حقوق کیفری ایران در سنجه آموزه های جرم شناسی فمینیسم پست مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، دانشکده حقوق،دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

2 گروه حقوق.دانشکده حقوق دانشگاه تهران

3 گروه حقوق،دانشکده حقوق، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران

4 گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

10.22034/jlr.2021.184307.1463

چکیده

رفع هرگونه نابرابری و دسترسی به عدالت‌کیفری بدون درنظرگرفتن ملاک‌های جنسیتی، دسترسی زنان به عدالت را ممکن ساخته و راه رابرای تحقق عدالت اجتماعی هموار می‌سازد. دراندیشه‌ی جرم شناسان فمینیسم پست‌مدرن آنچه مانع از دسترسی زنان به عدالت‌کیفری می‌شود،ریشه در ذهنیت،گفتمان و قدرت مردسالارانه‌ای دارد که کنترل نظام‌های زبانی را در نظام کیفری در دست داشته و موجب ایجاد احساس نابرابری در برابر قانون می‌شود. پرسش اصلی این نوشتار،بررسی چگونگی اثرگذاری مؤلفه‌های پیش‌گفته بر دسترسی زنان به عدالت‌کیفری در پرتو جرم‌شناسی فمینیسم پست‌مدرن است، به‌عبارت‌دیگر مثلث قدرت، گفتمان و ذهنیت، به‌رغم تحول و اصلاح قوانین نابرابر نسبت به زنان، در تداوم نابرابری‌های جنسیتی به‌طور غیرملموسی اثر دارد و عوامل مؤثر بر شکاف میان قوانین موجود و اجرای آن (قانون درکتاب و قانون درعمل) به تبعیض علیه زنان ختم می‌شود. برای نیل به اهداف تحقیق از مطالعات کتاب‌خانه‌ای، تحلیل و بررسی اسناد و از متد کیفی مانند، تحلیل محتوایی، تحلیل گفتمان و مطالعات میدانی و مصاحبه با افراد حاضر در نظام عدالت کیفری استفاده‌شده است. در فرآیند تصویب و تقنین، قضا و تعیین کیفر و اجرا، برای زنان حاضر در نظام عدالت‌کیفری نابرابری‌هایی وجود دارد که علت اصلی آن به اعتقاد جرم شناسان فمینیسم پست‌مدرن در گفتمان مردمحوری است که مانع از دسترسی یکسان و بدون تبعیض برای زنان در مقایسه با مردان می‌شود و راه مقابله با این وضعیت در اضافه نمودن گفتمان زنانه به‌جای حذف و طرد جهان‌بینی زنان، در برابر گفتمان غالب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Iranian Criminal Law in the Postmodern Feminist Criminology Measures

نویسندگان [English]

  • farzaneh vahed 1
  • shahla moazami 2
  • tahmoores bashiriyeh 3
  • abbas sheykholeslami 4
1 criminal law,faculty of law. Islamic azad university of mashhad
2 criminology institute, faculty of law, tehran university
3 faculty of law,alameh university,tehran
4 faculty of law, Islamic Azad university of mashhad
چکیده [English]

The eradication of inequality and availability of criminal justice, regardless of gender, have enabled women to access criminal justice and paved the way for social justice. In postmodern feminist criminology, what prevents women from accessing criminaljustice stems from patriarchal power, discourse, and subjectivity, which control the language systems within the criminal justice system and create a sense of inequality before the law. The main research question is how patriarchal power, discourse, and subjectivity affect women's access to criminal justice in view of postmodern feminist criminology. In other words, the triangle of power, discourse, and subjectivity, despite reformation of discriminatory laws against women, vaguely contribute to the continuation of gender inequality. And, the factors that affect the gap between existing laws and their actual enforcement (law-in-action and law-on-the-books) lead to discrimination against women.This study, using on content, discourse, document analysis, and secondary research. There are inequalities discriminating against women in the criminal justice system's processes of enactment and legislation, adjudication, and punishment and enforcement. Postmodern feminist criminologists argue that the main reason is the masculine discourse that prevents women from equal access to justice. The way to deal with this situation is to introduce a feminine discourse against the dominant discourse, instead of eliminating women's worldview.

کلیدواژه‌ها [English]

  • gender
  • subjectivity
  • power
  • discourse
  • postmodern feminism
الف) منابع فارسی کتاب 1 .بازرگانی، بهمن، ماتریس زیبایی (پستمدرنیسم)، تهران، اختران، 1396 . 2 .بشیریه، حسین، تاریخ اندیشههای سیاسی قرن بیستم، چاپ پانزدهم، 1396 . 3 .رشیدیان، عبدالکریم، فرهنگ پسامدرن، نشرنی،چاپ دوم، 1394 . 4 .دکسردی، والتر، جرمشناسی انتقادی معاصر، ترجمه مهرداد رایجیان اصلی و حمیدرضـا دانش ناری، انتشارات دادگستر، 1392 . 5 .شجاعی، علی، تفسیر قانون جنایی در پرتـو تفسیرشناسـی و تحلیـل گفتمـان، انتشارات دادگستر، چاپ اول، 1393 . 6 .شیری،عباس، دانشنامه جرمشناسی محکومان، نشر میزان، چاپ اول، 1397 . 7 .ضیمران، محمد، میشل فوکو: دانش و قدرت، انتشارات هرمس، چاپ نهم، 1396. 8 .غذامی،عبداالله، زن و زبان، ترجمه هدی عوده تبار، انتشارات گام نو، چاپ دوم، 1395. 9 .قربان نیا، ناصر و دیگـران، باز پژوهی حقـوق زن، جلـد 1 ،انتشـارات روز نـو، چـاپ اول، .1384 10 .لگیت، مارلین، زنان و روزگارشان، ترجمه نیلوفر مهدیان، نشر نی، چاپ پنجم، 1396 . 11 .مالپاس، سایمون، پسامدرن، ترجمه بهرام بهین، نشر ققنوس، چاپ دوم، 1395 . 12 .محمدی اصل، عباس، برساخت اجتماعی جنسیت، نشرگلآذین، 1396 . 13 .مشیر زاده، حمیرا، از جنبش تا نظریة اجتماعی، تاریخ دو قـرن فمینیسـم، نشـر شیرازه، چاپ سوم، 1385 . 14 .مگوایر، مایک، راد مورگان و رابرت رینر،1393 ،دانشـنامه جـرمشناسـی آکسـفورد، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، نشر میزان، چاپ اول، 1393 . فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حقوق کیفری ایران در سنجه آموزههای جرمشناسی... 351 15 .نافین، نایر و توماس برنارد، فمینیسـم و جـرمشناسـی، ترجمـه میـر روحاالله صـدیق، انتشارات رامان، چاپ اول، 1387 . 16 .نجفی ابرند آبادی، علی حسین و حمید هاشم بیگی، دانش نامه جرمشناسی، انتشـارات گنج دانش،چاپ پنجم، 1397 . 17 .نوذری، حسـینعلی، پستمدرنیتـه و پسـتمدرنیسـم، مجموعـه مقـالات، انتشـارات نقشجهان، چاپ چهارم، 1392. 18 .هیدنسون، فرانسیس، زنان و مقولة جرم، ترجمه محمدتقی نوری، انتشارات مجـد، چـاپ اول، 1389 . 19 .وارد، گلن، پستمدرنیسم، ترجمه قدر فخر رنجبـری و ابـوذر کرمـی، نشـرماهی، چـاپ ششم، 1396. 20 .ولد، جرج و توماس برنارد، جرمشناسی نظری، ترجمه علی شایان، انتشارات سمت، چاپ هفتم، 1393. 21 .یوانا، هاج، پستمدرنیسم: فمینیسم و پسا مدرنیته: جداییهای گمـراهکننـدة ناشی از تقابل مدرنیته و پستمدرنیسم، ترجمه فرزان سجودی، نشر فارابی، 1377 . مقاله 22 .جعفری، مجتبـی، چالشهای فرا نوگرایانه اصول حقـوق کیفـری مـدرن، مجلـه مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه تهران، دوره 3 ،1395 ،شماره 1 . 23 .حسین قلی زاده، رضوان و دیگـران، سنجش رابطة جنسـیت، فرهنـگسـازمانی و توزیع قدرت در سازمان، مجله زن در توسعه و سیاست، دوره 13 ،1394 ،شماره 2. 24 .خلف خانی، مهدی، چالشهای فمینیسم، فصلنامه مطالعات سیاسی، زمستان 1391. 25 .رحیمینژاد، اسماعیل و سـالار صـادقی، حقـوق کیفـری در سـنجة جـرمشناسـی پستمدرن، پژوهشنامه حقوق کیفری، 1396 ،شماره 15. 26 .رستمی تبریزی، لمیا، درآمدی بر رویکرد جنسیتی جـرمشناسـی، مجلـه تحقیقـات حقوقی، 1388 ،شماره 50 . فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حقوق کیفری ایران در سنجه آموزههای جرمشناسی... 352 27 .سجادی،سید مهدی، فمینیسم در اندیشة پست مدرنیسم، مجله مطالعـات راهبـردی زنان، سال هشتم، 1384 ،شماره 29. 28 .شاکر خوئی، احسان، گفتاری در فمینیسم، مجله اطلاعات و حکمت،سال چهارم، 1388، شماره 1 . 29 .شاملو، باقر و مهدی کاظمی جویبـاری، پستمدرنیسم و بازاندیشی مفهـوم جـرم، مجلة پژوهش حقوق کیفری، سال چهارم، 1394 . 30 .صادقی فسایی، سهیلا، ستار پـروین، جرم برسـاختة ذهنیـت و گفتمـان و قـدرت، فصلنامه پژوهش حقوقی، تابستان 1390 ،شماره 33. 31 .عالی پور، حسن،1384،فمینیسم و جرمشناسی، مجله مطالعات راهبـردی زنـان، 1384، شماره 30 . 32 .عیسی وند، لیل، محمد توحیـد فـام، فمینیسـم پسـتمـدرن و تحـول در مفهـوم دموکراسی، مجله تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 1301 ،شماره 17 . 33 .فرحی،مــریم،1397 ،جــرمانگــاری در بســتر مکاتــب کیفــری و نظریــههــای جرم شناسی با نگاهی به حقوق ایران و امریکا، مجله مطالعات علوم سیاسی و فقه، .1/2 شماره، 1397 ،4 دوره 34 .فروزش، روحاالله، جرمشناسی پستمدرن، مجلة زمانه، شماره 94 . 35 .قماشی، سعید، 1394 ،از جرمشناسی علتشناختی تا جرمشناسی شناختی، مجله تحقیقات حقوقی، 1394 ،شماره 70 . 36 .قیصری، نـوراالله، مکاتب امنیتی: نقدهای موجود و ضرورت طرح نگرشی نـوین، فصلنامة سیاست دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1393 ،شماره 32. 37 .کلربلو، مـاری، حقوق و تفاوتهای جنسی از دیدگاههای فمینیستی، ترجمـه امیـد ساعدی، نشریه حقوق اساسی، 1383 ،شماره 3 . فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حقوق کیفری ایران در سنجه آموزههای جرمشناسی... 353 38 .نجفی ابرندآبادی، علی حسین و حسین گلـدوزیان، جرمشناسی پستمدرن و رویکرد آن به جرم و علتشناسی جنایی، مجله پژوهش حقوق کیفـری، سـال ششـم، 1397، شماره 23 . 39 .نجفی ابرندآبادی،علی حسـین، از جرمشناسی تا آسیب اجتماعی شناسی، فصـلنامه تحقیقات حقوقی، 1390 ،شماره 56 . 40 .نصری مشکینی، قدیر، اندیشه سیاسی فمینیسم: روشها و مفاهیم کلیدی، مجلـه مطالعات راهبردی زنان، 1385 ،شماره 33 . 41 .نقیب زاده، احمد و ونا سعیدلویی، فمینیسم در فرازوفرود پارادایم زمان، پژوهشـنامه روابط بینالملل، 1390 ،شماره 15. 42 .دهقانی فیروزآبادی، سمیه، نگاهی به جرمشناسی انتقادی دیـدگاه مارکسیسـت، فمینیسم و پست مدرن، منتشر شده در چهارمین همایش ملی حقوق و ارزیابی کارآمدی قانون در نظام جمهوری اسلامی ایران، بهمن 1396 . رساله 43 .گلدوزیان، حسین، «جرم در سنجه جـرمشناسـی پسـت مـدرن»، رسـاله دکتـری، دانشـگاه مازندران، 1396 . ب) منابع انگلیسی Books 44.Arrigo BA (1995) The peripheral core of law and criminology: on postmodern social theory and conceptual integration. Justice Q 12. 45.Bruce A, Arrigo, Milovanovich,Dragan,2016,postmodernist and poststructualist theories of crime.republished by Routledge. 46.Belknap,Joanne,2015,The invisible woman:gender,crime and justice,fourth edition,cenage learninig. 47.Clair M,Renzetti,2013,feminist criminology,by Routledge. 48.Clancy Ratliff,2006,postmodern feminism,university of minnesoata,usa. 49.Dennis Patterson,1992,postmodern,feminism and law,cornell law review,vol77,issue2. فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حقوق کیفری ایران در سنجه آموزههای جرمشناسی... 354 50.Howe,Adrian,1994,punish and critique towards a feminist analysis of penality.Routledge,2005,2th edition. Articles 51. Heimer,Karen,kruttchnitt,Candace,2006«gender and crime»new York and London university press. 52. Austin, Liz, Cowburn, Malcom, 2013« postmodernism and crimonologiacal thought: whose science? Whose knowledge? Values in criminology and community justice» Bristol, policy press, vol3. 53.Berns,Nancy,2001«degedering the problem and gendering the blame: political discourse on women and violence,gender and socity» vol 15,no2. 54.Byngbae,Kim,Xiz wang,Hyunjung,Cheon,2018,«Examning the impact of ecological contexts on gender disparity in federal sentencing » justice quartery, Routledege,academy of criminal justiece seince. 55.Cowling,Mark,2006.«Post modern politcies? The eratic intervevtation of constitive criminology» Internet jurnal of criminology, November. 56.Kathleen Daly,Meda Chesney Lind,1988«feminism and criminology», justice quarterly,vol5,no5,Acadamy of criminal Justice scinese. 57.Kristian M Barber and I Merry,«A postmodern feminist approach to teaching human sexuality», 2001.inovative starategies and teaching, family relation,vol50.no1. 58.Oslen, frances,1998,«what is feminist legal theory and whay should gender studies care about?»IGS, Bulletin. 59.Ruth,Gilbert,Paula,2002, «discourse of female violence and socital gender streotypes,violence against women»,vol 8,no11. 60.Saint, Germian, Michelle A, 1989, «dose their differences make a differenc? The impact of women on public policy in Arizona legislature», annal metting of American polptical sience assoociation. 61.Sally s, simpson.1989,«pun Feminist theory: crime and justice», university of Maryland,criminology,vol27,no4. 62.Sandu,Antonio,2010,«postmodern approach of philosophy of law»,postmodern opening,year1,vol3. 63.Smart,carol.1992,«The women of legal discourse,social and legal studies»,Sage London,vol1. 64.Thomas,Sue,1991, «the impact of women on state legislative policies», The journal pf politics,vol 53,no4. فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حقوق کیفری ایران در سنجه آموزههای جرمشناسی... 355 65.Thornton, Margaret, 1986, «feminism and jurisprudence: illusion or reality?» Australian jurnal of law and society, vol3. 66.Tracy E,Higgins,1995,«by reason of their sex:feminist theory postmodern and justice»,cornell law review, vol80.issue,6. 67.Vericia Miller.2017 «The Feminist School of Criminology: Definition & History».chapter3.vol 2.no 3.