معیار تشخیص غیرمنصفانه بودن شروط قرارداد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، گیلان، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت مرکز بین المللی بندر انزلی

10.52547/jlr.2023.227851.2249

چکیده

با توجه به خلأ قانونی موجود در حقوق داخلی و سکوت قانونگذار در تبیین جنبه‌های حقوقی شروط غیرمنصفانه و معیار تشخیص آنها، این پژوهش به بررسی معیار تشخیص غیرمنصفانه بودن شروط قرارداد پرداخته است. معیار تشخیص غیرمنصفانه بودن شروط قرارداد ریشه در ویژگی‌های شروط قراردادی غیرمنصفانه، شامل آثار، ضمانت اجرا، اثرات شروط قراردادی غیرمنصفانه و نیز در مبانی شروط غیرمنصفانه، مانند انصاف و عدالت و حسن نیت و نقش آنها در قرارداد و شروط قراردادی و نیز اصل آزادی قراردادی و تعارض اصل لزوم با نظریه غیرمنصفانه و نظریات شرط ضمنی، خلاف حسن نیت، نقض اساسی ، قاعده لاضرر، غبن فاحش و... دارد. برای ارزیابی غیرمنصفانه بودن یا نبودن شروط، مولفه‌هایی دیگر مانند مورد مذاکره قرار نگرفتن شروط، قدرت معاملاتی نابرابر، عدم تعادل در حقوق و تعهدات طرفین قرارداد به زیان طرف ضعیف‌تر، میزان آزادی مشروط علیه در پذیرش و عدم پذیرش شروط و شفاف نبودن شروط از جمله معیارهای شناسایی شروط غیرمنصفانه می‌باشد. بر اساس قانون داوری تجاری بین المللی، ماده ی 456 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 قانون دریایی ایران (در ماده ی 179)، قانون تجارت الکترونیک مصوب 1382 کلیه‌ی شروط غیرمنصفانه که به حقوق طرف مقابل ضرر آورد، فاقد اثر حقوقی می‌باشد. در نهایت علیرغم غنای فقهی در این زمینه، قوانین موجود در زمینه‌ی «شرط غیرمنصفانه و معیارهای تشخیص آن» ناکارآمد می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Benchmarking the unfairness of contract terms

نویسندگان [English]

  • touraj nabidoust dolat aba 1
  • touraj nabidoustdolatabad 2
1 Professor of Law, Universsity of Gulian
2 (Master of Law, Universsity of Gulian)
چکیده [English]

Given the legal vacuum in domestic law and the legislator's silence in explaining the legal aspects of unfair terms and the criteria for their recognition, this study examines the criteria for determining the unfairness of contract terms. . Criterion for Determining Unfair Contract Conditions Roots in Unfair Contract Conditions Characteristics, including Works, Performance Guarantees, Impact of Unfair Contract Conditions and also on the Basis of Unfair Conditions, such as Fairness and Fairness and Goodwill and Their Role in the Contract Contractual freedom and the conflict of principle have to do with unfair theory and implicit condition theories, contrary to good faith, fundamental breach, harmful rule, gross negligence, and so on. To assess whether or not the terms are unfair, other components such as non-negotiation of terms, unequal bargaining power, imbalance in the rights and obligations of the contracting parties to the detriment of the weaker party, the degree of conditional release in accepting and rejecting the terms and not being transparent. One of the criteria for identifying unfair terms is. According to the International Commercial Arbitration Act, Article 456 of the Code of Civil and Revolutionary Courts of Civil Procedure adopted in 2000, the Iranian Maritime Law (in Article 179), the E-Commerce Act of 2003, all unfair terms which prejudice the rights of the other party. , Has no legal effect. Finally, despite the richness of the jurisprudence in this area, the existing rules on the "unfair condition and criteria for its detection" are ineffective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criterion of Determination-
  • Unfair Conditions
  • - Contract
  • Law