استادیار حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
چکیده
چکیدهنظارت برآثار هنری به دو شیوه عمده صورت میگیرد: یکی، رصد «پیش و حین تولید» و «قبل از عرضه» و دیگری، «تولید و عرضه آزاد» و نظارت قضایی بعد از آن. با توجه به اصل بودن آزادی و استثنایی بودن محدودیتهای آن و تبعا نظام صدور مجوز، برقراری این نظام که هنرمند را برای آفرینش و نمایش اثر هنری، نیازمند اجازه گرفتن از حکومت میداند؛ نیازمند عدم مغایرت با قانون اساسی است. در ایران اما، از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، نظام صدور مجوز در عرصه هنر بهویژه موسیقی، تئاتر و سینما برقرار بوده و به این خاطر در نوشتارحاضر، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از منظر برقراری نظام صدور مجوز آثار هنری، امکان سنجی شده و با تفسیری جامع و کلنگر، غایی، معطوف به چرایی تصویب قانون اساسی و شیوه تفسیر در عرصه حقوق عمومی، این نتیجه حاصل شده که با عنایت به مبانی نظری قانون اساسی ایران، منعکس در: 1) مقدمه قانون اساسی. 2) مبانی جمهوری اسلامی. 3 و 4) جایگاه ویژه حقها و آزادیها در اصول متعدد، نیز منزلت حقهای خاص در قانون اساسی که در گستره هنر و آثار هنری نیز حاکم هستند و در کل، اصولی چون 7، 22 تا 25، 56، 86 و 175؛ تعبیه نظام صدور مجوز آثار هنری مغایر با قانون اساسی بوده و نظر این قانون به نظام تعقیبی بوده است، نه نظام تأمینی.
کتاب ها 1. آبراهامیان، یرواند، تاریخ ایران مدرن، ترجمه: محمد ابراهیم فتاحی، تهران، نی، . چاپ نهم، 1392 2. اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، مجلس شورای اسلامی، 1364 ، جلدهای 1 (جلسه اول تا سی و یکم)، 3(جلسه پنجاه و یکم تا شصت و هفتم [آخر]) و 1368 ، جلد 4 (راهنمای استفاده از مشروح مذاکرات همراه با معرفی مجلس و اعضای خبرگان). 3. حسن وند، محسن، مسئولیت حمایت: رویارویی حاکمیت دولت با حقوق . بشر، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1393 4. حسینی بهشتی، محمد، (بنیاد نشر آثار و اندیشه های شهید آیت الله بهشتی )، مبانی . نظری قانون اساسی، تهران، بقعه، چاپ دوم، 1378 5. سعدی، مصلح الدین، گلستان سعدی، شرح لغات و تصحیح متن: حسین استاد ولی، . تهران، قدیانی، چاپ چهارم، 1368 6. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، آزادی های عمومی و حقوق بشر، تهران، دانشگاه . تهران،چاپ سوم، 1382 7. فرازی، صادق، فرهنگ الفبایی واژگان قانون اساسی جمهوری اسلامی . ایران، قم، فراز اندیشه، چاپ اول، 1382 8. محمدی(گرگانی)، محمد ، جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی . ایران، تهران، شهردانش، چاپ اول، 1393 مقاله ها پیشگیری وضعی از جرا ئم سایبر در پرتو » ، 9. جلالی فراهانی، امیرحسین فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 77 مکان سنجی افاده نظام صدور مجوز آثار هنری از قانون ... 316 . فقه و حقوق، سال دوم، پاییز 84 ،« موازین حقوق بشر در: جمهوریت؛ « قانون اساسی به مثابه میثاق ملی » ، 10 . حجاریان، سعید . افسون زدایی از قدرت، تهران، طرح نو، چاپ دوم، 1388 « آزادی اندیشه در قانون اساسی و قانون مطبوعا ت » ، 11 . کاتوزیان، ناصر (مصاحبه)در: گامی به سوی عدالت (مجموعه مقالات)، تهران، دانشکده حقوق و علوم . سیاسی دانشگاه تهران، چاپ اول، 1378 ، جلد 1 گامی به سوی عدالت (مجموعه ،« آزادی و حدود آن در اسلام » ، 12 . کاتوزیان، ناصر . مقالات)، تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، چاپ اول، 1378 ، جلد 1 در: مهرپور، « اصول منطقی حاکم بر تفسیر قانون اساسی » ، 13 . کاتوزیان، ناصر حسین، رئیس جمهور و مسئولیت اجرای قانون اساسی، تهران ، اطلاعات ، چاپ دوم ، 1385 ، جلد 2 (مجموعه مباحث چهارمین و پنجمین همایش هیئت پیگیری و نظارت بر اجرای قانون اساسی). در: گامی « پیوندهای ناموزون در پیش نویس قانون اساسی » ، 14 . کاتوزیان، ناصر به سوی عدالت (مجموعه مقالات)، تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه . تهران، چاپ اول، 1378 ، جلد 1 در: مرکز مطالعات ،« تفسیر مفهوم اصل آزادی مطبوعات » ، 15 . کاتوزیان، ناصر حقوق بشر و انجمن علمی دانشجویی حقوق دانشگاه تهران، مجموعه مقالات همایش حقوق مطبوعات، تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، چاپ اول، .1389 کانون وکلا، دوره ،« جایگاه حقوق اسلامی در نظم حقوقی » ، 16 . کاتوزیان، ناصر .1375 ،( جدید، شماره 10 (پیاپی 165 164 در: گامی به سوی عدالت « مبانی فلسفی و حقوقی آزادی »، 17 . کاتوزیان، ناصر (مجموعه مقالات)، تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، چاپ اول، . 1378 ، جلد 1 در: دیدگاه های « دیدگاه اسلام در مورد آزادی عقیده و بیان » ، 18 . مهرپور، حسین . جدید در مسائل حقوقی، تهران، اطلاعات، چاپ سوم، 1387 پژوهش حقوق و سیاست، سال ،« قواعد تفسیر قانون اساسی » ، 19 . ویژه، محمدرضا