دموکراسی زیست محیطی در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر ( با تاکید بر مهفوم حقوق بشر محیط زیست )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 مدرس دانشگاه غیر انتفاعی صدرا و آزاد ملارد

10.22034/jlr.2021.185213.1705

چکیده

حق بر محیط زیست سالم، به عنوان حقوق مندرج در نسل سوم حقوق بشر مورد شناسایی قرار گرفته است و از جمله حق‌های مترقی و پیشرفته‌ای است که با نگاه آینده محور، به دنبال حفظ محیط زیست برای نسل‌های کنونی و آینده است. حق بر محیط زیست سالم، موضوع چندین سند و معاهده بین‌المللی بوده و به همین دلیل تعهدات دولت‌ها را در حفاظت از آن به همراه دارد. با این حال، تمامی حق‌های بشری، زمانی به کارایی می‌رسند که در رویه قضایی نیز مورد احترام قرار گیرند. بر همین اساس، این پژوهش درصدد است تا با روش توصیفی-تحلیلی ، حمایت قضایی از حق بر محیط زیست سالم را در رویه دادگاه دادگاه اروپایی بررسی کند. بر اساس یافته‌های این پژوهش، دادگاه اروپایی حقوق بشر به عنوان دادگاهی منطقه‌ای بر اساس سند موسس یعنی معاهده اروپایی حقوق بشر خود را ملزم به رسیدگی و صدور رأی در موارد نقض حقوق بشر از جمله حق بر محیط زیست سالم می‌داند. از سوی دیگر، مفهوم دموکراسی زیست محیطی در رویه دادگاه به رسمیت شناخته شده است و این دادگاه در آرایی چند به این مفهوم توجه کرده است. اگرچه حق بر محیط زیست سالم صراحتا در متن معاهده اروپایی، مورد اشاره قرار نگرفته است اما رویکرد دادگاه اروپایی نشان می‌دهد، این دادگاه از طرق مواد دیگر مانند تفسیر پویا از معاهده به حمایت از حق بر محیط زیست سالم می‌پردازد. این مقاله به دنبال بررسی رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر در زمینه حمایت از حق بر محیط زیست سالم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Environmental democracy in the proceedings of the European Court of Human Rights(Emphasis on the concept of Environmental human rights )

نویسندگان [English]

  • ahmad habibnezhad 1
  • zahra Danesh nari 2
1 استادیارگروه حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران
2
چکیده [English]

The right to a healthy environment has been recognized as a right in the third generation of human rights and is one of the progressive rights that seeks to preserve the environment for present and future generations. The right to a healthy environment is the subject of several international instruments and treaties and therefore carries with it the obligations of governments to protect it. However, all human rights are effective when they are respected in the judiciary. Accordingly, this study seeks to examine the judicial protection of the right to a healthy environment in the proceedings of the European Court of Justice through a descriptive-analytical method. Based on the findings of this study, the European Court of Human Rights, as a regional court based on the founding document, the European Convention on Human Rights, considers itself obliged to investigate and rule on cases of human rights violations. On the other hand, the concept of environmental democracy has been recognized in the proceedings of the court, and this court has paid attention to this concept in several opinions. Although the right to a healthy environment is not explicitly mentioned in the text of the European treaty, the European Court of Justice shows that the court upholds the right to a healthy environment through other materials, such as a dynamic interpretation of the treaty. This article seeks to review the case law of the European Court of Human Rights in protecting the right to a healthy environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Right to a Healthy Environment
  • European Court of Human Rights
  • Dynamic Interpretation
  • Environmental Democracy
الف( منابع فارسی
مقاله
0 .اسکندری، مصطفی، ماهیت و اهمیت حریم خصوصی، فصلنامه حکومت اسالمی، سرال
.004-046 صص، 0 شماره 0182 ،یازدهم
5 .امین منصور، جواد، رابطه بین حقوق بشر و محیط زیست از منظار جامعاه با ین-
المللی، فصلنامه سیاست خارجی، 0120شماره 1 ،صص061-002.
1 .جم، فرهاد، دموکراسی زیست محیطی برای حفاظت از محیط زیست در حقاوق
بینالملل، فصلنامه راهبرد، 0188 ،شماره 01 ،صص 00-4.
0 .حسینی نژاد، حسینقلی، نگاهی به دادگاه اروپایی حقوق بشر، مجله حقوقی بینالمللی،
 .014-006 صص، 55 شماره، 0144 ،06 دوره
0 .رحیم خویی، الناز و حسین رسرتم زاد، تحلیل و نقد عملکرد دیوان اروپایی حقوق بشر
در برخورد با ادعاهای نقض ماده 6 کنوانسیون اروپاایی حقاوق بشار، مجلره
حقوقی بینالمللی، 0126 ،شماره 06 ،صص 582-561.
6 .رمضانی قوام آبادی، محمدحسین، بررسی تطبیقا ی اجارا ی اصال احتیا اط زیسات
محیطی در پرتوی آراء و تصمیمات مراجع بینالمللا ی، فصرلنامه پرژوهش حقروق
.000-060 صص، 01 شماره، 0125 ،00 سال، عمومی
4 .طباطبایی، سید احمد، دادگاه اروپایی حقوق بشر؛ ساختار و صالحیتهاا ی جدیا د،
فصلنامه حقوق خصوصی، 0186 ،شماره 0 ،016-010.
8 .عباسی، محمود، آرین قاسمی و راحله رضایی، تحوالت رویه دادگااه اروپاا یی حقاوق
بشر در مواجهه با چالشهای حق حیات: مطالعه موردی آرای بنیادین ساقط
جنین و مرگ ناخواسته، فصلنامه حقوق پزشکی، 0128 ،شماره 08 ،صص 080-008.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 94 دموکراسی زیستمحیطی در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر...
106
2 .محبی، محسن، سماوی، اسماعیل، نقش رویه دیوان اروپایی حقوق بشر در تفسایر
پویای معاهدات حقوق بشری، مجله حقوقی برین المللری ، دوره 10 ،0124 ،شرماره 08،
.4-11 صص
01 .ویژه، محمدرضرا، مفهوم تعهدات میبت در رویه دیاوان اروپاایی حقاوق بشار ،
فصلنامه الهیات و حقوق، دوره 01 ،0181 شماره 0 ،صص011-012.
00 .همتی، مجتبی، تحلیل قانون دیوان عدالت اداری از منظر استانداردهای خااص
دادرسی منصفانه اداری؛ با نگاهی به رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر، فصلنامه
پژوهش حقوق عمومی، 0101 شماره 00 ،صص 545-500.
ب( منابع انگلیسی
Books
12. ‘The Environmental Democracy Index (EDI) ’ World Resources
Institute, 2015.
13. Albers, J, Human Rights and Climate Change: protecting the right to life
individuals of present and future generation, Master Thesis Public
International Law Utrecht University, 2017,124
14. Bjerler, N , Do Europeans Have a Right to Environment? World
Commission on Environment and Development, 2007.
Articles
15. Francesco F, “International Human Rights in an Environmental Horizon”
2010, 21(1) The European Journal of International Law, 41, 49.
16.” General Comment no 14, The right to the highest attainable standard of
health”, Art 12, Social and cultural rights, 2011, Office of the high
commissioner for human rights.
17. Grant E, “International Human Rights Courts and Environmental Human
Rights: Re-Imagining Adjudicative Paradigms” 2015, 6(2) Journal of
Human Rights and the Environment 156.
18. Jasanoff, Sheila, “The dilemma of environmental democracy”,1996,
Issues in Science and Technology 13, no. 1: 63-70 at 64. 
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 94 دموکراسی زیستمحیطی در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر...
104
19. Jeffery, Michael I, “Environmental Governance: A Comparative
Analysis of Public Participation and Access to Justice” 2005, Journal of
South Pacific Law 9, no. 2 No 09-002 1.
20. Shelton, D, “Human Rights and Climate Change” ,2009, Buffett Center
for International and Comparative Studies Working Paper Series,
Working Paper.
21. Svitlana K, “Right to Carbon or Right to Life: Human Rights
Approaches to Climate Change” 2008, 9 Vermont Journal of
Environmental Law 513, 516-517.
Cases
22. Case of Hatton and Others v. The United Kingdom, (2003), Application
no. 366022/97.
23. Case of Airey v Ireland 32 Eur Ct HR Ser A (1979): [1979] 2 E.H.R.R. 305.
24. Case of Brânduşe v. Romania, (2009),Application no 39951/08.
25. Case of Brosset-Triboulet and Others v. France,(1973), Application NO
34044/02.
26. Case of Budayeva and others v Russia,(2008), Application no 15339/02.
27. Case of Fadeyeva v Russia, (2005), Application no 55723/00 .
28. Case of Fadeyeva v Russia, (2007), Application no 55723/00.
29. Case of fadeyeva v Russia.(2005), application no 55723/00.
30. Case of Giacomelli v. Italy, (2006). Application no 59909/00.
31.Case of Guerra v. Italy, (1998), Application no 149/67/89
32. Case of iatridis v. Greece,(1999), Application no 31107/96.
33.Case of Kyrtatos v Greece, (2003), Application no 41666/.
34. Case of Lemke v. Turkey,(2007), Application no 17381/02.
35. Case of Loizidou V Turkey, Application, (1996), Application no
15318/89.
36. Case of López Ostra v Spain (1994), Application no 16798/90.
37. Case of öneryıldiz v turkey, (2004), Application no 48939/46.
38. Case of Öneryıldız v. Turkey,(2005), Application no 48939/99
39. Case of Pine Valley Developments Ltd and Others v. Ireland(1991),
Application no 12742/87
40. Case of Steel and Morris v. the United Kingdom,(2005), Application no
19983/92.
41. Case of Taşkın and Others v Turkey, (2004) Application no 46117/.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 94 دموکراسی زیستمحیطی در رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر...
108
42. Case of Tătar v Romania, (2009), Application no 67021/01.
43. Case of Tierfabriken v. Switzerland, (2001), Application no 32772/02.
44. Case of Urgenda Foundation V State of Ntherland,(2015), Application
no 17898/03
45. Case of Vides Aizsardzības Klubs v. Latvia, (2004), Application no
57829/00.