مسئولیت کیفری ناشی از انتقال ویروس کووید19 در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

10.29252/jlr.2022.226987.2203

چکیده

علی‌رغم شیوع ویروس کووید19 در کشور، به دلیل نوپدیداری، قدرت و سرعت بالای انتقال این ویروس، بسترهای کافی برای مواجهة ضابطه‌مند با آن در کشور، مانند بیشتر کشورهای جهان، فراهم نبوده است. تا پیش از شیوع ویروس مذکور، با وجود آنکه شیوع بیماری‌های واگیردار قبل‌تر نیز در کشور رخ داده، نگرش نظام حقوقی ایران به بیماری‌های واگیردار به‌مثابة یک واقعة گذرا بوده‌است. بر این اساس، مسئولیت منتقل‌کنندگان ویروس کووید 19 مطابق مقررات کیفری خاص قابل تطبیق تام نبوده، باید مسئولیت کیفری ناشی از انتقال ویروس مذکور را ذیل عمومات حقوق کیفری پی گرفت. هرچند وجود قانون خاص طرز جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی و واگیردار می‌توانست نویدبخش وجود مقررات خاص در این حوزه باشد؛ اما قدمت قانون مذکور و عدم روزآمدی مانع از کاربست مؤثر آن می‌شود. بنابراین، در این مقاله تلاش می‌شود مسئولیت کیفری منتقل‌کنندگان ویروس کووید19 ذیل عناوین مجرمانة موجود در قوانین کیفری مورد تحلیل قرار گرفته، شرایط انطباق رفتار فرد مرتکب با هر یک از آنها تبیین گردد. در این راستا، پیشنهاد خواهد شد که به‌موجب دشواری‌های اثبات رابطة سببیت در احراز وقوع عناوین مجرمانة موجود، پیش‌بینی نظام قانونی خاص برای پیش‌گیری از شیوع هر چه بیشتر ویروس مذکور و سایر بیماری‌های واگیردار در دستور کار مقنن قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminal liability for the transmission of Covid 19 virus in the Iranian legal system

نویسندگان [English]

  • bagher shamloo 1
  • Mahdi Hosseini 2
1 professor of Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University
2 Faculty of Law, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Despite of the prevalence of Covid-19 in the country, due to its
emergence, power and high speed of transmission of the virus, there are not
enough grounds for a standard response to it in the country, as well as the
most countries of the world. Prior to the prevalence of the virus, although the
prevalence of infectious diseases has occurred in the country before, the
attitude of the Iranian legal system towards infectious diseases has been a
transient event. Accordingly, the liability of the transmitters of the Covid-19
is not fully enforceable under the specific criminal law and criminal liability
for the transmission of the virus must be pursued under the generalities of
criminal law. However, the existence of a special law on the prevention of
sexually and infectious diseases could be promising for the existence of
special regulations in this area; However, the antiquity of the law and the
lack of updates for it, prevent its effective application. Therefore, this article
tries to analyze the criminal responsibility of the transmitters of Covid-19
under the criminal headings in the criminal law and to explain the conditions
of compliance of the perpetrator's behavior with each of them. In this regard,
it will be suggested that in view of the difficulties of proving the causation in
occurrence of existing criminal titles, the provision of a special legal system
to prevent the spread of the virus and other infectious diseases should be
considered by the legislature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal Liability
  • Covid 19
  • Transmission of Virus
  • Causation
 حبیبزاده، محمدجعفر، کلاهبرداری در حقوق ایران، تهران، انتشارات دانشگاه شاهد، چاپ
نخست، .1374
.2میرمحمدصادقی، سیدحسین، جرایم علیه اشخاص، تهران، نشر میزان، .1394
.3نوربها، رضا، زمینة حقوق جزای عمومی، تهران، نشر میزان، چاپ هفدهم، .1390
.4ولیدی، محمدصالح، حقوق جزای اختصاصی، جلد ،1تهران، انتشارات جنگل، چاپ نخست،
.1390
مقاله
.5حبیبزاده، محمدجعفر، تحلیل جرم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی، نظارت و
بازرسی ناجا، ،1387شمارة .6
.6فروغی، فضلاالله، محمد میرزایی، امیر باقرزادگان و محسن صوفی زمرد، نحوة احراز
مسئولیت کیفری در بیماریهای واگیردار و جرایم قابل انتساب،
فصلنامة حقوق
پزشکی، سال نهم، ،1394شمارة .35
.7مصطفوی، سیدمصطفی و سیدرضا احسانپور، مسئولیت کیفری ناشی از انتقال ایدز و
عوامل رافع آن؛ مطالعة تطبیقی در حقوق ایران، کانادا و فقه امامیه
، پژوهشنامة
حقوق اسلامی، سال هشتم، ،1386شمارة .2
منبع اینترنتی
.8حبیبزاده، محمدجعفر، حجتاالله سلیمانی و شیریندخت پیروزانفرد، مسئولیت کیفری ناشی
از انتقال ویروس کرونا توسط اشخاص،
گزارش نشست تخصصی برگزارشده در دانشگاه
تربیت مدرس، ،1399قابل دسترس در:
.1399/03/31 :
«، آخرین بازدیدhttps://modares.ac.ir/uploads/Res.Guide.Hse.66.pdf» .9
فصلنامه تحقیقات حقوقی- ویژهنامه حقوق و کرونا ش 2مسئولیت کیفری ناشی از انتقال ویروس کووید-...19
30
.10
رحمدل، منصور، آیا امکان ارتکاب جرم علیه تمامیت جسمانی از طریق انتقال
ویروس کرونا وجود دارد؟
، قابل دسترس در:
.1399/03/26 :«، آخرین بازدید
tabnak.ir/0044sIhttps://www.tabnak.ir/0044sI»
.11شمس ناتری، محمدابراهیم، تحلیل مرگ ناشی از انتقال کرونا از منظر حقوق کیفری،
:
«، آخرین بازدیدhttps://hawzahnews.com/news/903060» :قابل دسترس در
.1399/03/24
قوانین
.12قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار مصوب 1320با اصلاحات
بعدی.
.13قانون مجازات اسلامی مصوب .1392
.14قانون مجازات )تعزیرات( مصوب .1374
ب( منبع عربی
.15طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: انتشارات مدرسه مرتضویه،
.1346