موازنۀ آرمان عدالت کیفری و موازین حقوقی: اِعمال صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری نسبت به اتباع دولت‌های غیرعضو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی تهران

2 دانشجوی دکترا حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

دیوان بین‌المللی کیفری نخستین نهاد دائمی است که در راستای تحقق عدالت کیفری و مبارزه با بی‌کیفرمانی تشکیل شده است و، وظیفه خطیر تعقیب و محاکمه مرتکبان شنیع‌ترین جنایات بین‌المللی را بر عهده دارد. اساسنامه رم که از اوّل ژوئیه سال ۲۰۰۲ لازم‌الاجرا شده است، سند اساسی این دیوان است که با هدف تضمین کارایی و کارآمدی این نهاد مهم بین‌المللی تدوین و تصویب شده است. یکی از بخش‌های مهم اساسنامه، مواد مربوط به صلاحیت دیوان است که از زمان مذاکرات پیش از انعقاد اساسنامه در کنفرانس رم تا پس از تأسیس دیوان و در حال حاضر موضوع‌های بحث‌برانگیز متعددی را در پی داشته است. یکی از این موضوع‌ها، بحث پیش‌شرط‌های اِعمال صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری و خلأ‌های صلاحیتی آن در مواجهه با جنایات بین‌المللی موضوع اساسنامه است. در مقاله حاضر، تلاش شده است اوّلاً پیش‌شرط‌های اِعمال صلاحیت دیوان، مذکور در ماده ۱۲ اساسنامه به نحو مقتضی تبیین گردد، ثانیاً ادله موافقان و مخالفان توسعه موارد مذکور تشریح شود، و در نهایت ارزیابی مدلّلی از نظرات مختلف در خصوص امکان یا عدم امکان توسعه صلاحیت دیوان ارائه گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Ideal of Criminal Justice and Legal Standards: Exercising Jurisdiction of the International Criminal Court over Nationals of non-State Parties

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Beigzadeh 1
  • عبداللهی عبداللهی 2
1 Full Professor in Faculty of Law, Shahid Beheshti University
2 دانشجو دکترا حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی
چکیده [English]

International Criminal Court (ICC) is the first permanent body established in pursuance of implementing criminal justice and fight against impunity and was assigned with the critical function of prosecution and conviction of perpetrators of the most heinous international crimes. Having been enforced in 2002, the Rome Statute is the constitutional document of the Court which was drafted and adopted with the goal of ensuring effectiveness and efficiency of this primary international body. Provisions related to jurisdiction of the Court are among the most important parts of the Statute and were the subject of many controversial issues during the negotiations of the Rome conference, after the establishment of the Court, and even now. One such issue is the preconditions to the exercise of jurisdiction the Court and the existence of jurisdictional gaps in the Statute in the confrontation with the international crimes covered in that document. This article tries to, first, appropriately elaborate on the preconditions to the exercise of jurisdiction formulated in Article 12 of the Statute, second, to explain the arguments for and against expanding the mentioned preconditions, and finally, to submit an argumentative assessment of different views concerning whether such expansion is possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Criminal Court
  • universal jurisdiction
  • Personal Jurisdiction
  • Territorial Jurisdiction
  • passive personality jurisdiction
  1. فهرست منابع

    منابع فارسی

    الف: قوانین و مقررات

    1. قانون مجازات اسلامی، مصوب  ۱/۲/۱۳۹۲

    ب: منابع فارسی

    1. بیگ‌زاده، ابراهیم، «چالش‌های فراروی دیوان بین‌المللی کیفری»، سیاست خارجی، تابستان ۱۳۸۲، شماره ۶۶، صص ۳۵۷-۳۷۲
    2. پرادل، ژرودلا، «صلاحیت جهانی»، هنجنی، علی، مجله تحقیقات حقوقی، پاییز و زمستان ۱۳۸۸، شماره ۵۰، صص۵۸۷-۶۱۱
    3. دله، ایو، «دیوان کیفری بین‌المللی»، بیگ‌زاده، ابراهیم، مجله تحقیقات حقوقی، بهار و تابستان ۱۳۷۸، شماره ۲۵ و ۲۶، صص۲۹۹-۳۱۲
    4. دیهیم، علیرضا، «صلاحیت جهانی و دیوان کیفری بین‌المللی»، رویدادها و تحلیل‌ها، سال ۱۳۷۹، شماره ۱۳۸، صص۶۲-۷۲
    5. رنجبریان، امیرحسین، «قانون ۱۹۹۹-۱۹۹۳ بلژیک، رأی ۱۴ فوریه ۲۰۰۲ دیوان بین‌المللی دادگستری: صلاحیت کیفری جهانی در بوته آزمون»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، زمستان ۱۳۸۱، شماره ۵۸، صص۱۲۷-۱۶۶
    6. فلسفی، هدایت‌اله، حقوق بین‌الملل معاهدات، تهران، فرهنگ نشر نو، ویراست سوم،  ۱۳۹۱
    7. والاس، ربکا. ارتگا، اولگا مارتین، حقوق بین‌الملل، زمانی، سید قاسم، بهراملو، مهناز، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های شهر دانش، ۱۳۹۲

    ج: منابع انگلیسی

    1. Akande, Dapo, The Jurisdiction of the International Criminal Court over Non-Parties Nationals: Legal Basis and Limits, 1 Journal of International Criminal Justice, 2003, 618-650

    10. Bassiouni, Cherif M., International Extradition: United States Law and Practice, Oxford University Press, 2014

    11. Cafritz, Eric. Tene, Omer, Article 113-7 of the French Penal Code: The Passive Personality Principle, Columbia J. Int’l L. 11/2006, 2006, 41(3)

    12. Cassese, Antonio, The Oxford Companion of International Criminal Justice, Oxford University Press, 2009

    13. Cassese, Antonio, et. al., The Rome Statute of the International Criminal Court, Oxford University Press, 2002

    14. Engle, Eric, Private Law Remedies for Extraterritorial Human Rights Violations, Eric Engle Publication, 2006

    15. Hallevy, Gabriel, Modern Treaties on the Principle of Legality in Criminal Law, Springer, 2010

    16. Kirsch Philippe. Holmes, John T., The Rome Conference on an International Criminal Court: The Negotiating Process, The American Journal of International Law, 1999, Vol. 93, No. 1

    17. Kolb, Robert, The Law of Treaties: An Introduction, Edward Elgar Publishing, 2016

    18. Morris, Madeline, The Jurisdiction of the International Criminal Court over Nationals of Non-Party States, 6 ILSA Journal of International & Comparative Law, 2000, 363-369

    19. Schabas, William A., The International Criminal Court: A Commentary in the Rome Statute, Oxford University Press, 2010

    20. Scharf, Michael P., The ICC’s Jurisdiction over the Nationals of Non-Party States: A Critique of the U.S. Position, Law and Contemporary Problems, 2001, Vol. 64:No. 1

    21. Stahn, Carsten, The Law and Practice of the International Criminal Court, Oxford, 2014

    22. Vagias, Michail, The Territorial Jurisdiction of the International Criminal Court, Cambridge University Press, 2014

    23. Watson, Geoffrey R., The Passive Personality Principle, 28 TEX. Int’L L. J. 1, 1993

    د: پرونده‌های مورد مطالعه

    24. Decision Pursuant to Article 15 of the Rome Statute on the Authorization of an Investigation into the Situation in the Republic of Cote d’Ivoire, Situation in the Republic of Cote d’Ivoire, Pre-Trial Chamber II, 3 October 2011, ICC-02/11-14

    25. Decision Pursuant to Article 15 of the Rome Statute on the Authorization of an Investigation into the Situation in the Republic of Kenya, Situation in the Republic of Kenya, Pre-Trial Chamber II, 31 March 2010, ICC-01/09

    26. Decision Pursuant to Article 61(7)(a) and (b) of the Rome Statute on the Charges of the Prosecutor against Jean-Pierre Bemba Gombo, Situation in the Central African Republic in the Case of the Prosecutor v. Jean-Pierre Bemba Gombo, 15 June 2009, ICC-01/05-01-08

    27. Judgment, Situation in the Democratic Republic of the Congo in the Case of the Prosecutor v. Thomas Lubanga Dyilo, Trial Chmaber I, 14 March 2012, ICC-01/04-01/06-2842

    28. Public Redacted Decision on the Confirmation of Charges against Ahmad Al Faqi Mahdi, Situation in the Republic of Mali, Pre-Trial Chamber I, 24 March 2016, ICC-01/12-01/15-84-Red

    29. Reason for the Oral Decision on the Motion Challenging the Admissibility of the Case (Article 19 of the Statute), The Prosecutor v. Germain Katanga and Mathieu Chui, Situation in the Democratic Republic of Congo, 16 June 2009, ICC-01/04-01/07

    30. Request for Authorization of an Investigation pursuant to Article 15, Situation in Georgia, Office of the Prosecutor, 13 October 2015, ICC-01/15-4

    31. Warrant of Arrest for Okot Odhiambo, Situation in Uganda, Pre-Trial Chamber II, 8 July 2005, ICC-02/04-01/05-56

    32. Warrant of Arrest for Omar Hassan Ahmad Al Bashir, Pre-Trial Chamber I, ICC-02/05-01/09-1, 4 March 2009

    و: اسناد و مقررات

    33. Elements of Crimes

    34. ICC-OTP, Report on Preliminary Examination Activities (2015), 12 Nov 2015

    35. International Criminal Court, Statement ofThe Office of the Prosecutor, The Hague, 9 February 2006

    36. Proposal Submitted by the German Delegation to the Preparatory Committee on the Establishment of an International Criminal Court, UN Doc. A/AC.249/1998/DP.2 (23 March 1998)

    37. Report of the International Law Commission on the Work of its Eighteenth Session, Draft Articles on the Law of Treaties with Commentaries, II Tearbook of the Int’l L. Comm’n 226 (1996) (Commentary to Draft Art. 30, “General Rule Regarding Third States”)

    38. Rome Statute of the International Criminal Court

    39. Statement of the Prosecutor of the International Criminal Court, Fatou Bensouda: ‘The Public Deserves to knoe the Truth about the ICC’s Jurisdiction over Palestine’ on 2 Sep 2014

    40. Status of Palestine in the United Nations,United Nations General Assembly resolution 67/19, 44the Plenary Meeting, 29 Nov 2012, A/RES/67/19

    41. UN Security Council, Security Council Resolution 1593 (2005) on Violations of International Humanitarian Law and Human Rights Law in Darfur, Sudan, 31 March 2005, S/RES/1593 (2005)

    42. United States’ State Department Fact Sheet on the International Criminal Court

    43. 1958 Convention on the High Seas, 29 April 1958, Geneva, Switzerland, 13 UST 2312 / 450 UNTS 11

    44. United Nations, Vienna Convention on the Law of Treaties, 23 May 1969, United Nations, Treaty Series, vol. 1155, p. 331

    45. United Nations, Vienna Convention on the Law of Treaties, 23 May 1969, United Nations, Treaty Series, vol. 1155, p. 331

    46. 1982 United Nations Convention on the Law of the Sea, 10 December 1982, Montego Bay, Jamaica, 1833 UNTS 3 / [1994] ATS 31 / 21 ILM 1261 (1982)