جستاری بر نظام حمایتی مناسب از آشپزی و دستورپخت غذا در حقوق مالکیت فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران

چکیده

امروزه آشپزی به عنوان یک آفرینه فکری و جلوه ای از هنر اشتقاقی تلقی می شود. همواره ذوق و قریحه و اشتیاق آمیزه ای از هنر آشپزی بوده است و غذاهای نوبنیاد توأم با چاشنی ابتکار و خلاقیت سهمی بسزا در پیدایش رستوران‌ها و درآمدزایی آنها دارند. بدیهی است که رونق و استمرار چنین کسب و کاری مستلزم توجه به روش‌های آشپزی و دستورهای پخت به مثابه دارایی معنوی می باشد. پژوهش پیش روی می کوشد تا مصادیق مختلف حقوق مالکیت فکری را جهت حمایت از آشپزی و دستورهای پخت غذا امکان سنجی کرده و رژیم حقوقی مناسب که بتواند حمایت بایسته و شایسته به عمل آورد معرفی کند. در این رهگذر نحوی حمایت در بستر تأسیسات حقوقی همچون کپی‌رایت، حق اختراع، علامت تجاری، لباس تجاری و اسرار تجاری بررسی می شود. دستاورد ارائه‌شده در این نوشتار، کارآمدی حقوق اسرار تجاری و توجه به قراردادهای محرمانگی را در حوزه آشپزی گواهی می دهد. این مقاله نتیجه می گیرد که تسرّی نظام های حمایتی حقوق مالکیت فکری بر آشپزی و دستورهای آن و نیز الزامات چنین حفاظتی بسته به شکل حمایت بسیار متفاوت و بعضاً فاقد کارآمدی لازم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Search for a Suitable Legal Framework to Protect Culinary and Recipes under the Intellectual Property Law

نویسنده [English]

  • amid mohammadi
Assistant Professor, Faculty of Humanities, Jahrom University, Jahrom, Iran.
چکیده [English]

Today, culinary is considered as an intellectual creation and manifestation of derivative art. Taste, smell, and passion have always been a mixture of culinary art, and innovative dishes combined with innovation and creativity have a significant contribution to the emergence of restaurants and their income. It is obvious that the prosperity and continuity of such a business requires attention to cooking methods and recipes as intellectual property. The current paper tries to verify the different forms of intellectual property rights to support cuisine and recipes and introduce the appropriate legal regime that can provide proper and appropriate protection. In this regard, the manner of supporting is examined in the light of legal issues such as copyright, patent, trademark, trade dress and trade secrets. The achievement presented proves the effectiveness of trade secret rights and attention to confidentiality agreements in the field of cooking. This paper concludes that extending of intellectual property rights on cuisine and recipes, as well as the requirements of such support, are very different depending on the form of protection and sometimes lack the necessary efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culinary
  • Copyright
  • Patent
  • Trademark and Trade dress
  • Trade secret

مراجع

  1. کتاب

    1. جعفرپور، فاطمه، آشپزی و شیرینی­پزی دلارآم، تهران: شر کشف­الغطا، 1388.
    2. شاکری، زهرا و سهیلا نورعلی، نظام حقوقی علائم تجاری نوین، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1401.
    3. فرمند، رضوان، هنر آشپزی، تهران: نشر جاجرمی، 1389.

    مقاله

    1. روحانی، حسین، محمود حکمت­نیا و سید یونس نورانی مقدم، «امکان­سنجی حمایت کپی­رایت از آثار بویایی در نظام کامن­لا و رومی ژرمنی: با نگاهی به حقوق ایران»، فصلنامه حقوق اسلامی، دوره 17، شماره 67، 1399.
    2. سیدین، علی و مهدی کارچانی، «علامت تجاری عام؛ احراز فقدان و زوال تمایزبخشی در پرتو پرونده اکبرجوجه»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 84، شماره 111، 1399.
    3. شاکری، زهرا و سهیلا نورعلی، «نهاد لباس تجاری؛ نگاهی دوباره به نظام علائم تجاری»، فصلنامه حقوق تطبیقی، دوره 5، شماره 2، 1397.
    4. صالحی، جواد و احسان مؤمنی تذرجی، «علائم تجاری بویایی: جلوه­ای نوین در حمایت حقوقی از علائم تجاری»، فصلنامه حقوق خصوصی، دوره 12، شماره 2، 1394.
    5. قبولی درفشان، سید محمد هادی، «غذا با طعم حق مؤلف: امکان­سنجی حقوق مالکیت ادبی و هنری از ابتکارات آشپزی (مطالعه تطبیقی در حقوق امریکا و ایران)»، فصلنامه حقوق خصوصی، دوره 18، شماره 2، 1400.

    منبع اینترنتی

    1. حسینی، ملیحه، «ثبت اختراع مواد غذایی چه مراحلی دارد؟»، قابل دسترسی در: https://vindad.com/blog/ثبت-اختراع-مواد-غذایی/

    References

    Books

    1. Farmand, Rezvan, Cooking Art, Tehran: Jajermi Publishing First Edition, 2010. (in Persian)
    2. Jafar-Pour, Fatemeh, Delaram Culinary and Cooking, Tehran: Kashf-al-Ghata, First Edition, 2009. (in Persian)
    3. Nimmer, M. B. and David Nimmer, NIMMER ON COPYRIGHT 8.02[B][2], 2010.
    4. Shakeri, Zahra and Soheila Noor-Ali, The Legal System of Modern Trademarks, Tehran: Tehran University Press, 2022. (in Persian)
    5. Telfer, E. Food for Thought: Philosophy and Food, Routledge,

    Articles

    1. Arons, M. P. “A Chef’s Guide to Patent Protections Available for Cooking Techniques and Recipes in the Era of Postmodern Cuisine and Molecular Gastronomy”, Bus. & Tech. L., Volume 10, Issue 1, 2015.
    2. Broussard, J. A. “An Intellectual Property Food Fight Why Copyright Law Should Embrace Culinary Innovation”, J. ENT. and TECH. L, Volume 10, 2008.
    3. Brown, H. “Having Your Cake and Eating it Too: Intellectual Property Protection for Cake Design”, The Journal of the Franklin Pierce Center for Intellectual Property, IDEA, Volume 56, Issue 1, 2016.
    4. Buccafusco, Ch. J. “On the Legal Consequences of Sauces: Should Thomas Keller’s Recipes Be Perse Copyrightable?”, CARDOZO ARTS & ENT. L. J., Volume 24, 2007.
    5. Calleja, L. “Why Copyright Law Lacks Taste and Scents”, INTELL. PROP. L., Volume 21, Issue 1, 2013.
    6. Ciani, J. “Intellectual property rights and the growing interest in legal protection for culinary creations”, World Food Trends and the Future of Food, 2016.
    7. Cunningham, E. “Protecting Cuisine Under the Rubric of Intellectual Property Law: Should the Law Play a Bigger Role in the Kitchen?”, HIGH TECH. L., Volume 9, Issue 1, 2009.
    8. Dolen, S. “Chef’s Canvas: Recognizing Rights as Artists under Copyright Law”, TECH. L.J., Volume 18, 2020.
    9. Fauchart, Emmanuelle and Hippel, E. V. “Norms-Based Intellectual Property Systems: The Case of French Chefs” MIT Sloan Sch. of Mgmt., Working Paper 4576-06, rev, 2007.
    10. George, K. M. “Trade Dress Law in the Commercial Kitchen: Exploring the Application of the Lanham Act to Food Plating in the Culinary Industry”, NUJS L. Rev., Volume 10, 2017.
    11. Germain, C. M. “Don’t Steal My Recipe! A Comparative Study of French and U.S. Law on the Protection of Culinary Recipes and Dishes Against Copying” Working Papers, 2019.
    12. Ghabouli Dorfeshan, Sayyed Mohammad Hadi, “Food with a Taste of Copyright: Feasibility of Protecting Culinary Creations through Artistic and Literary Law (comparative study of American and Iranian Laws)”, Private Law Quarterly, Volume 18, Issue 2, 2021. (in Persian)
    13. Ghose, A. and Aamir, A. S. M. “Protection of Cuisine under Intellectual Property Law: A Global Perspective”, Journal of Intellectual Property Rights, Volume 27, 2022.
    14. Holah, M. “Shapes of Things: The Protection of Three-Dimensional Trade marks in the EU”, INTA Bulletin, Volume 69, Issue 1, 2014.
    15. Hyland, M. G. “A Taste of the Current Protection Offered by Intellectual Property Law to Molecular Gastronomy”, Cybaris®AN INTELLECTUAL PROPERTY LAW REVIEW, Volume 8, Issue 1, Article 7, 2007.
    16. Joshua Ganz, D. Comment, “Intellectual Property Protection for Food: Balancing Competing Policy Objectives”, U. LA VERNE L. REV., Volume 40, 2019.
    17. Klein, M. “Endangered Species and Trade Secrets”, ABA NATURAL RES. and ENV’T, Volume 28, 2014.
    18. Lawrence, Meredith G. “Edible Plagiarism: Reconsidering Recipe Copyright in the Digital Age”, J. ENT. and TECH. L., Volume 14, 2011.
    19. Palladino, V. “Trade Dress Functionality After Traffic the Lower Courts Again”, International Trademark Association, Volume 93, Issue 6, 2003.
    20. Rouhani, Hossein, Mahmoud Hekmat-Nia and Sayyed Younes Nourani Moghadam, “Possibility of copyright protection of olfactory works in common law, civil law and Iranian Legal system”, Islamic Law Quarterly, Volume 17, Issue 67, 2021. (in Persian)
    21. Salehi, Javad and Ehsan Mo’meni Tazarji, “Smell Trademarks; New Sign of significant protectable trademarks in legal system”, Private Law Quarterly, Volume 12, Issue 2, 2016. (in Persian)
    22. Saunders, K. M. and Flugge, V. “Food for Thought: Intellectual Property Protection for Recipes and Food Designs”, DUKE LAW & TECHNOLOGY REVIEW, NO 1, 2021.
    23. Saunders, K. M. and Golden, N. “Skill or Secret? — The Line Between Trade Secrets and Employee General Skill and Knowledge”, Y.U. J. L. and BUS., Volume 15, 2018.
    24. Segal, S. “Keeping It in the Kitchen: An Analysis of Intellectual Property Protection through Trade Secrets in the Restaurant Industry”, Cardozo Law Review, 2016.
    25. Seyyedin, Ali and Mehdi Karchani, “Generic Trademark: Lack & Loss of Distinctiveness in Light of “Akbarjoojeh” Case”, The Judiciary Law Journal, Volume 84, Issue 111, 2020. (in Persian)
    26. Shakeri, Zahra and Soheila Noor-Ali, “The Trade Dress Institution: Looking Again to Trademark System”, Journal of Comparative Law, Volume 5, Issue 2, 2018. (in Persian)
    27. Shastri, A. and Udapudi, Sh. “Visual Art in Culinary Creations: Venturing into the Negative Spaces of Intellectual Property Rights”, International Journal of Modern Agriculture, Volume 10, Issue 2, 2021.
    28. Straus, N. “Trade Dress Protection for Cuisine: Monetizing Creativity in a Low-IP Industry”, UCLA L. REV, Volume 60, 2012.
    29. Victória Rocha, M. “The Mondrian Cake: may Intellectual Property protect signature food?”, REVISTA ELECTRÓNICA DE DIREITO – JUNHO, Volume 19, Issue 2. 2019.
    30. Zarin, B. “Knead to Know: Cracking Recipes and Trade Secret Law”, ELON L. REV., Volume 8, 2016.

    Internet Sources

    1. Helen, Z. (2017). “The Making of the Modern American Recipe”, Smithonian.com, Available at: https://www.smithsonianmag.com/history/making-modern-american-recipe-180964940.
    2. Hosseini, Maliheh, “What are the stages of patenting food?”, Available at: https://vindad.com/blog/ stages – patenting- food / (in Persian)
    3. Monica, R. G and Merlin L. J. (2007). “A Young and Bright London Chef”, THE ART OF PLATING, Available at: http://theartofplating.com/editorial/merlin-labron-johnson-a-young-and bright-london-chef [https://perma.cc/Q4CU-749E] [herein-after Goya, Merlin Labron-Johnson].
    4. Recipe, DICTIONARY.COM, http://dictionary.reference.com/browse/recipe?s=t (last visited Sept. 22, 2015).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 شهریور 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 دی 1402
  • تاریخ پذیرش: 07 بهمن 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار