مشکلات زنان بزه‌دیده جرم سرقت در فرایند دادرسی کیفری مطالعه موردی دادسرای ناحیه 15 تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی

چکیده

بزه‌دیدگان به عنوان عضو فراموش شده عدالت جنایی، در کنار بزه‌دیدگی مستقیم ناشی از جرم ممکن است در فرایند کیفری نیز با مشکلاتی همراه شوند. این مسئله که ناشی از برخورد نامناسب نهادهای کیفری با بزه‌دیده است، تحت عنوان بزه‌دیدگی دومین مطرح می‌شود. به عبارت دیگر، بزه‌دیدگی دومین مهم‌ترین خلأهای ساختاری در فرایند کیفری است که دسترسی به عدالت را به چالش می‌کشد. با این حال، بزه‌دیدگی دومین برای برخی از بزه‌دیدگان نمود بیش‌تری دارد که از آن جمله می‌توان به زنان بزه‌دیده اشاره کرد. با توجه به اهمیت بزه‌دیدگی زنان و توجه به این مسئله که زنان از اقشار آسیب‌پذیر جامعه و بزه‌دیدگان مستعد محسوب می‌شوند، این پژوهش درصدد است تا مهم‌ترین موانع دسترسی به عدالت را برای زنان بزه‌دیده جرم سرقت در دادسرای ناحیه 15 شهر تهران بررسی کند. از این‌رو، از میان کلیه زنان بزه‌دیده جرم سرقت در دادسرای ناحیه 15، 384 نفر به عنوان حجم نهایی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته است که روایی و پایایی آن تأیید شد. یافته‌های آزمون تی نشان می‌دهد که پنج متغیر پژوهش شامل عدم به رسمیت شناختن بزه‌دیده، عدم تأمین امنیت، عدم حمایت روانی، عدم حمایت مادی و رفتار نابرابر دارای نمره‌ای بالاتر از میانگین هستند و از این‌رو، تمامی متغیرها جزء مشکلات اصلی زنان بزه‌دیده محسوب می‌شوند. با این حال، از بین پنج متغیر یاد شده به عنوان مهم‌ترین مشکلات زنان بزه‌دیده، رفتار نابرابر رتبه یک و عدم حمایت مادی رتبه آخر را کسب کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Problems of women victims of robbery in criminal proceedings Case study of Tehran 15th District Court

نویسندگان [English]

  • nasrin mehra 1
  • kh kh 2
1 associate professor
2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی
چکیده [English]

بزه‌دیدگان به عنوان عضو فراموش شده عدالت جنایی، در کنار بزه‌دیدگی مستقیم ناشی از جرم ممکن است در فرایند کیفری نیز با مشکلاتی همراه شوند. این مسئله که ناشی از برخورد نامناسب نهادهای کیفری با بزه‌دیده است، تحت عنوان بزه‌دیدگی دومین مطرح می‌شود. به عبارت دیگر، بزه‌دیدگی دومین مهم‌ترین خلأهای ساختاری در فرایند کیفری است که دسترسی به عدالت را به چالش می‌کشد. با این حال، بزه‌دیدگی دومین برای برخی از بزه‌دیدگان نمود بیش‌تری دارد که از آن جمله می‌توان به زنان بزه‌دیده اشاره کرد. با توجه به اهمیت بزه‌دیدگی زنان و توجه به این مسئله که زنان از اقشار آسیب‌پذیر جامعه و بزه‌دیدگان مستعد محسوب می‌شوند، این پژوهش درصدد است تا مهم‌ترین موانع دسترسی به عدالت را برای زنان بزه‌دیده جرم سرقت در دادسرای ناحیه 15 شهر تهران بررسی کند. از این‌رو، از میان کلیه زنان بزه‌دیده جرم سرقت در دادسرای ناحیه 15، 384 نفر به عنوان حجم نهایی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته است که روایی و پایایی آن تأیید شد. یافته‌های آزمون تی نشان می‌دهد که پنج متغیر پژوهش شامل عدم به رسمیت شناختن بزه‌دیده، عدم تأمین امنیت، عدم حمایت روانی، عدم حمایت مادی و رفتار نابرابر دارای نمره‌ای بالاتر از میانگین هستند و از این‌رو، تمامی متغیرها جزء مشکلات اصلی زنان بزه‌دیده محسوب می‌شوند. با این حال، از بین پنج متغیر یاد شده به عنوان مهم‌ترین مشکلات زنان بزه‌دیده، رفتار نابرابر رتبه یک و عدم حمایت مادی رتبه آخر را کسب کرد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women Victims
  • Access to Justice
  • Second Victim
  • T-Test

مراجع

  1. فهرست منابع

    1. آشوری، محمد (1396)، عدالت کیفری، انتشارات گنج دانش، 1396، چاپ دهم، تهران
    2. بولک، برنارد (1382)، کیفرشناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ سوم، مجد، تهران
    3. جوان‌جعفری بجنوردی، عبدالرضا؛ سیدزاده ثانی، سید مهدی؛ مالدار مشهدی، محدثه (1395)، تیپ‌شناسی تطبیقی بزه‌دیدگی زنان افغانی و ایرانی ساکن مشهد، مجله زن در توسعه و سیاست، دوره چهاردهم، شماره 2، ص 235- 254
    4. داوودی، هما (1388)، بزه‌دیده شناسی زنان و زمینه‌های مؤثر در کاهش جرایم، فصلنامه فقه و حقوق خانواده، دوره 14، شماره 50، ص 1- 20
    5. رایجیان اصلی، مهرداد (1390)، ، بزه دیده شناسی، انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش ، جلد اول ، چاپ اول، تهران
    6. سماواتی پیروز ، امیر (1388، ناتوانان بزه دیده در پرتو رهیافت های جرم شناسی و قوانین کیفری در حقوق ایران و انگلستان ، رساله دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
    7. صادقی فسایی، سهیلا ؛ میرحسینی، زهرا (1390)، عوامل مؤثر بر بزه‌دیدگی زنان شهر تهران، مجله زن در توسعه و سیاست، شماره 32، ص 35- 62
    8. فیروزآبادی، مجدالدین (1271)، قاموس المحیط، تهران
    9. نجارزادگان، فتح الله و مصطفی مسعودیان (1389)، بررسی تطبیقی جرایم علیه عدالت قضایی از دیدگاه قرآن و حقوق کیفری ایران، فصلنامه پژوهش‌های میان رشته ای قرآن کریم، سال اول، شماره سوم
    10. وایت، راب، هینز، فیونا (1392)، جرم و جرم‌شناسی، ترجمه علی سلیمی، چاپ پنجم، انتشارات حوزه و دانشگاه، قم
    11. ولیدی، محمد صالح (1379)؛ بررسی مصادیق برجسته عدالت قضایی در سیره امام علی (ع)، فصلنامه نامه علوم انسانی، شماره 4 و 5
    12. Chan, Janet (2004), changing police culture, Cambridge university press
    13. Fleiner ,Thomas et al. (2009). Constitutional Democracy in a Multicultural and Globalised World, first published, springer publishing
    14. Merton, Robert (1972) ,Insiders and Outsiders: A chapter in the sociology of knowledge, American journal of sociology,78 (1)
    15. Rabe, Marlize (2003) ,Revisiting insiders and outsiders as sociological research, African sociological review, 7(2)

    Song, Sarah (2007), justice, gender and politic of Multiculturalism, first published, Cambridge University press

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 16 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 20 تیر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار