"رجال مذهبی و سیاسی" به عنوان قید غالبی در اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان

10.29252/jlr.2021.220896.1870

چکیده

برابر صدر اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی جمهوری‌اسلامی‌ایران، رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایطی باشند انتخاب گردد. آن‌چه در مقام تفسیر این اصل، محور بحث است، این‌که اولا: آیا مراد از واژه رجل، تنها جنس مذکّر است یا اعم از هر دو جنس؟ که بنابر احتمال دوم، اساساً جنسیّت، مطرح نبوده و چهره و شخصیّت مذهبی و سیاسی، مورد نظر خواهدبود، نه لزوما جنس مذکّر. اما بنابر احتمال‌ نخست، که با أصالة الحقیقة نیز تأیید می‌شود، می‌توان گفت: استخدام این واژه، ناظر به مورد غالب بوده و براین‌اساس، تأثیری در تقیید و لزوم مردبودن کاندیدای ریاست‌جمهوری ندارد. درنهایت، درفرض ابهام معنای واژه رجل، با اکتفا به قدرمتیقّن (یعنی‌ مرد)، اقتضای اصل عملی در فراتر از آن، مقتضیِ اباحه و عدم ممنوعیّت ریاست‌جمهوری زنان خواهدبود. نوشتار حاضر، با توضیح قیدغالبی و فرض تطبیق آن با واژگان مذکور در عبارت «رجل مذهبی و سیاسی»، به تحلیل معنای اصل 115، از دریچه دانش اصول‌‌‌فقه می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

"Religious and Political Figures (Rijal)" as a Dominant Clause in Principle 115 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • mahdi movahedi moheb
Associate Professor of Islamic law in Semnan University, Semnan, Iran.
چکیده [English]

According to the first part of Article 115 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, the President must be elected from among the qualified religious and political figures (Rijal). The question that arises when interpreting this principle is, firstly: does the word man mean only the masculine gender or both sexes? According to the second possibility, the figures (Rijal) will be religious and political, not necessarily male. But according to the first one, which is also confirmed by the principle of Haghighat, we believe that the meaning of this word is related to the current adjective, therefore, it has no effect on the necessity of being a presidential candidate. Finally, assuming that the meaning of the word man remains obscure, in more than one definite case, the practical principle prevails, the result of which is the license of the women's presidency. This article, while studying the process of approving of this principle, by analyzing the current adjective and matching it with the words in the phrase "religious and political man", has analyzed the meaning of this principle from the perspective of knowledge of the principles of jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adjective
  • Current
  • Guardian Council
  • Interpretation
  • President
  • Man
  • Woman