2
کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی از دانشگاه تهران (پردیس قم).
3
کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی از دانشگاه اصفهان.
چکیده
هنگامی که شخصی با قصد نقض قوانین جزایی مرتکب عملیات مادی شده و حتی آن را به پایان رسانده ولی نهایتاً به علت غیر مجرمانه بودن مقصود فاعل، عملیات این وصف جزایی نیافته و نتیجه مجرمانه محقق نگردد، جرم وهمی به وجود می آید. این وضعیت که در کتب حقوق کیفری به ندرت مورد اشاره قرار گرفته، به لحاظ شباهت با برخی دیگر از عناوین و مفاهیم فقهی و حقوقی، در بسیاری از موارد عملاً با آن ها خلط می شود. غیر مجرمانه بودن جرم وهمی و عدم قابلیت اعمال واکنش کیفری نسبت به آن، در مقابل ماهیت کیفری و لااقل قابلیت جرم انگاری مفاهیم مشابه با این وضعیت، تفکیک آنها را از یکدیگر ضروری می سازد. در مقاله حاضر پس از تبیین شرایط تحقق جرم وهمی و اثبات ماهیت غیر کیفری آن، این وضعیت از مفاهیم مشابه (تجری، جرم محال و اشتباه) تفکیک شده است.
)