مطالعه تطبیقی شبیه سازی انسان از منظر فقه شیعه و اهل سنت

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 قاضی اجرای احکام دادسرای امور جنایی

چکیده

چکیدهبا پیشرفت دانش بشری در زمینه بیوتکنولوژی، تولید مثل، در دو دهه اخیر به گون هایغیرقابل تصور گسترش یافته است. هم زمان با گسترش دانش بشری و دستاوردهاینوین آن در عرصه علوم تجربی و ژنتیک مسائل پیچیده فقهی و حقوقی که تا آن زمانمطرح نشده بودند، خودنمایی کردند. تولد انسان به روشنی غیر از آنچه معمول است ازآرزوهایی بوده که از دیرباز بشر در فکر تحقق و عملی ساختن آن بوده است. پدید هایکه در سالهای اخیر انتشار خبر موفقیت دانشمندان علم ژنتیک در حوزه شبیه سازی دنیارا به شگفتی وا داشته است. شبیه  سازی یا همسا  سازی 1 به عنوان پدید های نوین درعرصه زیست فناوری به لحاظ ارتباطی که با مسائل انسانی دارد، پرسشهای گوناگونیرا در عرصه های مختلف به همراه آورده است و فروع مختلفی را فراروی فقها وحقوقدانان معاصر نهاده است  آنچه که ما در این نوشتار به آن پرداختیم بررسیشبیه سازی از منظر فقه شیعه و اهل سنت بود که فقه اهل سنت در پذیرش اینتکنولوژی سختگیر بوده و آن را نامشروع و غیر اخلاقی دانسته تاجایی که حتیپذیرندگان آن را محارب با الله میدانستند بر خلاف فقه شیعه که در آن با نرمی بیشتری

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

1

چکیده [English]

With the advancement of human knowledge in the field of biotechnology,over the last two decades breeding has developed in a previouslyunimaginable manner. Along with the expansion of human knowledge andits modern achievements in science and genetics, complex legal and juridicalissues that were raised at that time are now becoming clear. Human birth in amanner other than what is typical is an aspiration which humans have longdesired to realize and make possible.In recent years, the newsin the field ofgenetics that scientists have successfully cloned humansis a phenomenonthat has surprised the world. As a new phenomenon in the field ofbiotechnology and because of its association with human problems,cloningor assimilation has raised questions in various fields and contemporaryjurists and lawyers have opened several new branches of their disciplines toface this. In this article we examine how this question is perceived from thedifferent perspectives of Shiite and Sunni experts. In Sunni jurisprudence, astrict approach is takentowards accepting this technology and it is consideredboth illegal and immoral to such a degree that so that its agents are seen asmerchants of war with God. In contrat, the Shiite position is much softertowards this phenomenon seen and jurists have sought to justify and acceptit, even though there is dissent which should not be ignored. Motivation ofresearcher is making a good background to legislation about cloning.KeywordsHuman cloning, Shiitejurisprudence, Sunni jurisprudence. 

الف) فارسی و عربی
1. اسلامی، حسن؛ " شبیه سازی انسانی از دیدگاه آیین کاتولیک و اسلام"، تهران،انتشارات
. دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ دوم، 1388
2. __________ " شبیه سازی انسانی از دیدگاه شیعه"، نشریه: کاووشی نو در فقه اسلامی ،
. ش 44 ، سال 1384
3. __________"شبیه سازی انسان از دیدگاه شیعه؛ بررسی چهار دیدگاه"، نشریه: فقه (کاوشی نو
. در فقه اسلامی)، ش 44 ، تابستان 1384
4. ابن عثیمین، عضو شورای علمای وهابی سعودی، نشریه: هفته نامه المسلمون، ش 633 ، ذی القعده
.1419
5. استفتائات پیرامون تلقیح مصنوعی (انتقال نطفه مرد پس از مرگ) ، مجموعه
آرای فقهی قضایی در امور حقوقی، قم، مرکز تحقیقات فقهی حوزه معاونت آموزش و
. تحقیقات قوه قضاییه، ج 1، چاپ اول، 1381
، 6. پور قهرمانی گلتپه، بابک؛ " نگاهی به پدیده شبیه سازی انسان" نشریه: رواق اندیشه، ش 37
. دی 1383
. 7. جناتی، محمد ابراهیم؛ " کاوشی نو در فقه" نشریه: فصلنامه فقه، ش 46 ، زمستان 1384
8. جواهری، حسن؛ "تقسیم جنین و شبیه سازی"، نشریه: مجله کاوشی نو در فقه اسلامی، ش چهل
. و هفتم، قم، 1385
9. جوزو، محمد علی؛ "الاسلام بین العلم و الفلسفه و الدین، مرکز العلم و الاسلام"، دمشق.
10 . سبزواری، سید علی؛ "الاستنساخ بین التقنیه و التشریع"، قم، 1423 ق.
11 . شمس الدین، محمد مهدی؛ "الاستنساخ البشر امر غیر مشروع قطعا و یقینا" الاستنساخ بین
الاسلام و المسیحیه، بیروت.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 71 مطالعه تطبیقی شبیه سازی انسان از منظر فقه شیعه و اهل سنت
306
12 . صادقی، محمود؛ "همانندسازی از نظر مراجع ادیان آسمانی و بررسی آن از منظر فقه
اسلامی"، در اخلاق زیستی از منظر حقوقی، فلسفی و علمی (مجموعه مقالات 1) تهران ، انتشارات
. سمت و دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ اول، 1383
. 13 . طباطبایی حکیم، سید محمد سعید؛ " فقه الاستنساخ البشری و فتاوی طبیه"، 1999
14 . عامری نیا، باقر؛ "شبیه سازی انسانی در آیینه فقه، اخلاق و حقوق"، قم ، انتشارات راه سبز،
.1386
15 . علیان نژادی، ابوالقاسم ، "دیدگاه فقهی آیت الله مکارم شیرازی درباره دو مسئله
. شبیه سازی و را ههای فرار از ربا"، نشریه: مجله پژوهش و حوزه، سال دوم، ش 6، تابستان 1380
16 . فتاحی معصوم، سید حسین؛ "مجموعه مقالات و گفتارهای سومین همایش دیدگاه های
. اسلام در پزشکی"، مشهد، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی مشهد، 1384
17 . فرید، نصر، "الاستنساخ و تغییر خلق الله، مرکز العلم و الاسلام"، دمشق.
18 . محقق داماد، مصطفی؛ " شبیه سازی از منظر فقه و اخلاق "، نشریه : فصلنامه حقوق
. پزشکی،دانشگاه شهید بهشتی، ش اول،پاییز 1386
. 19 . محمدی، علی؛ "شرح اصول فقه" قم، انتشارات دارالفکر، ج 4، سال 1378
20 . مروان؛ "الاستنساخ بین العلم و الدین"، دارالندی، بیروت، 1421 ه. ق.
21 . مقدس اردبیلی؛ "مجمع الفائده و البرهان"، قم، انتشارات نشر اسلامی، ج هشتم، 1418 ه.ق
22 . مظاهری، محمد مهدی - احمد خان بیگی، خدیجه؛ "شبیه سازی انسان و دیدگاه های مقامات
. و مراجع دینی"، نشریه: نامه الهیات، سال دوم، ش 5 ، زمستان 1387
23 . موسوی بجنوردی، سید محمد و سقازاده، اعظم؛ "شبیه سازی انسان از منظر دین"، نشریه: نامه
الهیات، ش 12 ، پاییز 1389
24 . نرم افزار گنجینه 2، قم، اداره آموزش روحانیون و تدوین متون فقهی.
25 . ولی زاده، رحمان آری، احمد پیردهی، مهر علی؛ "بررسی فقهی شبیه سازی" نشریه: فقه و مبانی
. حقوق (دانشگاه آزاد بابل)، ش 6، زمستان 1385
26. WWW. Alazhar.org
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 71 مطالعه تطبیقی شبیه سازی انسان از منظر فقه شیعه و اهل سنت
307
27. www. Islamonline.net.
28. www. Aljazeera.net/health.
29. www. Islamonline.net/fatwa.
30. www. Annabaa.org.
www.ardebili.com 83 از سایت /2/ 31 . استفتا سال 3
www.amiralmomenin.net 32 ."الاستنساخ" قابل دسترسی در سایت اختصاصی به نشانی