamentary process. Although the principle of legality requires the judge to set the punishment as it was determined by the legislator, some principles and rules govern on the sentencing in this stage which in most cases differ from what had been taken into account by the legislator and, of course, are more practical and pragmatic in many aspects. In a wide level, these principles include the principles govern on crime, criminal and victim and each of them has its own effect. However, the base of the sentencing in this area include: the culpability of the criminal and the obscenity of the crime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Punishment
  • Sentencing
  • judicial discretion
  • the harm results from crime
  1. منابع

    1. اردبیلی، محمد علی، حقوق جزای عمومی، نشر میزان، چاپ هفتم، 1383، ج دوم.
    2. آماده، غلامحسین، ضابطه مندی اختیارات قضایی در تعیین مجازات در نظام کیفری ایران، انگلستان و مصر، رساله دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه شهید بهشتی، شهریور 1390.
    3. جوان جعفری، عبدالرضا، ساداتی، محمد جواد، سزاگرایی در فلسفه کیفر، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال سوم، شماره اول، بهار و تابستان 1391.
    4. رحمدل، منصور، تناسب جرم و مجازات، انتشارات سمت، چاپ اول 1389.
    5. رحیمی نژاد، اسماعیل، حبیب زاده، محمد جعفر، مجازاتهای نامتناسب: مجازاتهای مغایر با کرامت انسانی، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 2، تابستان 1387
    6. رستمی، هادی، سلیمی، واحد، رویکرد فایده گرایانه به مجازات در پرتو نظریة بنتام، نشریه اندیشههای حقوق کیفری، سال اول، شماره 1، زمستان 1394.
    7. روستایی، مهرانگیز، مقایسه تطبیقی اصل ضرر و قاعده لاضرر در توجیه مداخله کیفری، مجله پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 19، شماره 2، تابستان 94
    8. سبزواری نژاد، حجت، جایگاه اصل تناسب جرم و مجازات در حقوق کیفری ایران و انگلستان، دو فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 77 و 78، بهار و تابستان 1396
    9. سبزواری نژاد، حجت، نقش قربانی جرم در تعیین مجازات در قوانین کیفری ایران و انگلستان، رساله دکتری دانشگاه شهید بهشتی، 1389.
    10. شاملو، باقر، گوزلی، مهدی، پرونده شخصیت در حقوق کیفری ایران و فرانسه، مجله آموزه های حقوق کیفری، شماره 2، 1390.
    11. شیری، عباس، حقّ بزهدیده در تعیین کیفر و نحوة اجراى آن، فصلنامه دیدگاههای حقوقی، شماره 81، بهار 1397، ص 81.
    12. صبوری پور، مهدی، نظام مند سازی کیفرگزینی تعزیری در حقوق ایران، مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره 48، شماره 1، بهار و تابستان 1397، ص 128.
    13. علیان، عیسی، فاکر میبدی، محمد، تناسب جرم و مجازات بر اساس آیات قصاص، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تفسیری، سال نهم، زمستان 1397، شماره 36، ص 38
    14. فیلیزولا، ژینا، ژراز، لپز، بزه دیده و بزه دیده شناسی، ترجمه روح الدین کرد علیوند و احمد محمدی، انتشارات مجد، چاپ اول 1379.
    15. کلارکسون، سی.ام.وی، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میرمحمد صادقی، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول 1371.
    16. محمودی جانکی، فیروز، مبنای فلسفی منع حقوقی و کیفری ایراد ضرر به خود مطالعه موردی الزام استفاده از کمربند و کلاه ایمنی در رانندگی، فصلنامه حقوق، مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال 37 ،شمارة ،1 بهار 1386.
    17. مهرا، نسرین، راهکارهای یکسان سازی اعمال صلاحدیدهای قضایی در زمینه تعیین مجازات، مجله دانش انتظامی، سال بیستم، بهار 1397، شماره 1.
    18. مهرا، نسرین، رویکرد عملی به رهنمودهای تعیین مجازات در نظام حقوقی انگلستان، مجموعه مقالات تازه های علوم جنایی، انتشارات میزان، 1388.
    19. مهرا، نسرین، کیفر وچگونگی تعیین آن در فرایند کیفری انگلستان (با تاکید بر کارکردهای کیفر)، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 45، بهار و تابستان 1386.
    20. میل، جان استوارت، رساله درباره آزادی، ترجمه جواد شیخ الاسلامی، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم، 1395.
    21. الهام، غلامحسین، محمدی مغانجوقی، الهام، مجازات متناسب از دیدگاه نظریه های بازدارندگی (با تاکید بر نظریه تعیین کیفر آلمان)، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 42، شماره 3، پاییز 1391.

     

    1. Andenaes, Johannes, Punishmenta nd Deterrence, Ann Arbor: University of Michigan Press, 1974.
    2. Ashworth, Andrew, Sentencing and Criminal Justice, Cambridge University Press, 4th Ed, 2005.
    3. Ewing, A. C, The Morality of Punishment, Montclair, N.J, Patterson Smith, 1970 (Originally published 1929)
    4. Herring, Jonathan, Basic Concepts of Criminal Law, Routledge, First Published 2010. Ashworth, Andrew, Principles of Criminal Law, New York: Oxford University Press, Fifth Edition, 2006
    5. Home Office (2002) Justice for all, cm 5563, London, The Stationery Office
    6. Robinson, For a useful discussion of public, US legal models of sentencing, 2006.
    7. The SAP consultation document cites R V. Coleman 95 cr APP R 159 and R V. Hughes 10 cr APP (s) 169.