اسقاط حق رجوع از هبه در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

2 استادیار گروه حقوق، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه حقوق، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

10.29252/jlr.2021.221428.1890

چکیده

اصل قابل رجوع بودن هبه در حقوق موضوعه پذیرفته شده، از طرفی مالکیت متزلزل هرچند مجانی هم باشد مطلوب نیست، در این راستا بحث اسقاط حق رجوع واهب حائز اهمیت است. این موضوع در فقه امامیه و دکترین حقوقی اختلافی است و در قوانین مدونه نیز به آن پرداخته نشده؛ به همین دلیل بررسی آن ضروری است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با بکارگیری منابع معتبر فقهی و حقوقی در مقام امکان‌سنجی اسقاط حق رجوع از هبه است. برخی با استدلال حکم بودن رجوع از هبه و اینکه اسقاط حق رجوع منتهی به ضرر واهب می‌شود و نقض غرض جعل حق رجوع می‌باشد، مخالف صحت اسقاط حق رجوع هستند. اما در مقابل، ضمن رد ادله مخالفین و ارائه دلایل دیگری شامل قاعده اقدام، مقتضای ذات عقد هبه، اصل صحت و آزادی قراردادها، فواید اقتصادی و اینکه تنها مصلحت واهب مدنظر نیست و راهکاری برای پیشگیری از رفتارناپسند بوده و حذف تشریفات زائد را به دنبال دارد؛ می‌توان صحت اسقاط حق رجوع از هبه را پذیرفت. این اسقاط می‌تواند صریح یا ضمنی باشد و ممکن است ضمن عقد هبه یا ضمن عقد لازم دیگری یا به صورت مستقل مطرح شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Waiving the right of recourse to the gift in Iranian law

نویسندگان [English]

  • Mahdi Beiki shouroki 1
  • Amirmohammad Sediqian 2
  • Seyyed jafar Hashemi bajgani 3
1 Ph.D . student in (private law). Maybod Branch, Islamic Azad University, Maybod, Iran
2 Assistant Prof Department of Law. meybod branch. Islamic Azad University. Meybod. Iran. (Corresponding Author).
3 Assistant Prof Department of Law. meybod branch. Islamic Azad University. Meybod. Iran.
چکیده [English]

The principle of recourse to the gift in the accepted case law besides the shaky ownership, even if it is free is not desirable. The issue of waiving the right of recourse of the creditor is significant. There is a dispute regarding this issue in Imami jurisprudence and legal doctrine. This subject is not addressed in the codified laws; therefore, it is necessary to be studied further. This research used the descriptive-analytical method and valid jurisprudential and legal sources to study the feasibility of waiving the right of recourse to the gift. Some argue that recourse to a gift is a ruling and that the waiving of the right of recourse leads to the loss of donor, and the violation of the purpose results in the forgery of the right of recourse, so they are against the validity of waiving the right of recourse. However, we can reject the arguments of the opponents in addition to some other reasons including rule of action, the requirement of nature of the contract, the principle of validity and freedom of contracts, the economic benefits, and that only interest of the donor is not intended and is a way to prevent misconduct and eliminate unnecessary protocols; hence, we can accept the right of recourse to the gift. This waiving can be explicit or implicit and may be included in the gift contract or in another requiring enclosed contract, or may be raised independently.

کلیدواژه‌ها [English]

  • gift
  • waiving the right of recourse
  • donee
  • donor