قابلیت معامله ی اعتبار در حقوق اعتبارات اسنادی مطالعه ای در مفهوم،شرایط،آثار،و ماهیت حقوقی "معامله "ی اعتبار

نویسندگان

1 استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

2 دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی

چکیده

"معامله"ی اعتبار که می توان آن را "نقد کردن اعتبار" یا "دادو ستد اعتبار" نیز نامید، یکی از گونه های تصرف ناقله در حقوق ناشی از رابطه ی اعتبار اسنادی از سوی ذینفع اعتبار به شمار می رود که سبب سقوط تعهد گشاینده در برابر ذینفع،تنجز تعهد معلق گشاینده در برابر معامله کننده ی (نقد کننده) اعتبار است. واژه ی "معامله" یا "دادو ستد"اعتبار که در حقوق اعتبارات اسنادی به عنوان راهی از راه های در اختیار ذینفع قرار گرفتن وجه اعتبار معرفی شده است. و وصف "قابل معامله" که برای توصیف قسمی از اعتبارات اسنادی که دارای چنین قابلیتی است، به کار می رود، اصلاحی است که در سایر حوزه های حقوق تجارت، خاصه حقوق اوراق بهادار(سهام شرکت ها و اوراق قرضه و غیره) و حقوق اسناد تجاری به معنای خاص(برات و سفته و چک) نیز فراوان کاربرد دارد ، و به عنوان طریقه ی نجاری ف انتقال مالکیت این گونه اسناد شمرده می شود چندان که گاه به این اسناد تجاری به اعتبار این ویژگی، "اسناد قابل معامله" یا "اسناد قابل دادو ستد" نیز اطلاق می گردد. لیکن با وجود این اشتراک لفظی و به رغم به وجود وحدت در پاره ای از احکام، تفاوت های مهمی میان "معامله ی اعتبار" و همچنین "اعتبار قابل معامله" از یک سوی،و مفهوم "معامله ی سند تجاری" و "اسناد قابل معامله" از سوی دی"ر وجود دارد. معانی متفاوتی که از اصطلاح "معامله" یا "نق کردن" ر حقوق اعتبارات اسنادی و حقوق اسناد تجاری اراده می شود، و انس و تبادر معنایی ای که غالب حقوق دانان با مفهوم "معامله سند تجاری" در ذهن دارند، سبب شده است مباحث راجع به "اعتبار قابل معامله" و "معامله کردن اعتبار" به یکی از پیچیده ترین و مبهم ترین مباحث در قلمرو حقوق اعتبارات اسنادی تبدیل گردد. نویسنده در مقاله ی حاضر می کوشد به قدر وسع خویش پرده از اطن ابهام بردارد، و فهم دانش واژه ی "مامله و دادستد اعتبار" را برحقوق دانان ایرانی ساده تر سازد.