نظریه «حاکمیت مشترک نیروی کار و سرمایه» در حقوق شرکت‌های تجارتی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه تهران ،تهران ، ایران

2 دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله با یک شیوه توصیفی و تحلیلی سعی در پاسخ به این پرسش اساسی داشته است که آیا مدل حاکمیت شرکتی مبتنی بر مشارکت نیروی کار و سرمایه در ساختار شرکت‌های تجارتی ایران قابلیت اعمال را دارد یا خیر؟ نتایج مقاله نشان می‌دهد که علیرغم آنکه نظام حقوقی ایران تاکنون مقرره صریحی در خصوص مشارکت نیروی کار در هیئت‌مدیره شرکت‌های تجارتی نداشته است لیکن ایده اولیه توجه به نیروی کار در مقررات قانونی حاکم بر شرکتهای تجارتی ایران وجود داشته اما برخلاف برخی نظام های حقوقی نظیر آلمان هیچگاه منتهی به مشارکت مستقیم نیروی کار در ساختار مدیریت شرکتهای تجارتی نگردیده است. این در حالی است که مدل حاکمیت مشترک نیروی کار و سرمایه هم از منظر هنجاری و هم از حیث ابزاری می تواند سازوکاری مفید جهت تحقق اهداف حاکمیت شرکتی در نظام حقوقی ایران باشد و پیامدهای مثبتی از حیث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، تشویق سرمایه‌گذاری خاص نیروی کار در شرکت، تأمین منافع سایر ذینفعان شرکتی و توسعه پایدار شرکت تجارتی به ارمغان آورد. این مقاله با ارائه یک سازوکار تدریجی و منطبق با بافت مقررات حقوقی حاکم بر شرکتهای تجارتی ایران مدل حاکمیت مشترک نیروی کار و سرمایه را به‌عنوان یک شیوه جایگزین –دست‌کم در برخی شرکت‌های تجارتی با نیروی کار معتنابه- معرفی نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The theory of "participation of labor and capital" in the law of Iranian commercial companies

نویسندگان [English]

  • mostafa kooshki 1
  • hasan badini 2
1 Ph. D. Student, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

With a descriptive and analytical method, this article has tried to answer the basic question whether the governance model based on labor and capital participation in the structure of Iranian commercial companies can be applicable or not? The results of the article show that despite the fact that Iran's legal system has not had an explicit provision regarding labor participation in the board of directors of commercial companies, however, The basic idea of paying attention to employees has been in the legal regulations governing Iranian commercial companies but unlike some legal systems such as Germany, it has never led to the direct participation of employee in the management structure of commercial companies. Meanwhile, the theory of "participation of labor and capital" can be a useful mechanism for realizing the goals of corporate governance in Iran's legal system, both from a normative and instrumental perspective. This model of corporate governance has positive consequences from the perspective of reducing information asymmetry, encouraging firm-specific investments of the employees in the company, securing the interests of others corporate stakeholders and the sustainable development of a commercial company. By presenting a gradual mechanism and in accordance with the context of the legal regulations governing Iran's commercial companies, this article has introduced the governance model of participation labor and capital as an alternative method - at least in some commercial companies with a large number of workers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Employees
  • codetermination
  • corporate governance
  • participation of labor and capital
  • law and economics

مراجع

  1.  کتاب

    1. صقری، محمد، حقوق بازرگانی، شرکت‌ها، جلد 1 و 2، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1393.
    2. طوسی، عباس، تحلیل اقتصادی حقوق شرکت­ها، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی، چاپ اول، 1393.

    مقاله

    1. بهشتی، شقایق، ربیعا اسکینی، محمدرضا پاسبان و علی زارع، «طرح تشویقی کارکنان شرکت: سهام تشویقی و سهام ترجیحی با مطالعه در نظام حقوقی انگلستان و ایران»، تحقیقات حقوقی بین‌المللی، دوره 11، شماره 40، 1397.
    2. رستمی، ولی، «مشارکت کارگران در اداره کارگاه»، نشریه کار و جامعه، شماره 20، 1376.
    3. طباطبایی­نژاد، سید محمد، محمود باقری و هدایت فرخانی، «عدم تقارن اطلاعات درحقوق بانکی (مطالعۀ موردی: قراردادهای تسهیلات سندیکایی»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 47، شماره 1، 1396.

     

    References

    Books

     

    1. Bruner, Christopher, M. Corporate Governance in the Common-Law World: The Political Foundations of Shareholder Power, Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
    2. Dahl, R. A Preface to Economic Democracy, University of California Press, 1985.
    3. Du Plessis J. J. and Ingo Saenger. The Supervisory Board as Company Organ, in: German Corporate Governance in International and European Context, 2017.
    4. Du Plessis J. J., Großfeld, B., Luttermann, C., Saenger, I., Sandrock, O. German Corporate Governance in International and European Context, Berlin: Springer Verlag, 2017.
    5. Gould, Carol, C. Rethinking Democracy, Cambridge: Cambridge University Press, 1988.
    6. Luca Enriques, Lca, et al. The Basic Governance Structure; Minority Shareholders and Non-Shareholder Constituencies, in: The Anatomy of Corporate Law, Edited by: Reinier, Kraakman, et al, third edition, 2017.
    7. Saghri, Mohammad, Commercial Laws, Companies, volume 1 and 2, Tehran: Tehran: Sahami Enteshar Company, first edition, 2014. (in Persian)
    8. Sandrock, O. and Du Plessis J. J. The German System of Supervisory Codetermination by Employees, in: German Corporate Governance in International and European Context, 2017.
    9. Tousi, Abbas, Economic Analysis of Corporate Law, Tehran: Institute of Legal Studies and Research, first edition, 2014. (in Persian)

    Articles

    1. Albinger, H. S. and Freeman, S. J. “Corporate Social Performance and Attractiveness as an Employer to Different Job Seeking Populations”, 28 Journal of Business Ethics, 2000.
    2. Alchian, A. A. and Demsetz, H. “Production, Information Costs, and Economic Organization”, 62 Am, Econ, Rev, 1972.
    3. Andreas, Rühmkorf., Felix, Spindler and Navajyoti, Samanta. “Evolution of German Corporate Governance (1995–2014): An Empirical Analysis”, 19 CORP. GOVERNANCE, 2019.
    4. Backhaus, K. B., Stone, B. A. and Heiner, K. “Exploring the Relationship Between Corporate Social Performance and Employer Attractiveness”, Business and Society, 41, 2002.
    5. Barney, J. B. “Firm resources and sustained competitive advantage”, 17 Journal of Management 99, 1991.
    6. Beheshti, Shaghayegh, Rabi’a Eskini, Mohammadreza Paseban and Ali Zare’, “Incentive plan for company employees: Incentive shares and preferred shares with a study in the legal system of England and Iran”, International legal research, Volume 11, Issue 40, 2018. (in Persian)
    7. Bower, J. and Payne, L. “The error at the heart of corporate leadership”, Harvard Business Review, 95 (3), 2017.
    8. Branco, M. C. and Rodrigues, L. L. “Corporate Social Responsibility and Resource-Based Perspectives”, J Bus Ethics69, 2006.
    9. Chen, Lin., Thomas, Schmid and Yuhai, Xuan. “Employee Representation and Financial Leverage”, 127 FIN. ECON, 2018.
    10. Clyde, W. Summers. “Employee Voice and Employer Choice: A Structured Exception to Section 8(a)(2)”, 69 CHI.-KENT L. REV, 1993.
    11. David, Gelles and David, Yaffe-Bellany. “Shareholder Value Is No Longer Everything, Top C.E.O.s Say”, Y. TIMES, 2019.
    12. Erik, G. Furubotn. “Codetermination and the Modern Theory of the Firm: A Property-Rights Analysis”, 61 J. BUS,1988.
    13. Gelter, M. “Employee Participation in Corporate Governance and Corporate Social Responsibility”, ECGI Working Paper Series in Law, 2017.
    14. Han, Kim, E., Maug, E. and Scheider, C. “Labor Representation in Governance as an Insurance Mechanism”, FIN, 2018.
    15. Hansmann, H. “When Does Worker Ownership Work? ESOPs, Law Firms, Codetermination, and Economic Democracy”, 99 YALE L.J,1990.
    16. Hansmann, H. and Kraakman, R. “The end of history of corporate law”, Georgetown Law Journal, 89, 2001.
    17. Hodgson, G. “Much of the economics of property rights devalues property and legal rights”, Journal of Institutional Economics, 11 (4), 2015.
    18. Jens, Dammann and Horst, Eidenmüller. “Codetermination: A Poor Fit for U.S. Corporations”, BUS. L. REV, 2020.
    19. Jens, Dammann. “The Mandatory Law Puzzle: Redefining American Exceptionalism in Corporate Law”, 65 HASTINGS L.J, 2014.
    20. Julian, Constain, Note. “A New Standard for Governance: Reflections on Worker Representation in the United States”, 24 FORDHAM J. CORP. & FIN. L.
    21. Matthew, Yglesias. “Elizabeth Warren Has a Plan to Save Capitalism”, VOX, 2018.
    22. McCall, J. J. “Employee Voice in Corporate Governance: A Defense of Strong Participation Rights”, Business Ethics Quarterly, 11 (1), 2001.
    23. McWilliams, D. Siegel and P. M. Wright. “Corporate Social Responsibility: Strategic Implications”, 43 Journal of Management Studies 1, 2006.
    24. Meese. J. “The Team Production Theory of Corporate Law: A Critical Assessment”, William and Mary Law Review, 43, 2002.
    25. Robert, Scholz and Sigurt, Vitols. “Board-level Codetermination: A Driving Force for Corporate Social Responsibility in German Companies?”, 25 EUR. J. INDUS. RELS,
    26. Roberts and Dowling, “Corporate Reputation and Sustained Superior Financial Performance”, Strategic Management Journal, Volume 23, Issue 12, 2002.
    27. Rostami, Vali, “labors’ participation in the management of workshop”, work and society magazine, Issue 20, 1997. (in Persian)
    28. Sandrock, Otto, Jean J. du Plessis, “German and international perspectives of the German model of codetermination”, Eur Bus Law Rev 26, 2015.
    29. Tabatabaie-Nejad, Sayyed Mohammad, Mahmoud Bagheri and Hedayat Farkhani, “Information Asymmetry in Banking (Case Study: Syndicated Loans Contracts)”, Private Law Studies, Volume 47, Issue 1, 2016. (in Persian)

    Wright, P. M., Dunford, B. B. and Snell, S. A. “Human Resources and the Resource Based View of the Firm”, 27 Journal of Management, 2001

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 07 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 08 مهر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار