بازخوانی مفهوم اصل تبادل در حقوق بین الملل بشر دوستانه

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

2 دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل

چکیده

اصل تبادل، بنیاد و اساس حقوق بین الملل به شمار می رود و حقوق بین الملل بشر دوستانه به عنوان شاخه ای از حقوق بین الملل نیز به طور طبیعی متأثر از آن است. به موجب این اصل، طرف های متعاهد، تعهدشان در برابر یکدیگر متقابل و نسبی است و به هر میزان که طرف مقابل متعهد است، آن ها نیز متعهد می شوند. با وجود این در گذر زمان اصل مذکور به ویژه در چارچوب حقوق بین الملل بشردوستانه فراز و نشیب هایی را پشت سر گذاشته است. در حالی که این اصل مبنا و پایه کنوانسیون های اولیه بشر دوستانه بوده، تحول در رویکرد جامعه بین المللی به قواعد حقوق بین الملل بشردوستانه و ارتقای جایگاه این دسته از قواعد و طرح ماهیت عام الشمول برخی از تعهدات آن موجب شده است امروزه کم و بیش سخن از عدم اعمال اصل تبادل در نظام حقوق بین الملل بشردوستانه به میان آید. در این مقاله تلاش شده است تا حدود و ثغور این نظریه کاویده شده و جایگاه اصل تبادل در حقوق بین الملل بشر دوستانه معاهداتی و عرفی، رابطه آن با اقدام های تلافی جویانه و نیز عملکرد ملی و رویه قضایی بین المللی در ارتباط با آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rereading the concept of the principle of exchange in international humanitarian law