تحلیل رقابتی امتناع از صدور مجوز بهره برداری از حقوق آفرینش های فکری

امتناع دارندگان حقوق آفرینش های فکری از صدور مجوز بهره برداری به یکی از بحث برانگیزترین حوزه ها در این شاخه از حقوق تبدیل شده است امروزه در این زمینه که دارندگان حقوق آفرینش های فکری در اصل انعقاد قرارداد و انتخاب طرف قرارداد مجوز بهره برداری آزادند تردیدی وجود ندارد. همچنسنس در این زمینه که امتناع از صدور مجوز بهره برداری می تواند در شرایط استثنایی و خاص منهی به آثار ضد رقابتی شود نیز اختلاف نظری دیده نمی شود. منتها در تعیین و تفسیر این شرایط خاص، میان نظام های حقوقی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا اختلاف رویه جدی به چشم می خورد. در حقوق ایالات متحده آمریکا امتناع یک جانبه غیر مشروط دارندگان آثار فکری اصولا از اعمال مقررات حقوق رقابت معاف اعلام شده و تنها امتناع مشروط دارندگان آثار فکری اصولا از اعمال مقررات حقوق رقابت معاف اعلام شده و تنها امتناع مشروط،آن هم در شرایط بسیار محدود،در معرض ضد رقابتی شناخته شدن قرار خواهد گرفت. در برابر ، در حقوق اتحادیه اروپا، امتناع از صدور مجوز بهره برداری در صورتی یک رفتار ضد رقابتی تلقی می شود که:اولا دارنده حق آفرینش فکری در موقعیت برتر تجاری قرار داشته باشد،ثانیا هیچ دلیل موجهی برای امتناع از صدور مجوز بهره برداری ارائه ننماید و ثانیا دسترسی به حق فکری برای رقابت در بازار اولیه ضروری بوده و امتناع ایشان مخل رقابت در بازار ثانویه شود.در حقوق ایران، علی رغم عدم پیش بینی قانون گذار ایرانی در قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی و فقدان رویه قضایی و شبه قضایی شورای رقابت،به نظر می رسد با تفسیر موسع از بند (ط) ماده 45 قانون فوق،بتوان رویه ای نزدیک به رویه اتحادیه اروپا اتخاذ نمد و دارنده حق آفرینش فکری را در شرایط خاص متعهد به صدور مجوز بهره برداری دانست. در عین حال، تعیین شرایط خاص که طی آن تعهدبه صدور مجوز بهره برداری شناسایی می شود و شرح آن شرایط به عهده شورای رقابت می باشد که از طریق تدوین اصول راهنما می تواند در این زمینه گام بردارد.