جایگاه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و مصوبات آن در نظم حقوق اساسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه حقوق عمومی دانشکده حقوق دانشگاه تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران

10.52547/jlr.2022.224122.2021

چکیده

یکی از وجوه مهم ایده قانون اساسی‌گرایی یا مشروطه (constitutionalism) عبارت است از این ایده که اصول و بنیادهایی فراتر از قوانین عادی وجود داشته و بر اساس نظمی سلسه‌مراتبی، قوانین مغایر با آن اصول، توسط نهادهایی مشخص، شناسایی و قابلیت تصویب نیافته و یا از اعتبار ساقط شوند. در این شرایط، وجود نهادی که قادر باشد بدون داشتن معاذیر قانونی، مصوباتی هم‌شأن یا حتی فراتر از قانون موضوعه، تصویب و به اجرا گذارد، نقض غرض غایی سند بنیادین قانون اساسی به شمار می‌رود. تأسیس و فعالیت تقنینی چندساله نهاد موسوم به «شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا» در کشور، مصداقی از همین وضعیت به نظر می‌رسد. شورای مزبور طبعاً با استناد به وضعیت استثنایی حاکم بر کشور شکل یافته، لکن از ساز و کار موجود در اصل 79 قانون اساسی که چنین شرایطی را پیش‌بینی نموده، بهره نجسته و در نتیجه به جهت نظارت‌ناپذیری این مصوبات، نظام سلسه مراتب قوانین و مقررات را دچار اختلال نموده‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The position of "the Supreme Economic Coordination Council" and its enactments in the constitutional order

نویسندگان [English]

  • bijan abbasi 1
  • Navid Sheydaei 2
1 Associate Professor of Law, University of Tehran
2 (Ph.D. Candidate of Public Law, University of Tehran
چکیده [English]

One of the most important aspects of the idea of constitutionalism is the idea that principles and foundations exist beyond ordinary laws, and that, in a hierarchical order, laws contrary to those principles are identified and functioned by specific institutions, Unapproved or invalidated. In these circumstances, the existence of an institution that is able to approve and implement resolutions without legal excuses, or even beyond the law, is a violation of the Constitution. The establishment and multi-year legislative activity of the so-called "Supreme Economic Coordination Council" in the country seems to be an example of this situation. The council was naturally formed based on the exceptional situation prevailing in the country(Islamic Republic of Iran) , but did not take advantage of the mechanism in Article 79 of the Constitution, which provided for such conditions, and as a result, due to the uncontrollability of these enactments, Has violated the rules and regulations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Supreme Economic Coordination Council
  • control
  • seperation of powers. exceptional situation. article 79
  • فهرست منابع

    منابع فارسی

    الف) کتاب­ها

    • ارسطا، محمد جواد، تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران؛ تأملاتی در فقه سیاسی و مبانی فقهی قانون اساسی ج.ا.ایران، تهران: مجد 1398
    • امامی محمد، استوارسنگری کوروش، حقوق اداری (جلد دوم)، تهران: میزان، 1393
    • جونز، ویلیام توماس، ترجمه علی رامین، خداوندان اندیشه سیاسی، جلد دوم قسمت اول، تهران: امیرکبیر، 1394
    • راسخ، محمد، حق و مصلحت مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش، تهران: نی، 1393
    • راسخ، محمد، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران: دراک، 1398
    • شریف­شاهی، محمد، بر بن مشروطیت نظریه دولت مشروطه و سرگذشت قانون اساسی در ایران، تهران: نگاه معاصر، 1399
    • طباطبایی، سیدجواد، تاریخ اندیشه سیاسی جدید در اروپا، جلد نخست: از نوزایش تا انقلاب فرانسه دفتر سوم: نظام­های نوآیین در اندیشه سیاسی، تهران: مینوی خرد، 1395
    • فیرحی، داود، دولت مدرن و بحران قانون چالش قانون و شریعت در ایران معاصر، تهران: نی، 1400
    • قاضی شریعت­پناهی، سیدابوالفضل، بایسته­های حقوق اساسی، تهران: میزان، 1392
    • لاک، جان، ترجمه حمید عضدانلو، رساله­ای درباره حکومت، تهران: نی، 1399
    • لاگلین مارتین، مبانی حقوق عمومی، تهران: نی، 1392
    • موحد، محمدعلی، در هوای حق و عدالت از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، تهران: کارنامه، 1396

    ب) مقالات

    • امامی، محمد، سلیمانی، مهستی، ضوابط تشخیص دعاوی قابل طرح در دیوان عدالت اداری، مجله حقوقی دادگستری، تابستان 1392، شماره 82، ص9-38
    • جاوید محمدجواد، نامی محسن، جایگاه فرامین مقام رهبری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، پژوهش­نامه حقوق اسلامی، 1390، ص5-28
    • حسینی، سیدمحمد و همکاران، بررسی تحلیلی ماهیت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 94، ص 189-214
    • زارعی محمدحسین و همکاران، شورای عالی انقلاب فرهنگی در ترازوی استقلال قوا، فصلنامه مطالعات حقوقی، پاییز 1398، شماره3، ص105-141
    • سلطانی سیدناصر، شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ نمونه­ای از یک اصل نانوشتۀ قانون اساسی؟، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، 1391، ص 1463-1485
    • لاگلین مارتین، ترجمه محمد راسخ، نظریه مشروطه (درآمدی بر مبانی حقوق عمومی)، مجله مجلس و راهبرد، تابستان 86، شماره 56، ص 145-186
    • مقدسی، مهدی، اکبری، احسان، جایگاه حقوقی مصوبات شورای عالی امنیت ملی در نظام حقوق اساسی ایران، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، زمستان1396، شماره4،ص873-893

    منابع انگلیسی