ضمانت اجراهای حقوق تصویری ستارگان در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حقوق دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در دنیای امروزی، افزایش تأثیر مثبت ویژگی‌های شخصیتی ستارگان در جذابیت کالاها و خدمات، آنها را به ارزش اقتصادی تصویر خود در عرصه‌ی تبلیغات تجاری آگاه نموده و این امر تمایل اسپانسرها به انعقاد قرارداد بهره‌برداری با آنان در مقابل عوض را بیشتر کرده است. حقوق ستارگان نسبت به تصویر، صدا و سایر ویژگی‌های شخصی و ظاهری خود در این زمینه، «حقوق تصویری» نامیده می‌شود. هرچند بهره‌برداری از حقوق تصویری ستارگان، قاعدتاً به موجب قرارداد و در مقابل پرداخت مبلغ و هزینه صورت می‌گیرد، لیکن احتمال بهره‌برداری غیرمجاز نیز وجود دارد که موجب تضرر ستاره و تضییع منافع اقتصادی وی می‌شود. در برخی کشورهای غربی، در راستای حمایت از آنها نهاد جدیدی تحت عنوان «حق شهرت» به رسمیت شناخته‌ شده است، یا از ابزارهای حقوق مالکیت فکری و مسؤولیت مدنی جهت حمایت از حقوق تصویری استفاده می‌شود؛ در نظام حقوقی ایران نیز، با توجه به پوشش ناکافی حقوق مالکیت فکری نسبت به این موضوع و عدم حمایت قانونی کافی و شفاف از حقوق تصویری، وضعیت این موضوع مبهم بوده و این امر چه بسا برای صاحبان شهرت، منجر به بی‌عدالتی گردد. زیرا استفاده غیرمجاز از حقوق تصویری ستارگان، موجب ضرر آنها می‌شود که اعتقاد به عدم پیشگیری یا عدم جبران آن، خلاف اصول کلی حقوقی و اخلاقی است. از این رو، بلحاظ فقدان نهاد حمایتی خاص، و نظر به اینکه قواعد حقوق مالکیت فکری، این موضوع را پوشش نمی‌دهد، لذا ستارگان در تدارک ضرر خود، می‌توانند به نهادها و موجبات ضمان قهری و قوانین مربوط به مسؤولیت مدنی متوسل شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Sanctions of Celebrities’ Image Rights in Iranian Law

نویسندگان [English]

  • feyzallah jafari 1
  • Mehrnaz Mokhtari 2
1
2 LLM in Private Law, Bu-ali sina University
چکیده [English]

Nowadays, by the increasing positive impact of personality characteristics of celebrities on the attractiveness of goods and services, celebrities found the value of their economic image in commercial advertising, which made the sponsors more willing to conclude license contracts with them. In this area, celebrities’ rights are called “image rights”. The exploitation of celebrities’ image rights is logically in return for payment of costs under contract; however, there is possibility of unauthorized exploitation that cause celebrity to sustain loss and affect her/his economic interests. In some western countries, new institution called “Publicity Rights” has been recognized or the tools of intellectual Property Rights and Civil Liability have been used to protect image rights. In the Iranian legal system, due to insufficient coverage of Intellectual Property Law to this issue, this issue is vague and this may lead to injustice for celebrities. Because the unauthorized use of image rights of celebrities cause them financial and moral loss, which the belief to lack of prevention or lack of relief, is contrary to the general principles of law and morality. Thus, because of the lack of specific protection, to compensate their loss, celebrities can invoke to civil liability and tort law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Image Rights
  • Celebrities
  • Protection
  • sanction
  • Civil Liability
منابع
الف: منابع فارسی:
کتاب­ها:
 1. صفایی، سید حسین، رحیمی، حبیب­الله، مسؤولیت مدنی(الزامات خارج از قرارداد)، انتشارات سمت، چاپ پنجم، 1392
 2.کاتوزیان، امیر ناصر،دوره های مقدماتی حقوق مدنی: وقایع حقوقی مسؤولیت مدنی، شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم، 1390
 3.کاتوزیان، امیر ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی: اموال و مالکیت، نشر میزان، چاپ سی و یکم، 1389
 4.لایقی، غلامرضا، کپی رایت در کشورهای پیشرفته صنعتی، انتشارات خانه کتاب، 1381
 5. مهدی­زاده، حسین، ثبت آثار ادبی و هنری و حمایت­های قانونی، انشارات مجد، 1389
مقالات:
6. انصاری، باقر، «شرایط اثر قابل حمایت در نظام مالکیت های ادبی و هنری (کپی رایت)»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 45، (صص. 98-151)
7. پیلوار، رحیم، «نظریه کار به عنوان مبنای مالکیت در حقوق اسلام و فلسفه جان لاک»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال3، شماره 5، 1390، (ص 63-85)
8. جعفرزاده، میرقاسم و حسن­پور، محمدمهدی؛ «مبانی حقوقی ضرورت کنترل کیفیت در قرارداد اجازه بهره­برداری از علامت تجاری»، مجله پژوهشهای حقوق تطبیقی، دانشگاه تربیت مدرس، دوره 21، شماره 2، تابستان 1396، (صص. 59-81)،
9. میرحسینی، سید احمد، آب سواران، حسن، «بازپژوهی قاعده تسبیب و نقد قوانین آن»، آموزه های فقه مدنی، شماره 10، 1393، (ص 125 -146)
10. محقق داماد، سیدمصطفی، انتظاری، علیرضا، «نقش قواعد اتلاف و تسبیب در مسؤولیت مدنی زیست محیطی»، مطالعات اسلامی-فقه و اصول، شماره 89، 1391، (41-61)
11.محمودی، اصغر، «بازتعریف عدم­النفع و مقایسه آن با مفاهیم مشابه»، پژوهش های حقوق تطبیقی، دوره 17، شماره 4، 1392
 
ب: منابع انگلیسی:
12. Beard, Joseph J, Digital Replicas of Celebrities: Copyright,Trademark, and Right of Publicity Issues, University of Arkansas at Little Rock Law Review, Volume 23, Issue 1, 2000, (PP.197-199)
13. Coors, Corinna, Mezei, Péter, Image Rights: Exploitation and Legal Control in English and Hungarian Law, Hungarian Journal of Legal Studies 57, No 1, 2016, (PP.10-24)
14. Coors, Corinna, Is the UK heading towards Protection of Image Rights?, Athens: Atiner’s Conference Paper Series No: Law 2014-1101, 2014, (PP.1-14)
15. Emilianides, Achilles C., Principles for the Protection of Character Merchandising in Cyprus, 2007, (PP.422-436)
16. Evans, David; Romer, Jason, A Guide to Guernsey image rights, P.1, visited at: www.collascrill.com (9/22/2016)
17. Gaik Ng Jenny, Swee, Protecting a Sports Celebrity’s Goodwill in Personality in Australia, Bond University, Sports Law Journal, 2008, (PP.1-15)
18. Johnmark, Dakung Reuel, Celebrity Advertising and the Performance of New Products in Globcom Nigeria Limited, Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research in Business, Vol 6, No 4, 2014, (PP.1-18)
19. Jeremy, Blum, Otha, Tom, Personality disorder: strategies for protecting celebrity names and images in the UK, Journal of Intellectual Property Law & Practice, Vol. 9, No. 2, 2014, (PP.137-147)
20. Kewalramani, Nishant (2012); character merchandising, journal of intellectual properties rights, [vol.17, (PP.454-462)
21. Moskalenko, Kateryna, The right of publicity in the USA, the EU, and Ukraine, International ComparativeJurisprudence1, 2015, (PP.113–120)
22. Mullick, Souvanik; Narnaulia, Swati, Protecting celebrity rights through intellectual property conceptions, Nujs Law Review, Vol. 1, No. 4, 2008, (PP.615-635)
23. Schlegelmilch, Jonathon, Publicity Rights in The U.K. and U.S.A: It Is Time For the United Kingdom to Follow America’s Lead, Gonzaga Law Review Online, [Vol.1, 2016, (PP.101-119)
24. Solomon, Barbara A., Can the Lanham Act Protect Tiger Woods? An Analysis of Whether the Lanham Act is a Proper Substitute For a Federal Right of Publicity, Official Journal Of the International Trademark Association, Vol.94, No.6, 2004, (1202-1228)
25. Tabrez, Ahmad, Celebrity rights: Protection under IP Laws, Journal of Intellectual Property Rights, Vol 16, 2011, (PP. 7-16)
26. Whibley, Matt, Celebrity and Trademarks: Why Courts should Rocognize a celebrity –Likeness-Mark, Southwestern Law Review, [Vol.43, 2013, (PP.121-147)
27. Zinko, Robert, Antecedents and consequences of Personal Reputation in Organization, Florida State University Libraries, thesis, 2007, (PP.1-93)
 
ج: منابع الکترونیک:
28. http://www.hawzah.net/fa/article/view/85983. last visited at (1397/3/20)
29. https://www.mourantozannes.com/media/990870/innovative-new-image rights-legislation-in-guernsey.pdf  visited at: 17/10/2017