2
دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین الملل دانشگاه شهید بهشتی.
چکیده
در نظام بین المللی جاری، بیشتر کشورها به منظور مشارکت در اقتصاد بین المللی به صورت ارادی محدودیت هایی را در رابطه با اعمال حق حاکمیت خویش مورد پذیرش قرار داده اند. برای نمونه در زمینه سرمایه گذاری، دولت ها با هدف فراهم آوردن یک محیط با ثبات و قابل پیش بینی برای سرمایه گذار خارجی، به انعقاد معاهدات دو یا چند جانبه روی آورده اند که این معاهدات با پیش بینی حقوق متعدد برای سرمایه گذاران، تا اندازه زیادی دامنه اعمال حق حاکمیت دولت میزبان سرمایه را محدود می سازند. مع هذا نگاهی دقیق به همین معاهدات نشان می دهد که دولت ها، علی رغم پذیرش داوطلبانه محدودیت بر سر راه اعمال حاکمیت خویش، ابراز نیرومندی برای تضمین اقتدار و حاکمیت خویش در مواقع حساس در نظر گرفته اند و آن عبارت است از درج شرط استثنای مربوط به حف منافع اساسی دولت میزبان. با وجود روند رو به رشد درج چنین استثنایی در توافقات سرمایه گذاری بین المللی به ویژه معاهدات دو جانبه تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی، کشور عزیزمان ایران، جز در موارد بسیار معدود، از گنجاندن چنین شرطی در معاهدات دو جانبه سرمایه گذاری خویش بازمانده است. از این رو نوشتار حاضر در نظر دارد ضمن بررسی و تحلیل موضوع، به گونه ای اهمیت آن را برای دست اندرکاران و طراحان معاهدات مربوط به سرمایه گذاری ایران تبیین نموده، راهنمایی برای شناخت آن به دست دهد. برای این منظور علاوه بررسی این شرط در رویه توافقات سرمایه گذاری بین المللی، آرای داوری صادره در بحران اقتصادی آرژانتین که مجالی برای بررسی این شرط در مرحله عمل می باشد، نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
)