تدابیر منصفانه در رویه دیوان دعاوی ایران - ایالات متحده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

3 کارشناس / اداره کل آموزش فنی و حرفه ای مازندران

10.22034/jlr.2020.179494.1357

چکیده

دیوان دعاوی ایران – ایالات متحده، در قالب یک نهاد داوری موردی بین المللی، تلاش نمود تا برای پیاده نمودن
عدالت و انصاف در آراء خود به تدابیر منصفانه متوسل شود. تدابیری که از مجرای آن بتواند برای ادعاهایی که هیچگونه
مبنای قراردادی برای آن یافت نشده است، و نیز ادعاهای مالکان واقعی در برابر مالکان قانونی، حکم صادر نماید. تدابیری
که افزایش انگیزۀ دولت های ایران و ایالات متحده برای تبعیت از اصول و قواعد حقوق بین الملل و اجرای احکام صادره
را سبب شود. این مقاله بر آن است تا توسعه و تعمیم رویه و عملکرد دیوان در اعمال تدابیر و تمهیدات منصفانه از قبیل
«اصل داراشدن بلاجهت»، «اصل به قدر استحقاق» و «مالکیت انتفاعی»، از میان تدابیر بکار گرفته شده توسط دیوان، و
این که آیا دیوان اساساً از اختیار و اقتدار پذیرش چنین تدابیری در صدور آراء خود برخوردار بوده است، را مورد بررسی قرار
دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Equitable Devices in Practice of the Iran – United States Claims Tribunal (IUSCT)

نویسندگان [English]

  • Homayoun Mafi 1
  • Zahra Mahmoodi Kordi 2
  • ali ghahari 3
1 دانشیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
2 Assistant Professor, The Faculty of Law and Political Sciences, Mazandaran University
3 Expert Mazandaran Technical & Vocational Training Administration
چکیده [English]

The Iran-United States claims Tribunal as an international ad hoc arbitration institution has attempted to resort to the equitable devices for applying justice and equity in its awards. The devices via which be able to issue an award for the claims that no contractual basis exist and also for the real ownership claims. The devices that cause to increase the motivation of the Iran-United States Claims Tribunal for pursuing the principles and rules of international law and the enforcement of the issued awards.This article is intended to develop and extend the practice and function of the Court in applying the equitable devices such as the principle of unjust enrichment ,principle of quantum meruit and beneficial ownership among the devices applied by the Court and will review whether the Court basically has been enjoyed the power and authority to accept such devices in its issued awards.
Key words:
Equity – Equitable Devices – Unjust Enrichment - Quantum Meruit –
Beneficial Ownership

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Equity"
  • "Equitable Devices"
  • "Unjust Enrichment"
  • "Quantum Meruit"
  • "Beneficial Ownership
الف) منابع فارسی کتاب 1 .خلیلیان، سید خلیـل، دعاوی حقوقی ایران و آمریکا مطرح در دیوان داوری لاهـه، شرکت سهامی انتشار، 1382 . 2 .فلسفی، هدایت االله، صلح جاویدان و حکومت قانون، انتشارات نشر نو، 1390 . 3 .مافی، همایون، شرحی بر قانون داوری تجاری بینالمللی ایران، انتشـارات دانشـگاه علوم قضایی و خدمات اداری، چاپ دوم، 1397 . 4 .محبی، محسـن، دیوان داوری دعاوی ایران– ایـالات متحـده آمریکـا (ماهیـت، ساختار، عملکرد)، مترجم محمد حبیبی مجنده، انتشارات فردافر، 1383 . 5 .مرکز امور حقوقی بینالمللی ریاست جمهوری، گـزارش آراء دیـوان دعـاوی ایـران- ایالات متحده، جلد 6 ،1393 . 6 .مظفری، احمد و مهدی نیک فر، گزیدهآرای دیوان لاهه، جلد 2 ،انتشارات ققنوس، 1379 . مقاله 7 .خطاطان، سوسن، علل توجیه کننده و شرایط استناد به نظریه حقوقی دارا شـدن غیر عادلانه، نشریه حق مطالعات حقوقی و قضایی، 1366 ،شماره 9 . 8 .شیرازی، اکبر، نقد اجمالی رای شماره 35-219-2 دیوان داوری دعاوی ایران – ایالات متحـده: تئـوری دارا شـدن غیـر عادلانـه و صـلاحیت، مجلـه حقـوقی بینالمللی،1364 ،شماره 2 . 9 .مافی، همایون، تحلیلی بر عملکرد دیوان داوری دعاوی ایـران-امریکـا، پـژوهش حقوق و سیاست، 1387 ،شماره 34 . 10 .محبی، محسن، امینی، اعظم، اصل انصاف و ظرفیت قاعدهسازی در رویة دیـوان بینالمللی دادگستری، مجله حقوقی بینالمللی،1393 ،شماره 51 . فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 تدابیر منصفانه در رویة دیوان دعاوی ایران- ایالات متحده 220 11 .محمودی کردی، زهرا، ماهیت اصول کلـی حقـوقی و کارکردهـای آن در حقـوق بینالملل، مجله حقوقی بینالمللی،1397 ،شماره 58 . 12 .ویرالی، میشل، تفکری بر تئوری حقوق فراملی، ترجمه ناصر صبح خیز، مجله حقـوقی بینالمللی، 1364 ،شماره 3. ب) منابع انگلیسی Books 13. Bant, E., James E., Unjust Enrichment, 2 Edition, Hart Publishing, 2016. 14. Black’s Law Dictionary, 2004, 8th Edition. 15. Caron, D., Pellonpaa, M., The UNCITRAL Arbitration Rules as Interpreted and Applied: Selected Problems in Light of the Practice of IUSCT, Finnish Lawyers’ Publishing, HELSINKI, 1994. 16. Lagergren, G., The Iran-U.S. Claims Tribunal, Vol.13, Dalhous, Law Journal, 1995. 17. Tams, Ch., Sloan, J., The Development of International Law by the International Court of Justice, 2013. 18. Iran – United States Claims Tribunal Reports, Volum 1, CAMBRIDGE PRESS, 1983. 19. Report of the International Law Commission on the Work of its Fiftythird Session, Draft Articles o on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, with Commentaries, 2001. Articles 20. Belohlavek, A., “Application of Law in Arbitration, Ex Aequo et Bono and Amiable Compositeur”, Czech Yearbook of Arbitration, 2013. 21. Binder, C., Schreuer, C., “Unjust Enrichment”, Max Planck Encyclopedia of Public International Law, 2013. 22. Brunetti, Maurizio, “The Lex Mercatoria in Practice: The Experience of the Iran- United States Claims Tribunal”, 2000. 23. White, M., “Equity: A General Principle of Law Recognized by Civilized Nations”, Vol.4 No.1, QUT Law & Justice Journal, 2004. 24. Christina B., Christoph Sch., “Unjust Enrichment”, Max Planck Encyclopedia of Public International Law, 2013. 25. Fitzmaurice, M., “History of Article 38 of the Statute of the International Court of Justice”, Oxford UniversityPress, 2017.