بررسی انتساب مسئولیت زیست محیطی شرکت‌های چندملیتی فرعی به شرکت‌ اصلی در دعاوی خصوصی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره‌ی دکتری تخصصی حقوق بین الملل عمومی، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

2 ramezanighavam@yahoo.com

چکیده

امروزه، شاهد خسارات زیست محیطی بسیاری ناشی از فعالیت صنعتی شرکت‌های چندملیتی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه هستیم. جبران این خسارات وارده به اشخاص به‌موجب مبانی مسئولیت بین‌المللی، ضروری است. اما پرسش اصلی که در این مقاله، قصد داریم به آن پاسخ دهیم، این است که آیا می‌توان شرکت چندملیتی مادر را به دلیل نقض معیارهای زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های شرکت‌های فرعی، مسئول دانست؟ نظر به اینکه تاکنون شاهد وجود معاهده یا سند بین‌المللی الزام‌آوری در خصوص نظام مسئولیت این شرکت‌ها نبوده‌ایم، سابقه‌ قضایی دعاوی خصوصی مسئولیت مستقیم خارجی در دادگاه‌های داخلی کشورهای توسعه‌یافته همچون انگلیس و ایالات متحده‌ آمریکا در ارتباط با مسئولیت شرکت مادر، همچنین مبانی انتساب مسئولیت شرکت‌های فرعی به شرکت مادر، در قالب نظریات مسئولیت اولیه، مسئولیت ثانویه، مسئولیت نیابتی و مسئولیت سازمانی، به‌عنوان راه گشایی در این زمینه، مورد توجه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

1

فهرست منابع
الف( فارسی
کتب:
.5 آرش پور، علیرضا؛ مسئولیت بین المللی نقض تعهدات زیست محیطی، تهران،
. انتشارات جاودان ، چ اول، 5930
.0 بیگ زاده، ابراهیم؛ حقوق سازمان های بین المللی، تهران، انتشارات مجد، چ اول،
.5923
.9 پور هاشمی، سید عباس و ازغند، بهاره؛ حقوق بین الملل محیط زیست، تهران، نشر
. دادگستر، چ اول، 5930
.9 رمضانی قوام آبادی، محمد حسین؛ تجارت بین الملل و محیط زیست، تهران،
. انتشارات شهر دانش، چ اول، 5923
.1 ضیائی بیگدلی، محمدرضا؛ حقوق بین الملل عمومی، تهران، نشر گنج دانش، چ چهل و
. یکم، 5932
.1 عسگری، پوریا؛ حقوق سرمایه گذاری خارجی در رویه داوری بین المللی، تهران،
. مؤسس مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، چ اول، 5935
.9 لوونفلد، آندریاس؛ حقوق بین الملل سرمایه گذاری، ترجم : محمد جعفر قنبری
. جهرمی، تهران، انتشارات جنگل، 5932
مقالات:
.2 فلسفه حقوقی و ماهیت خسارت « ؛ داراب پور، مهراب و سلطانی احمدآباد، سعید
– .15 5939 ، ص ص 32 ، مجل حقوقی بین المللی، تهران، ش 10 ،» تنبیهی
.3 نگاهی اجمالی به تعامل تجارت و محیط « ؛ رمضانی قوام آبادی، محمد حسین
مجل تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید ،» زیست در پرتو موافقت نامه های تجاری
– .91 بهشتی، تهران، 5932 ، ش 19 ، ص ص 90
.52 خسارات وارد بر محیط زیست از منظر حقوق مسئولیت « ؛ شهبازی، آرامش
مجل جامع بین المللی و حقوق بین الملل در قرن ،» بین المللی: چالش های موجود
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 76 بررسی انتساب مسئولیت زیست محیطی شرکت های ...
503
، بیست و یکم، تهران، انتشارات مرکز امور حقوقی بین المللی نهاد ریاست جمهوری، 5923
– .00 ش 12 ، ص ص 91
ب( لاتین
Book:
55. Jedrej Frynas George, Beyond corporate Social Responsibility, Oil Multinationals and Social challenges, Camberidge university press, 0223.
50. Muchilinski, T. Peter. Multinational Enterprises and the Law. London. Blackwell Publishers Ltd, last Edition, 0222, p 535.
59. Sornarajah, M. The International Law on Foreign Investment, Cambridge University press, New York, 5339, p 091.
59. Sornorajah. M, »Power and Justice in International Law«. Singapore Journal of International and Comparative Law, Vol 9, No 9, 5339. P. 93.
51. Zeigerman, Ulrike, Responsible Business Conduct: From Good Intention to Sustainable Development, Beter policies for Better Lives, OECD, 0259, p. 32.
51. Zerk, Jenifer, Limitations and Opportunities in International Law, Cambridge University Press,, 0221. 025.
Article:
59. Anderson Michael, »Transnational Corportions and Environmental Damages: is Tort law the Answer«, washburn law journal, No 95, 0220, p. 12.
Cases:
52. Lubbe V. Cape PLC/www.swarb.com.co.uk/lubbe and other. V cape PLC/0251.
53. Union Carbide Corp. V Union of India (Bhopal) Available in: UNEP/ UNDP/ Dutch Government joint Project on Environmental law in Africa, compendium of Judicial Decisions on Matters related to Environment, National Decisions, Volume I, P. 009.
02. Deo V. Unocal. 59 September 0229. From http:// www. Earth rights/ Unocal / index / Shtml. P. 9.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 76 بررسی انتساب مسئولیت زیست محیطی شرکت های ...
592
05. Bowoto V Cherron, 59 September 0229. From http:// www. Earth rights/ Unocal / index / Shtml. P. 9.