آثار کووید 19 بر حقوق مالکیت فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه حقوق، دانشگاه شاهد

10.29252/jlr.2022.226838.2176

چکیده

شیوع ویروس کرونا یا کووید 19 بر عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی تأثیرات عمیقی برجا گذاشته است. قواعد حقوقی نیز از شیوع این ویروس بی‌نصیب نمانده‌اند. در آنچه به حقوق مالکیت فکری مربوط می‌شود، این آثار نه تنها در حیطۀ حقوق مالکیت صنعتی، بلکه در حیطۀ حقوق مالکیت ادبی و هنری نیز مشهود است. به‌ویژه در زمینۀ اختراعات دارویی، ضرورت آشتی بین مقتضیات سلامتی عمومی و حقوق انحصاری مخترعان و دارندگان اسرار تجاری مرتبط با ویروس کرونا بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی با صدور قطعنامه‌هایی بر ضرورت اتحاد برای دسترسی منصفانه به فناوری‌های تندرستی در مقابله با کووید 19 در همۀ نقاط جهان به مدد استفادۀ مشترک از دانش، اموال مالکیت فکری و داده‌ها تأکید می‌کنند. در این راستا، برخی حقوقدانان لزوم استفاده از سازوکار بهره‌برداری اجباری (لیسانس اجباری) و سایر مستثنیات حقوق مادی مخترعان و دارندگان اسرار تجاری را توصیه می‌کنند. از دیگر آثار کووید 19 بر حقوق مالکیت صنعتی و تجارتی، تمدید مهلت‌های مرتبط با حقوق مالکیت صنعتی و پاسخگویی به ادارۀ اختراعات تا رفع وضعیت اورژانس است. در حیطۀ مالکیت ادبی و هنری، جز در مورد نرم‌افزارها و پایگاه‌های داده علاوه بر استفاده از مستثیات حقوق مادی پدیدآورندگان، توجهات عمدتاً به آثار نمایشی و کمک‌های مالی به اجراکنندگان این آثار است که به دلیل شیوع کرونا از برگزاری مستقیم و عمومی هنرهای نمایشی و نتایج اقتصادی آن محروم شده‌اند.



کووید 19، ویروس کرونا، کووید 19، حقوق مالکیت فکری، حقوق مالکیت صنعتی و تجارتی، حقوق مالکیت ادبی و هنری،

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Covid virus effects on intellectual property rights

نویسنده [English]

  • sattar zarkalam
Associate Professor of Law, Shahed University
چکیده [English]

The outbreak of Coronavirus or Covid-19 has had profound effects on
various areas of social life. Legal rules have not been spared from the spread
of the virus. As far as intellectual property rights are concerned, these works
are evident not only in the field of industrial property rights, but also in the
field of literary and artistic property rights. Especially in the field of
pharmaceutical inventions, the need for reconciliation between the public
health requirements and the exclusive rights of inventors and trade secrets
associated with the coronavirus has become more apparent than ever. The
United Nations and the World Health Organization (WHO) have issued
resolutions emphasizing the need for unity in equitable access to health
technologies against Covid-19 in all parts of the world through the shared
use of knowledge, intellectual property and data. In this regard, some jurists
recommend the need to use the mechanism of compulsory exploitation
(compulsory license) and other exceptions to the economic rights of
inventors and trade secret owners. Other works of Covid-19 on industrial
and commercial property rights include extending the deadlines related to
industrial property rights and responding to the Patent Office until the state
of emergency is resolved. In the field of literary and artistic property, except
for software and databases, in addition to using the exceptions of the
economic rights of creators, the focus is mainly on dramatic works and
financial aid to their performers who are deprived of economic interests
based on the pandemics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corona virus
  • Covid 19
  • Intellectual property rights
  • Industrial and commercial property rights
 الف( منابع فارسی
کتاب
.1حبیبا، سعید و مهدی معلی، حمایت حقوقی از نوآوریهای زیست فناوری، انتشارات
سمت، چاپ اول،.1394
.2حبیبا، سعید و زهرا شاکری،
منافع عمومی و حقوق مالکیت ادبی و هنری، انتشارات
دانشگاه تهران، چاپ اول، .1394
.3زرکلام، ستار و محمد حسن محوری ،
حمایتهای حقوقی از پدیدآورندگان نرم
افزارهای رایانهای،
انتشارات سمت، چاپ اول، .1394
مقاله
.4انصاری، باقری و حسین زند، حمایت از دادههای آزمایشی در نظام مالکیت فکری،
مجله پژوهش حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی، ،1395صص .131-109
.5زرکلام، ستار،
مدیریت دیجیتالی حقوق مالکیت ادبی و هنری، فصلنامه حقوق پزشکی،
زمستان ،1395صص 37تا .75
.6زرکلام، ستار،
حمایت از نرم افزارها یا برنامههای رایانهای با توسل به نظام اسرار
تجاری
، نشریه حقوق تطبیقی نامه مفید، سال یازدهم، بهار و تابستان ،1394شماره 1پیاپی
.117 ، ص103
.7صادقی، محسن،
حمایت از ابداعات دارویی و الحاق به سازمان تجارت جهانی، بنیاد
حقوقی میزان، چاپ اول، .1387
.8صادقی، محمود و منصور خاکپور،
موجبات اعطای مجوزهای اجباری بهرهبرداری از
حقوق مالکیت فکری
، مجله نشریه علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، زمستان ،1386
شماره ،4صص .641 -131

فصلنامه تحقیقات حقوقی- ویژهنامه حقوق و کرونا ش 2آثار کووید- 19بر حقوق مالکیت فکری
289
منبع الکترونیک
.9عزیزی مراد پور، حمید، بحران کرونا و حقوق بینالمللی مالکیت فکری، تالار گفتگوی
تخصصی حقوقی و سیاسی بینالمللی انجمن ایرانی سازمان ملل متحد
، ،1399
مندرج در:
https://unstudies.ir/IAUNS-Forum /
.10فهیم پور، وحید و باقر صاد، راهکارهای درمانی کرونا از منظر حقوق مالکیت فکری،
مندرج در سایت کانون پتنت ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، 22اسفندماه 98نک:
https://patentoffice.ir/paper/5145/
ب( منابع فرانسوی
Article
11. Azéma Jacque, Galloux, Jean-Chrstophe (2006)," Droit de la propriété
industrielle", éd: Dalloz
Internet Sources
12. Beaudor Gabin & Preux Antoine (2020), Propriété intellectuelle et santé
publique : la covid-19 occasion inespérée d'envisager un nouveau système de
mutualisation des brevets en temps de pandémie, in
https://legrandcontinent.eu/fr/2020/06/11/propriete-intellectuelle-et-sante
publique-la-covid-19.
13.
Bradley White J, Wallace Lillian, Dinaut Nicole, Holden Clark,
O’Hara Maryann
(27 mars 2020), La COVID-19 et la propriété
intellectuelle, in https://www.osler.com/fr/ressources/reglements/2020/lacovid-19-et-la-propriete-intellectuelle
14.
Centre national de la dance, Ressources professionnelles (24.06.2020),
Mesures de soutien aux auteurs chorégraphes, Fiche Covid19,
https://www.cnd.fr/fr/file/file/1530/inline/ficheMesures%20de%20soutien%
20aux 20auteurs%20chore%CC%81graphes-240620ok.pdf, 24. 06. 2020.
15.
Office de l'union européenne pour la propriété intellectuelle (EUIPO)
(19 mars 2020), Propagation des délais dans le contexte de l'épidémie de
Covid-19 délais concerné, nature de la propagation et communication aux
usagers, in
https://www.euipo.europa.eu/ohimportal/fr/news/-/action/view/5657728.

فصلنامه تحقیقات حقوقی- ویژهنامه حقوق و کرونا ش 2آثار کووید- 19بر حقوق مالکیت فکری
290
16. Organisation Mondiale de propriété intellectuelle (21 mai 2019), Comité
permanent du droit des brevets, Projet de document de référence sur
l'exception relative à la concession de licences obligatoires in
https://www.wipo.int/edocs/mdocs/scp/fr/scp_30/scp_30_3-main1.pdf.
17.
Phillipe Frouté (2 Juliet 2020), La pandémie de covid-19 remet en question
le droit de la propriété intellectuelle, in
https://theconversation.com/medicaments-la-pandemie-de-covid-19-remeten-question-le-droit-de-la-propriete-intellectuelle-141650.
18.
Pochart François (2020), License d’office : une application dans la crise du
covid-19 en France ? in https://www.august-debouzy.com/fr/blog/1538-
licences-doffice-une-application-dans-la-crise-du-covid-19-en-france.
19.
Tripet Bazile Ader Amélie (08/04/20)., Covid 19 : les aides exceptionnelles
aux titulaires de droits d'auteurs et aux titulaires de droits voisins. in
https://www.august-debouzy.com/fr/blog/1494-covid-19-les-aidesexceptionnelles-aux-titulaires-de-droit-dauteurs-et-aux-titulaires-de-droitsvoisins.
20
. World Health Organiszation (2020), Faire de la riposte à la COVID-19 un
bien public commun Appel à la solidarité, in https://www.who.int:
WIPO (2020), Le Bureau international interprète la disposition du PCT
relative à l'excuse de retards comme s'appliquant à la pandémie de COVID-
19 et recommande aux offices du PCT de modifier certaines pratiques, in
https://www.wipo.int/pct/fr/news/2020/news_0009.html
.