تاثیر پراگماتیسم بر تفسیر حقوقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

2 دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم

چکیده

پراگماتیسم، دیدگاهی است که فارغ از آغاز و ذات اشیاء به دست آورد و نتایج و واقعیت­های عملی آن چیز می­اندیشد. از این تعریف می­توان تأثیر گسترده پراگماتیسم بر همه علوم اجتماعی را درک کرد. در عرصه حقوق نیز در آغازین سالهای قرن بیستم، تأملات پراگماتیستی جولان دادند. در مقاله حاضر به تأثیر این نگرش بر تفسیر قضایی پرداخته­ایم. بدین منظور، چهارچوب و ارکان تفسیر کلاسیک را برشمرده ایم و در برابر، تأثیر پراگماتیسم را بر هر یک از ابعاد مطالعه نموده­ایم. هدف منطق کلاسیک حقوق، تمایز نگاه صواب از ناصواب است. اما از نگاه پراگماتیست­ها همه رویکردها، حتی آنها که کاملا در برابر هم صف میکشیدند می­توانند درست باشند. در بعد تفسیری، رویکرد کلاسیک، متن گرا و نظام مند است. نظام مندی تفسیر سنتی در چند بعد تجلی می­یابد: ماهیت شناسی، اصول محور بودن و تفسیر منطقی. در برابر، پراگماتیسم حقوقی بافتار گرا و فاقد انسجام تفسیری، ماهیت گریز و استقرا گراست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

the effects of pragmatism on legal interpretation

نویسندگان [English]

  • hosein simaee sarraf 1
  • javad motamedi 2
1 shahid beheshti university
2 university of qom
چکیده [English]

Pragmatism is an approach which focuses on satisfaction of consequences instead of essential elements of a phenomena. The definition guide us that pragmatism effects a widespread influence on social sciences. The pragmatic movement on law began in fist twenty centuries and have raised until today. This article is seeking to study the effects of pragmatism on judicial interpretation. For this aim, we list the elements of classic interpretation and compare or adjust them to new approach. In classic view, the judge must find truth but a pragmatic person does not believe in a given result as true one; all approaches, even some conflicting approaches may be true. Classic interpretation trends to textual interpretation and systemic analogy. Systemic analogy make these dimensions: essentialism, sovereignty of legal principles and logical interpretation. On the contrary, legal pragmatism is guided to contextualism, antiessentialism and induction. this comparison guide us to a novel nethod of interpretation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pragmatism
  • legal interpretation
  • systemic interpretation
  • textualism
  • deduction
فهرست منابع
الف) منابع فارسی
کتاب
1. انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، قم: انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1416 ق.
2. بهایى، محمد بن حسین (شیخ بهایی)، زبدة الأصول، قم: مرصاد، چاپ اول، 1423 ق.
3. پوپر، کارل، حدس‌ها و ابطال‌ها، ترجمۀ احمد آرام، تهران: سهامی انتشار، چاپ اول، 1368.
4. جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، قم: اسراء، چاپ سوم، 1386.
5. حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، انتشارات اسلامی، قم، 1413ه.ق.
6. دیلمی، احمد، تفسیر قانون، قم: دانشگاه قم، 1382.
7.  تبریزى، جعفر، إرشاد العقول الى مباحث الأصول، قم، چاپ اول، 1424 ق.
8. طوسی، ابوجعفر محمد، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء آثار الجعفریه، چاپ سوم، 1346.
9. طوسی، خواجه نصیر الدین، اساس الاقتباس، تهران: دانشگاه تهران، چاپ اول، 1361.
10. فولکیه، پل، فلسفه عمومی، ترجمۀ سید یحیی مهدوی، تهران، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1370.
11. کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، تهران: سهامی انتشار، چاپ سوم، 1385.
12. کاتوزیان، ناصر، کلیات حقوق: نظریه عمومی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ سوم، 1379.
13. کلسن، هانس، نظریه حقوقی ناب، ترجمۀ اسماعیل نعمت اللهی، قم: پژوهشگاه حوزه و داشگاه و انتشارات سمت، چاپ اول، 1387.
14. گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها، تهران: سمت، چاپ سوم، 1382.
15. مطهری، مرتضی، شرح منظومه، قم: صدرا، 1389.
16. مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، قم: اسماعیلیان، چاپ پنجم، 1375.
17. واعظی، احمد، نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ پنجم، 1392.
مقاله
18. الشریف، محمد مهدی، صورتگرایی در استدلال قضایی: پژوهشی در نسبت بین قیاس قضائی و قیاس صوری، فصلنامۀ حقوق دانشگاه تهران، 37(2)، 1386.
19. بولانژه، ژان، اصول کلی حقوق و حقوق موضوعه، ترجمۀ علیرضا محمدزاده وادقانی، فصلنامۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1376، شمارۀ 36.
20. جعفری تبار، حسن، فلسفه تفسیری حقوق، تهران: سهامی انتشار: 1388.
21. خاتمی، محمود، پراگماتیسم و اومانیسم، فصلنامۀ فلسفه، 1381، شمارۀ 4 و5.
22. سلطانی، محمد؛ اخوان هزاوه، حامده، ماهیت و قواعد حقوقی توثیق سهام، فصلنامۀ بورس ارواق بهادار، 17، 1391.
23. کیوانفر، شهرام، پراگماتیسم حقوقی، تحقیقات حقوقی، 1386، شمارۀ 46.
ب) منابع انگلیسی
books
24. Aharon Barak, Purposive interpretation in law, Princeton University Press. 2005.
25. Ernest Lepore, Truth and Interpretation: perspectives on the philosophy of Donald Davidson, Oxford, U.K., 1988.
26. Elizabeth A. Martian, Oxford Dictionary of Law, Oxford University Press, London, 2003.
27. Ernest Weinrib, A companion to philosophy of law and legal theory, Ed. Dennis Michael Patterson. Wiley-Blackwell, U.S.A., 2010.
28. Antje Gimmler, Pragmatic aspects of Hegel’s thought, Pragmatic turn in Philosophy, State university of New York press, 2004.
29. Herman Saatkamp, Rorty and Progmatism: The philosopher responds to his critics, Vanderbilt University Press, 1995.
3. Aleksander Peczenick, On Law and Reason, Springer, 2008.
Articles
31. Brian E. Butler, "Legal Pragmatism: Banal or Beneficial as a Jurisprudential Position?Essays in Philosophy: Vol. 3, 2002.
32. Cotter, Thomas F., "Legal Pragmatism and the Law and Economics Movement," 84 Georgetown Law Journal 2071, 1996.
33. John Dewey, ‘the realism of pragmatism’, The journal of philosophy, psychology and scientific methods, 12, 1905.Elisabeth Kreke’, ‘Economicanalysis and legal pragmatism’, International Review of Law and Economics, 23, 2004.
34. James T. Kloppenberg, “Pragmatism: An Old Name for Some New Ways ofThinking?” Journal of American History,83, 1996.
35. Rosenfeld, Michel, "Pragmatism, Pluralism and Legal Interpretation: Posner's and Rorty's Justice without Metaphysics Meets Hate Speech," Cardozo Law Review, 18, 1996.
36. Posner, Richard, Overcoming Law, USA, Harvard University Press, 1995.
37. Scheingold, Stuart A., The Politics of Rights (New Haven: Yale University Press, 1974.
38. Tamanaha, Brian Z., "Pragmatism in U.S. Legal Theory: Its Application to Normative Jurisprudence, Sociological Studies, and the Fact-Value Distinction, American Journal of Jurisprudence, 41, 1996.
39. http://plato.stanford.edu/entries/pragmatism/.