آثار شیوع بیماری ناشی از کووید 19 بر مقررات حقوق خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق، دانشکده علوم اجتماعی اقتصادی دانشگاه الزهرا(س) تهران ، ایران

10.29252/jlr.2022.226928.2204

چکیده

شیوع بیماری ناشی از کووید 19 تمامی عرصه‌های اجتماعی و فردی را تحت تأثیر قرار داده است. بدیهی است که پیامدهای این همه‌گیری به خانواده نیز به‌عنوان یک نهاد اجتماعی و حقوقی سرایت نموده است. به‌ویژه با طولانی شدن دوران این بیماری، افزون بر آثار اقتصادی می‌توان آثار حقوقی آن را هم مشاهده کرد. محدودیت‌های وضع شده برای پیشگیری از سرایتِ هر چه بیشتر بیماری، می‌تواند بر روی حقوق و تکالیف افراد در خانواده اثرگذار باشد. در این شرایط، ضروری است مبانی حقوقی که منجر به تغییر در این حقوق و تکالیف می‌شود، مورد شناسایی قرار گیرد. به نظر می‌رسد استناد به قواعدی همچون لاضرر، اضطرار، عسر و حرج و وجوب دفع ضرر محتمل می‌تواند نظام حقوقی ایران را در یافتن مبنای مناسب برای اتخاذ راهکارهای حقوقی در خانواده یاری نماید. پس از یافتن مبنا، می‌توان در خصوص هر یک از وظایف زوجین یا والدین اظهارنظر نمود. بر مسائلی نظیر تکالیف زناشویی زوجین، ملاقات با فرزند، سکونت مشترک زوجین و نظایر آن ممکن است در شرایط شیوع یک بیماری مسری همه‌گیر، قواعدی متفاوت از احکام قانونی رایج حاکم شود که با استفاده از مبانی حقوقی می‌توان وضعیت آنها را روشن ساخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Covid epidemic on family regulations

نویسنده [English]

  • khadijeh Mozafari
deptement of law, faculty of social nd economic science, alzahra university. Tehran. iran
چکیده [English]

The prevalence of Covid-19 has affected all social and individual
activities. It is obvious that the consequences of this pandemic have also
spread to the family as a social and legal institution. Especially with the
prolongation of the disease, in addition to economic effects, its legal effects
can also be observed. Restrictions on preventing the spread of the disease
can affect the rights and responsibilities of the family members. In these
circumstances, it is necessary to identify the legal foundations that lead to
changes in these rights and obligations. It seems that principles such as
harmlessness (LaZarar), urgency (Ezterar) difficulty and embarrassment and
avoiding possible harm can help the Iranian legal system to find a suitable
basis for adopting legal solutions in the family. After that, one can comment
on each of the couple's or parents' responsibilities. Issues such as marital
duties of the couple, meeting with the child, cohabitation of the couple, etc.
in the event of the pandemics of a contagious disease, may be governed by
different rules which can be clarified by using legal principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Covid 19
  • Corona virus
  • family law
  • Duties of couples
 الف( منابع فارسی
مقاله
.1احسانی فر، احمد، ابعاد فقهی و حقوقی بیماریهای واگیرِ خطرناک و سریع الانتشار
)کرونا( از منظر قاعده وجوب دفع ضرر محتمل،
حقوق اسلامی، دوره ،1399 ،17شماره
.172-143 ، صص64
.2صادقی مقدم، محمدحسن، امیرحسینی، امین، نفقه و نیازهای درمانی زوجه، زن در فرهنگ و
هنر، دوره
،1394 ،7شماره ،3صص .419-405
.3عبدالهی علی بیک، حمیده، قاعده اضطرار )الضرورات تبیح المحذورات(، الهیات و معارف
اسلامی، ،1383شماره .63
.4موسوی بجنوردی، سیدمحمد، مهرگان صومعهسرایی، بتول، بررسی حقوق و تکالیف
غیرمالی زوجین براساس مصلحت خانواده با رویکردی بر نظر امام خمینی)س(
،
پژوهشنامه متین، سال نوزدهم، ،1396شماره ،76صص .20-1
.5هدایت نیا، فرجاالله، آثار بیماریهای واگیردار در حقوق زناشویی، حقوق اسلامی، دوره
.64 ، شماره1399 ،17
ب( منابع عربی
.6آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، جلد ،1قم: مؤسسة آل البیت علیهم
السلام لإحیاء التراث بیتا.
.7انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، جلد ،2قم: مجمع الفکر الإسلامی، 1419ق.
.8خمینی، روحاالله، الرسائل، جزء ،1قم: اسماعیلیان، چاپ اول، 1410ق.
.9علامه حلی، قواعد الاحکام، جلد ،3قم: مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، .1419
.10عوده، التشریع الجنایی الاسلامی، جلد ،1بیروت: دارالکاتب العربی، بیتا.
فصلنامه تحقیقات حقوقی- ویژهنامه حقوق و کرونا ش 2آثار شیوع بیماری ناشی از کووید- 19بر مقررات حقوق خانواده
526
.11محقق اردبیلی، زبده البیان فی احکام القرآن، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار
الجعفریة، چاپ اول، بیتا.
.12مکارم شیرازی، ناصر، انوارالاصول )تقریرا لمباحث سماحة آیة االله العظمى الشیخ ناصر مکارم
الشیرازى دام ظله. المؤلف: احمد القدسى(
، جلد 2و ،3قم: انتشارات نسل جوان، چاپ دوم،
. ق1416
.13نراقی، محمد بن احمد، عوائدالایام. قم: مکتبة بصیرتی، چاپ سوم، 1408ق.
ج( منابع انگلیسی
Articles
14. Andrew M.Campbell, "An increasing risk of family violence during the
Covid-19 pandemic: Strengthening community collaborations to save lives
",
Forensic Science International: Reports, Vol 2, Dec. 2020.
15. Caroline G. Dunn, R.D., Erica Kenney, Sc.D. Sheila E. Fleischhacker,
J.D., and Sara N. Bleich, "Feeding Low-Income Children during the Covid-
19 Pandemic",
the New England Journal of Medicine, March 30, 2020.
Internet Sources
16. https://www.judiciary.uk/announcements/covid-19-national-guidance-forthe-family-court-message-from-president-of-the-family-divison/.
17. https://www.citizensinformation.ie/en/birth_family_relationships/separation
_and_divorce/covid19_and_family_law.html/.
18. https://stepstojustice.ca/questions/covid-19/cas-has-stopped-all-personaccess-visits-because-covid-19-and-i-can%E2%80%99t-see-my
.
19. https://stepstojustice.ca/questions/covid-19/place-where-i-work-closedbecause-covid-19-and-i-have-no-work-i-don%E2%80%99t-have-money.
20. https:// www.irna.ir/news/83840907/.
21. https://www.mashreghnews.ir/news/1049984/.
22. https://www.irna.ir/news/83739727
/.
23. https://www.irna.ir/news/83857836/.