امکان صدور «رای شفاهی» و ارزش «اعلام رای» در حقوق ایران، فرانسه، انگلستان و آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران - دانشکده حقوق و علوم سیاسی - گروه حقوق خصوصی

2 دانشگاه تهران

چکیده

در برخی کشورهای وابسته به نظام حقوقی کامن لا، می شود رای را به طور شفاهی صادر نمود. برای این نحو صدور رای، مزایایی همچون اعطای فرصت بیشتر به دادرسان برای پرداختن به دیگر امور قضایی و در معرض دید همگان قرار دادن عدالت موجب شده بسیاری از حقوقدانان غربی از صدور رای شفاهی دفاع کنند. در جهت مقابل، در فرانسه به عنوان نمونه بارز نظام حقوقی رومی ژرمنی، اثری از رای شفاهی دیده نمی‌شود و در قوانین مراحل سه گانه‌ای شور، تحریر و اعلام رای پیش بینی شده است. رای در مرحلة اعلام بسیار قابل مقایسه است با رای شفاهی. حقوق ایران کمترین اشاره‌ای به صدور رای شفاهی ندارد و دربارة اعلام رای نیز مقررات آیین دادرسی با تدوین قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹، مجمل شده است. این پژوهش که به مرزهای ثابت نظام‌های حقوقی معطوف است، رای شفاهی و مبانی صدور و مزایای آن را بررسی می‌کند و در کنار آن به معنا و مفهوم و کارکرد اعلام رای می‌پردازد و سرانجام، بر این امر تاکید دارد که صدور رای شفاهی و اعلام رای، با همه مزایا و معایب آن، نه به عنوان راهکار دائمی بلکه به عنوان یک روش موقتی برای مدیریت زمان در قضاوت و افزایش اثربخشی آرای قضات می‌تواند شایستة توجه باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Oral Judgment Rending Possibility and Declaration of Judgment in Iran, France, England & U.S.A.

نویسندگان [English]

  • Hassan Mohseni 1
  • Amirhossein Rezaienejad 2
1 University of Tehran, Faculty of Law & Political Science
2 University of Tehran
چکیده [English]

In some countries belongs to Common Law legal system, may be rending Oral Judgment. There are some advantages for this kind of judgment such as preparing more time for judge by economizing litigation duration and freeing their times specialized to other judicial activities. In the other side, there are no effects of oral judgment in French legal system as the most well-known example of Roman-German legal system. Otherwise in this country we can find the declaration of judgment which is very comparable to oral judgment. In Iranian legal system we have no any indication of oral judgment but declaration of judgment is known between lawyers. This research studies the frontiers of legal systems and so studies the possibility and advantage of oral judgment. We can confirm that oral judgment may be advised as a temporarily approach for administration of time in judicial affairs and we can use this method for efficiency of legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oral Judgment
  • Written Judgment
  • Declaration of Judgment
  • Rending
  • Writing

مراجع

  1. فهرست منابع

    الف) حقوقی

    1. انوری، دکتر حسن و دیگران، (۱۳۸۲)،  فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، چاپ دوم، جلد ۱.
    2. جعفری لنگرودی، دکتر محمدجعفر، (۱۳۷۸)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، 1378، جلد ۱.
    3. غمامی، دکتر مجید و دکتر حسن محسنی، (۱۳۹۰)، آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    4. متین دفتری، احمد، (۱۳۷۸)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، مجد، جلد ۲.
    5. محسنی، دکتر حسن، (1394الف)، نقص اعمال آیین دادرسی در حقوق فرانسه، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 6، شمارۀ 2، ص. 793-808. 
    6. محسنی، دکتر حسن، (۱۳۹۴ب)، آشنایی با مراجع قضایی مدنی فرانسه، در: آیین دادرسی مدنی فرانسه، با دیباچه دکتر مجید غمامی و مقدمه پروفسور لوییک کادیه، تهران، شرکت سهامی انتشار، جلد ۲.
    7. محسنی، دکتر حسن، (۱۳۹۵)، آیین دادرسی مدنی فرانسه، با دیباچه دکتر عباس کریمی و مقدمه پروفسور لوییک کادیه، تهران، شرکت سهامی انتشار، جلد ۱، چاپ چهارم.
    8. محسنی، دکتر حسن، (۱۳۹۱)، مفهوم مرجع قضایی در نظام قضایی ایران، مجله حقوقی دادگستری، سال هفتاد و ششم، شماره 79، پاییز.
    9. مصدق السلطنه، محمد، (۱۳۹۶)‌، دستور در محاکم حقوقی، با مقدمه و تصحیح دکتر حسن محسنی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    10. مهاجری، دکتر علی، (۱۳۸۷)، مبسوط در آیین دادرسی مدنی، تهران، فکر سازان، جلد ۳.

     

    ب) فقهی

    1. حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، (محقق حلی)، (1368)، ترجمه فارسی شرایع الاسلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، ترجمه ابوالقاسم ابن احمد یزدی، به کوشش محمدتقی دانش پژوه، ج 4.
    2. سنگلجی، محمد، (۱۳۸۰)، آیین دادرسی در اسلام، با تصحیح و تعلیقات محمدرضا بندرچی، قزوین، طه.
    3. طباطبایی، سید علی، (۱۴۲۲)، ریاض المسائل فی بیان احکام الشرع بالدلایل، قم، مؤسسه نشر اسلامی، جلد 13.
    4. موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم، (۱۴۲۱)، فقه القضا، قم، موسسه النشر لجامعه المفید، چاپ دوم، جلد 1.
    5. موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا، (۱۴۰۱)، کتاب القضا، توسط سید علی حسینی میلانی، بدون نا، جلد ۱.

     

    ج) انگلیسی

    1. Côté, J. E., (2003), The Oral Judgment Practice in the Canadian Appellate Courts, Journal of Appellate Practice and Process, V. 5.
    2. Côté, J. E., (2006) Well- Run Appeals, Canadian Judicial Council 2006, Available at: www.cjc-ccm.gc.ca (28.oct. 2017).
    3. Joyce J., George, (2007), Judicial Opinion Writing Handbook, USA, William, S. Hein & Co. Inc. 5th ed.
    4. Kravitz, R. Mark, (2009), Written and Oral Persuasion in the United States Courts; A District Judges Perspective on Their History, Function, and Future, The Journal of Appellate Practice and Process, V. 10.
    5. Lebovits, Gerald, (2004), Advanced Judicial Opinion Writing: A Handbook for New York State Trial and Appellate Courts, (7th ed. 2004), Available at: http://works.bepress.com/gerald_lebovits/155/  (28.oct.2017).
    6. Oldfather, M. Chad, (2008) Writing, Cognition, and the Nature of the Judicial Function, Georgetown Law Journal, V. 96.
    7. Popkin, D. William, (2007), Evolution of Judicial Opinion(Institutional and individual Styles), New York, NYUP.
    8. Radin, Max, (1930), The Requirement of Writer Opinion, California Law Review, V. 18.
    9. Tiersma, M. Peter, (2006), The Textualization of Precedent, Notre Dame Law Review, V. 82.

     

    د) فرانسوی

    1. Amrani-Mekki, Soraya et Yves Strickler, (2014), Procédure civile, Paris, PUF.
    2. Cadiet, Loïc et Emmanuel Jeuland, (2016) Droit judiciaire privé, Paris, Litec, 9 éd.
    3. Cadiet, Loïc, (2016), Code de prodédure civile, Paris, Litec.

    13. De Vita, Anna, (1998), Aperçu comparatif, In: Revue internationale de droit comparé, Vol. 50 N°3, Juillet-septembre, pp. 809-815.

    1. Eudier, Frederique, (2011), Jugement, Répertoire de procédure civile, Paris, Dalloz.
    2. Jauffret-Spinosi, Camille (1998), Présentation. In: Revue internationale de droit comparé, Vol. 50 N°3, Juillet-septembre, pp. 755- 761.

    16. Sedley Stephen, (1998), La prise de décision par le juge anglais, In: Revue internationale de droit comparé, Vol. 50 N°3, Juillet- septembre, pp. 817-819.

    17. Vergé, Emmanuel, Joseph Hamel et Roger de Ségogne, (1963), (sous la dir. de), Nouveau répertoire dedroit, Paris, Dalloz, T. 2, 2 éd.

     

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 اسفند 1396
  • تاریخ بازنگری: 01 دی 1398
  • تاریخ پذیرش: 14 تیر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار